The 7 Habits of HHP_FOREWORD TO THE 2004 EDITION

FOREWORD TO THE 2004 EDITION

ប្រើប៊ូតុង S0, S1, S2… ដើម្បីបិទ/បើកទិន្នន័យរបស់ប្រយោគនីមួយៗ។ ប៊ូតុង See all បើកបង្ហាញភាសាខ្មែរ + ផ្នែកសិក្សាទាំង ៩។ ផ្នែកទី ១០ មានប៊ូតុង Back to top of this sentence ដើម្បីឡើងវិញទៅក្បាលប្រយោគ។

FOREWORD TO THE 2004 EDITION

មិនិយមន័យ (Foreword) សម្រាប់ការបោះពុម្ពឆ្នាំ ២០០៤

1. Original Sentence & Translation ប្រយោគដើម + បកប្រែ

EN:

This heading introduces the foreword written specifically for the 2004 edition of The 7 Habits of Highly Effective People. It signals to the reader that the next pages will provide new context, reflections, or updates that were added many years after the original publication.

KM: ចំណងជើងនេះបង្ហាញថា នឹងមាន “មិនិយមន័យ” ឬ Foreword មួយ ដែលសរសេរពិសេសសម្រាប់ការបោះពុម្ព ឆ្នាំ ២០០៤ នៃសៀវភៅ The 7 Habits of Highly Effective People។ វាប្រាប់អ្នកអានថាទំព័របន្ទាប់ នឹងផ្ដល់បរិបទ ការពិចារណា ឬការបន្ថែមថ្មីៗ ដែលបានបន្ថែមបន្ទាប់ពីការបោះពុម្ពដំបូងអស់រយៈពេលច្រើនឆ្នាំ។

2. Comprehension & Inference ការយល់ + អត្ថន័យលាក់លៀម

EN:

• “Foreword” tells us this is a short introductory piece, usually written by the author or a respected person, explaining the book’s significance.
• “2004 edition” shows that the book has been reissued, and that by 2004 its ideas were still important enough to deserve a fresh introduction.
• It prepares the reader’s mind to think about how the world has changed since the first edition and why the 7 Habits still matter.

KM: • “Foreword” ជាអត្ថបទខ្លីមួយសរសេរសម្រាប់បើកមុខសៀវភៅ 通常 ដោយអ្នកនិពន្ធឯង ឬមនុស្សសំខាន់ម្នាក់ ដើម្បីពន្យល់អំពីសារៈសំខាន់សៀវភៅ។
• “2004 edition” បង្ហាញថាសៀវភៅត្រូវបានបោះពុម្ពឡើងម្ដងទៀត និងនៅឆ្នាំ ២០០៤ គំនិតក្នុងសៀវភៅនេះ មិនទាន់ហួសសម័យទេ។
• វរៀបចំគំនិតអ្នកអានឲ្យគិតអំពីការប្រែប្រួលរបស់ពិភពលោក ចាប់តាំងពីកាលបោះពុម្ពដំបូង និងមូលហេតុដែល 7 Habits នៅតែមានតម្លៃ។

3. Sentence Breakdown បំបែកប្រយោគ

FOREWORD – the short introductory section to a book.
TO THE 2004 EDITION – specifies the particular version/printing of the book.

KM: • FOREWORD = មិនិយមន័យ / មើលទៅដូចជា “បំណងសរសេរបើកសៀវភៅ”។
• TO THE 2004 EDITION = សម្រាប់ការបោះពុម្ពកំណែឆ្នាំ ២០០៤ ជាក់លាក់។

4. Vocabulary Building វាក្យសព្ទ

foreword – មិនិយមន័យ / អត្ថបទបើកសៀវភៅ (មិនដូច “forward” = ទៅមុខ)
edition – កំណែបោះពុម្ព / ការបោះពុម្ពម្តងណាមួយ (ឧ. 1st edition, 2nd edition)

5. Grammar Usage & Notes វេយ្យាករណ៍

• The phrase is written in all capital letters because it is a formal heading.
• Preposition to is used in “foreword to the 2004 edition” to show which edition the foreword belongs to.
• In normal sentence form it would be: “Foreword to the 2004 edition.”

KM: • សរសេរជាលក្ខណៈអក្សរធំទាំងអស់ ដើម្បីបង្ហាញថាជាចំណងជើងមួយ។
• ប្រើពាក្យ to ក្នុង “foreword to the 2004 edition” ដើម្បីបង្ហាញការទាក់ទង – foreword សម្រាប់ កំណែក្នុងឆ្នាំ ២០០៤។
• ប្រយោគធម្មតា៖ “Foreword to the 2004 edition.”

6. Grammar & Sentence Structure រចនាប្រយោគ

This is not a full sentence but a noun phrase heading. It functions as a title, so it does not need a verb or subject.

KM: នេះមិនមែនជាប្រយោគពេញលេញទេ តែជា ក្រុមនាម ដែលស្ថិតនៅទីតាំង “ចំណងជើង” ដូច្នេះវាមិនចាំបាច់ ត្រូវការកិរិយាស័ព្ទ ឬប្រធានឡើយ។

7. Parts of Speech ប្រភេទពាក្យ

foreword – noun
edition – noun
2004 – number used as an adjective (describes which edition)
to – preposition

8. Cultural & Thematic Context បរិបទវប្បធម៌

EN:

In many classic books, new editions (10th anniversary, 25th anniversary, etc.) receive a new foreword. It shows the book has endured over time and is still influential. For The 7 Habits, a 2004 foreword shows that its principles were still shaping leaders and organizations many years after the original release.

KM: ក្នុងសៀវភៅក្លាស៊ីកជាច្រើន ការបោះពុម្ពកំណែថ្មី (ឧ. ១០ ឆ្នាំ ២០ ឆ្នាំ) នឹងមាន Foreword ថ្មីមកបន្ថែម។ វាបង្ហាញថាសៀវភៅមានជីវិតយូរ និងនៅតែមានឥទ្ធិពល។ ចំពោះ The 7 Habits ការមាន Foreword នៅឆ្នាំ ២០០៤ បង្ហាញថាគន្លឹះនៃសុចរិតធម៌ និងប្រសិទ្ធភាពនៅតែជួយបង្កើតមេដឹកនាំ និងស្ថាប័នជាច្រើន។

9. Phrasal Verbs កិរិយាសម្ងាត់

This heading itself does not use phrasal verbs, but when you use it in a sentence you might say:
• “In the foreword to the 2004 edition, the author explains…”

KM: ចំណងជើងនេះមិនមានកិរិយាសម្ងាត់ផ្ទាល់ទេ ប៉ុន្តែអាចប្រើក្នុងប្រយោគដូចជា៖
• “ក្នុង foreword to the 2004 edition អ្នកនិពន្ធបានពន្យល់ថា…”
នៅទីនេះ “foreword to” មើលទៅដូចជាក្រុមពាក្យប្រើជារបៀបនិយាយទូទៅ។

10. Back to top ត្រលប់ទៅក្បាលប្រយោគ

The world has changed dramatically since The 7 Habits of Highly Effective People was first published. Life is more complex, more stressful, more demanding. We have transitioned from the Industrial Age into the Information / Knowledge Worker Age—with all of its profound consequences. We face challenges and problems in our personal lives, our families, and our organizations unimagined even one and two decades ago. These challenges are not only of a new order of magnitude, they are altogether different in kind.

ពិភពលោកបានផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងខ្លាំង ចាប់តាំងពីសៀវភៅ The 7 Habits of Highly Effective People ត្រូវបានបោះពុម្ពលើកដំបូង។ ជីវិតកាន់តែស្មុគស្មាញ មានសម្ពាធ និងមានតម្រូវការខ្ពស់ជាងមុន។ យើងបានផ្លាស់ប្ដូរពីយុគឧស្សាហកម្ម ទៅរកយុគព័ត៌មាន / យុគកម្មករចំណេះដឹង ដែលមានផលប៉ះពាល់ជ្រាលជ្រៅ។ យើងកំពុងប្រឈមមុខនឹងបញ្ហា និងបញ្ហាប្រឈមក្នុងជីវិតផ្ទាល់ខ្លួន ក្នុងគ្រួសារ និងក្នុងអង្គការ ដែលមិនដែលគេចង់នឹកស្រមៃទេ សូម្បីតែមុននេះតែ១ ឬ២ទសវត្សមុន។ បញ្ហាទាំងនេះមិនមែនគ្រាន់តែធំជាងមុនទេ ប៉ុន្តែមានលក្ខណៈខុសប្លែកពីមុនទាំងស្រុង។

1. Original Sentence & Translation ប្រយោគដើម + បកប្រែ

EN (summary meaning):

Covey’s children explain that the world is very different now compared to when The 7 Habits first came out. Life has become more complicated and stressful, and we have moved from the old Industrial Age into an era where information and knowledge workers dominate. Because of this shift, we now face new kinds of personal, family, and organizational problems that are not only bigger, but also completely different from what people faced a few decades ago.

KM (បកប្រែអត្ថន័យ): កូនៗរបស់ Covey ពន្យល់ថា ពិភពលោកសព្វថ្ងៃខុសពីថ្ងៃដែលសៀវភៅ The 7 Habits ចេញលើកដំបូងយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ។ ជីវិតមានភាពស្មុគស្មាញ និងមានសម្ពាធច្រើនជាងមុន ហើយយើងបានផ្លាស់ប្ដូរពីយុគឧស្សាហកម្មទៅកាន់យុគព័ត៌មាន និងយុគកម្មករចំណេះដឹង។ ដោយសារការផ្លាស់ប្ដូរនេះ យើងកំពុងប្រឈម មុខនឹងបញ្ហា និងបញ្ហាប្រឈមថ្មីៗ ក្នុងជីវិតផ្ទាល់ខ្លួន គ្រួសារ និងអង្គការ ដែលមុននេះមិនទាន់គេនឹកស្រមៃដល់ផង។ វាមិនមែនត្រឹមតែ “ធំជាង” បញ្ហាចាស់ៗទេ ប៉ុន្តែជាបញ្ហាប្រភេទថ្មី ដែលមានសភាពខុសប្លែកពីមុនទាំងស្រុង។

2. Comprehension & Inference ការយល់ + អត្ថន័យលាក់លៀម

EN:

• The author is setting the stage: the 7 Habits are being re-introduced into a world that is more complex and demanding than before.
• “Industrial Age” vs. “Information / Knowledge Worker Age” suggests a shift from physical labor and factories to thinking work, technology, and data.
• The phrase “unimagined even one and two decades ago” shows how fast change has happened.
• “Not only of a new order of magnitude… different in kind” means problems are not simply bigger; they are qualitatively different and need new ways of thinking.

KM: • អ្នកនិពន្ធកំពុងរៀបចំបរិបទថា 7 Habits ត្រូវបានយកមកពន្យល់ឡើងវិញ នៅក្នុងពិភពលោកដែល “លំបាក” និង “តម្រូវខ្ពស់” ជាងមុន។
• “Industrial Age” ប្រៀបធៀបនឹង “Information / Knowledge Worker Age” បង្ហាញពីការផ្លាស់ប្ដូរពីការធ្វើការ ប្រើកម្លាំងកាយ និងរោងចក្រ ទៅការធ្វើការដែលផ្អែកលើចំណេះដឹង បច្ចេកវិទ្យា និងពត៌មាន។
• “Unimagined even one and two decades ago” បង្ហាញថាការផ្លាស់ប្ដូរនៅពិភពលោកបានកើតឡើងលឿនណាស់។
• “Not only of a new order of magnitude… different in kind” មានន័យថា បញ្ហាមិនមែនគ្រាន់តែធំ ឬច្រើនជាងមុនទេ តែជាបញ្ហាប្រភេទថ្មី ដែលត្រូវការរបៀបគិតថ្មីដែរ។

3. Sentence Breakdown បំបែកប្រយោគ

1) The world has changed dramatically since The 7 Habits of Highly Effective People was first published.
2) Life is more complex, more stressful, more demanding.
3) We have transitioned from the Industrial Age into the Information / Knowledge Worker Age—with all of its profound consequences.
4) We face challenges and problems in our personal lives, our families, and our organizations unimagined even one and two decades ago.
5) These challenges are not only of a new order of magnitude, they are altogether different in kind.

KM សង្ខេប៖ 1) ពិភពលោកបានផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងខ្លាំង ចាប់តាំងពីថ្ងៃដែល 7 Habits ត្រូវបានបោះពុម្ព។
2) ជីវិតកាន់តែស្មុគស្មាញ មានសម្ពាធ និងទាមទារច្រើនឡើង។
3) យើងបានផ្លាស់ប្ដូរពីយុគឧស្សាហកម្មទៅកាន់យុគព័ត៌មាន / យុគកម្មករចំណេះដឹង។
4) យើងប្រឈមមុខនឹងបញ្ហានានាក្នុងជីវិត ផ្ទះ និងការងារ ដែលមុននេះ ១០–២០ ឆ្នាំមិនទាន់គេនឹកស្រមៃ។
5) បញ្ហាថ្មីៗមិនមែនត្រឹមតែ “ធំជាងមុន” ទេ ប៉ុន្តែជាបញ្ហាប្រភេទថ្មី ដាច់ខាតពីមុន។

4. Vocabulary Building វាក្យសព្ទ

dramatically – យ៉ាងខ្លាំង / ប្រែប្រួលយ៉ាងច្បាស់
complex – ស្មុគស្មាញ មានច្រើនមុខ / ប្រួលច្របល់
stressful – មានសម្ពាធខ្លាំង ធ្វើឲ្យគេព្រួយ/តានតឹង
demanding – តម្រូវខ្ពស់ ប្រើកម្លាំងចិត្ត និងកម្លាំងកាយច្រើន
transitioned – បានផ្លាស់ប្ដូរ/ផ្លាស់ប្ដូរពីអ្វីមួយទៅអ្វីមួយ
Industrial Age – យុគឧស្សាហកម្ម (យុគរោងចក្រ ផលិតកម្ម)
Information / Knowledge Worker Age – យុគព័ត៌មាន / យុគកម្មករចំណេះដឹង
profound consequences – ផលប៉ះពាល់ជ្រាលជ្រៅ
unimagined – មិនដែលគេនឹកស្រមៃ / មិនគួរឱ្យជឿថានឹងកើត
order of magnitude – កម្រិត / មាត្រដ្ឋាន (ធំ–តូច)
altogether different in kind – ខុសប្លែកទាំងស្រុងជាប្រភេទ

5. Grammar Usage & Notes វេយ្យាករណ៍

• “has changed dramatically” – present perfect + adverb, showing change from past up to now.
• “more complex, more stressful, more demanding” – repeated “more” for emphasis (tricolon).
• “We have transitioned from … into …” – present perfect again, marking a completed shift.
• “unimagined even one and two decades ago” – past participle “unimagined” used as adjective.
• Final sentence uses “not only … they are …” structure to contrast size vs. kind.

KM: • “has changed” (present perfect) = បង្ហាញការផ្លាស់ប្ដូរ ចាប់ពីអតីតកាលរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន។
• “more complex, more stressful, more demanding” ប្រើ “more” ស្ទួនៗ ដើម្បីដាក់សំឡេងលើភាពលំបាក។
• “We have transitioned from … into …” ក៏ប្រើ present perfect ដែរ បង្ហាញការផ្លាស់ប្ដូរដែលបានកើតឡើងរួច។
• “unimagined” ជា past participle ដែលប្រើជាពាក្យពិពណ៌នា។
• “not only … they are …” ជារចនាសម្ព័ន្ធប្រៀបធៀប៖ មិនត្រឹមតែ…ទេ ប៉ុន្តែ…ទៀត។

6. Grammar & Sentence Structure រចនាប្រយោគ

• The paragraph is built from several short and medium-length sentences, each adding a layer of meaning (change → complexity → historical shift → new challenges → new kind of problems).
• It follows a logical progression: past vs. now → description of life → big historical shift → new challenges → nature of those challenges.
• This structure prepares the reader to see why the 7 Habits are still needed and maybe even more necessary today.

KM: • កថាខណ្ឌនេះកសាងឡើងពីប្រយោគខ្លី–មធ្យម ជាច្រើន ដោយមួយៗបន្ថែមអត្ថន័យជំហានៗ (ការផ្លាស់ប្ដូរ → ជីវិតលំបាក → ការផ្លាស់ប្ដូរយុគសម័យ → បញ្ហាថ្មី → ប្រភេទបញ្ហាថ្មី)។
• លំដាប់គំនិតច្បាស់៖ អតីតកាលនឹងបច្ចុប្បន្ន → ពិពណ៌នាជីវិត → ប្រវត្តិសាស្រ្តយុគថ្មី → បញ្ហាថ្មី → លក្ខណៈបញ្ហា។
• រចនាប្រយោគបែបនេះធ្វើឲ្យអ្នកអានយល់ថា មូលហេតុអ្វីបានជា 7 Habits នៅតែសំខាន់ ហើយប្រហែលជាសំខាន់ ជាងមុនទៀត។

7. Parts of Speech ប្រភេទពាក្យ

world – noun
changed – verb (past participle in present perfect: has changed)
dramatically – adverb (describes how it changed)
complex / stressful / demanding – adjectives (describe “life”)
Age – noun (in “Industrial Age,” “Information / Knowledge Worker Age”)
challenges / problems – plural nouns
altogether – adverb (completely)
kind – noun (type/category, not “kind” = “nice”)

8. Cultural & Thematic Context បរិបទវប្បធម៌

EN:

This paragraph reflects a common theme in modern leadership and business books: the world has moved from factory-based production to an economy driven by information, technology, and knowledge workers. Stress, speed, and complexity have increased. Covey’s message is that timeless principles (like those in the 7 Habits) are even more valuable when external life becomes more chaotic.

KM: កថាខណ្ឌនេះតំណាងឲ្យគំនិតសំខាន់មួយ ក្នុងសៀវភៅមេដឹកនាំ និងអាជីវកម្មសម័យថ្មី៖ ពិភពលោកបានផ្លាស់ប្ដូរ ពីសេដ្ឋកិច្ចផ្អែកលើរោងចក្រ និងផលិតកម្ម ឆ្ពោះទៅកាន់សេដ្ឋកិច្ចផ្អែកលើព័ត៌មាន បច្ចេកវិទ្យា និងកម្មករចំណេះដឹង។ សម្ពាធ ល្បឿន និងភាពស្មុគស្មាញ កើនឡើង។ Covey បញ្ជាក់ថា នៅពេលខាងក្រៅកាន់តែច្របូកច្របល់ គន្លឹះសីលធម៌ និងគោលការណ៍អចិន្ត្រៃយ៍ (ដូចក្នុង 7 Habits) កាន់តែមានតម្លៃ។

9. Phrasal Verbs កិរិយាសម្ងាត់

Some useful verb phrases from (or related to) this paragraph:
• has changed – បានផ្លាស់ប្តូរ
• transition from … into … – ផ្លាស់ប្ដូរពី…ទៅ…
• face challenges – ប្រឈមមុខនឹងបញ្ហា
• deal with complexity (implied) – ដោះស្រាយនឹងភាពស្មុគស្មាញ
• live with stress (implied) – រស់នៅជាមួយសម្ពាធ

KM: កិរិយាសម្ងាត់ និងក្រុមកិរិយាដែលអាចរៀនពីនេះ៖
• has changed = បានផ្លាស់ប្តូរ
• transition from … into … = ផ្លាស់ប្ដូរពី…ទៅ…
• face challenges = ប្រឈមមុខនឹងបញ្ហា
• deal with complexity = ដោះស្រាយនឹងភាពស្មុគស្មាញ
• live with stress = រស់នៅជាមួយសម្ពាធ / ទប់ទល់នឹងសម្ពាធ

10. Back to top ត្រលប់ទៅក្បាលប្រយោគ

These sweeping changes in society and rumbling shifts in the digitized global marketplace give rise to a very important question—one I’m asked fairly often: “Are The 7 Habits of Highly Effective People still relevant today?” And for that matter, “Will they be relevant ten, twenty, fifty, one hundred years from now?” My answer: the greater the change and more difficult our challenges, the more relevant the habits become. The reason: our problems and pain are universal and increasing, and the solutions to the problems are and always will be based upon universal, timeless, self-evident principles common to every enduring, prospering society throughout history. I did not invent them and take no credit for them. I’ve simply identified and organized them into a sequential framework.

ការផ្លាស់ប្ដូរធំៗនៅក្នុងសង្គម និងការប្រែប្រួលកម្រិតជ្រាលជ្រៅនៅក្នុងទីផ្សារពិភពលោកដែលត្រូវបានឌីជីថល បានបង្កើតសំណួរសំខាន់មួយ ដែលខ្ញុំតែងតែត្រូវគេសួរញឹកញាប់៖ “តើ The 7 Habits of Highly Effective People នៅតែមានសារៈសំខាន់សម្រាប់សម័យបច្ចុប្បន្នទេ?” ហើយក៏ដូច្នេះដែរ៖ “តើវានឹងនៅតែសមរម្យប៉ុន្មានឆ្នាំទៅទៀតទេ? ក្នុង១០ ឆ្នាំ ២០ ឆ្នាំ ៥០ ឆ្នាំ សូម្បី១១០០ ឆ្នាំខាងមុខ?”
ចម្លើយរបស់ខ្ញុំគឺ៖ ខណៈដែលមានការផ្លាស់ប្ដូរធំ និងបញ្ហាកាន់តែពិបាក Habits ទាំងនេះកាន់តែមានសារៈសំខាន់។
ហេតុអ្វី? ព្រោះបញ្ហា និងការឈឺចាប់របស់មនុស្សជាសកល ហើយកំពុងកើនឡើងស្ទើរបានគ្រប់ទីកន្លែង។ ចំណែកឯដំណោះស្រាយ តែងតែផ្អែកលើគោលការណ៍សកល ដែលអចិន្ត្រៃយ៍ មានសេចក្តីពិតក្នុងខ្លួនឯង ហើយជាកម្មសិទ្ធិសហគមន៍ ឬសង្គមណាដែលអាចរក្សាទំនេរ និងរីកចម្រើនបានតាមរយៈប្រវត្តិសាស្រ្ត។ ខ្ញុំមិនមែនជាអ្នកបង្កើតគោលការណ៍ទាំងនេះទេ ហើយខ្ញុំក៏មិនទាមទារកិត្យានុភាពសម្រាប់វាទាំងអស់ដែរ។ ខ្ញុំគ្រាន់តែជាអ្នកសម្គាល់ និងរៀបចំពួកវា ចូលក្នុងស៊ុមលំដាប់ជំហាន (sequential framework) មួយប៉ុណ្ណោះ។

1. Original Sentence & Translation ប្រយោគដើម + បកប្រែ

EN (summary meaning):

Covey says that because the world and the global market are changing so dramatically, people often ask him whether the 7 Habits are still useful now and in the future. His answer is that the more change and difficulty we face, the more important the 7 Habits become. Human problems and pain are universal and growing, but the true solutions are always based on universal, timeless principles that have supported successful societies throughout history. He did not invent these principles; he only recognized them and organized them into the 7 Habits framework.

KM (បកប្រែអត្ថន័យ): Covey និយាយថា ដោយសារតែពិភពលោក និងទីផ្សារពិភពលោកកំពុងផ្លាស់ប្ដូរយ៉ាងខ្លាំង មនុស្សជាច្រើនសួរគាត់ថា តើ 7 Habits នៅតែមានប្រយោជន៍សម្រាប់សព្វថ្ងៃ និងអនាគតទេ។ ចម្លើយគាត់គឺ: ប៉ុណ្ណាដែលមានការផ្លាស់ប្ដូរ និងបញ្ហាពិបាកកាន់តែច្រើន Habit ទាំងនេះកាន់តែសំខាន់។ បញ្ហា និងការឈឺចាប់របស់មនុស្ស គឺសកល ហើយកំពុងកើនឡើង ប៉ុន្តែដំណោះស្រាយពិតៗ តែងតែផ្អែកលើគោលការណ៍សកល អចិន្ត្រៃយ៍ ដែលមានសេចក្តីពិតក្នុងខ្លួនឯង និងត្រូវបានប្រើដោយសង្គមដែលអាចរស់រានមានគុណភាព និងរីកចម្រើនតាមរយៈប្រវត្តិសាស្រ្ត។ គាត់មិនមែនជាអ្នកបង្កើតគោលការណ៍ទាំងនេះទេ គាត់គ្រាន់តែសម្គាល់ និងរៀបចំវាឲ្យមានលំដាប់ជំហានជាក្របខ័ណ្ឌ 7 Habits ប៉ុណ្ណោះ។

2. Comprehension & Inference ការយល់ + អត្ថន័យលាក់លៀម

EN:

• “Sweeping changes” and “rumbling shifts” suggest big, deep changes, not small adjustments.
• The questions about relevance today and decades into the future show that people worry whether old ideas still work in a fast-changing world.
• Covey argues that because life is more chaotic, principle-based habits are actually even more important—not less.
• He emphasizes that principles are universal and timeless, not tied to any one culture, religion, or time period.
• By saying “I did not invent them and take no credit for them,” he shows humility and reinforces that his work is about organizing truth, not creating it.

KM: • “Sweeping changes” និង “rumbling shifts” មានអត្ថន័យថា ការផ្លាស់ប្ដូរធំៗ ជ្រាលជ្រៅ មិនមែនបត់បែនតិចតួចទេ។
• សំណួរអំពីភាព “relevant today” និង “ten, twenty, fifty, one hundred years from now” បង្ហាញថា មនុស្សបារម្ភថា គំនិតចាស់ៗ តើនៅតែប្រើបានក្នុងពិភពលោកលឿននេះទេ។
• Covey និយាយថា ព្រោះជីវិតកាន់តែលំបាក Habit ផ្អែកលើគោលការណ៍ទាំងនេះ ទើបកាន់តែសំខាន់។
• គាត់លើកឡើងថាគោលការណ៍ (principles) គឺសកល និងអចិន្ត្រៃយ៍ មិនស្ថិតក្នុងវប្បធម៌ ឬសាសនាមួយឡើយ ប៉ុន្តែសំរាប់មនុស្សគ្រប់កន្លែង។
• ការនិយាយថា “I did not invent them” បង្ហាញភាពធម៌ ទាបខ្លួន និងបញ្ជាក់ថា គាត់គ្រាន់តែជាអ្នករៀបចំ មិនមែនជាអ្នកបង្កើតសេចក្តីពិតទាំងនេះឡើយ។

3. Sentence Breakdown បំបែកប្រយោគ

a) These sweeping changes in society and rumbling shifts in the digitized global marketplace give rise to a very important question—one I’m asked fairly often: “Are The 7 Habits of Highly Effective People still relevant today?”
b) And for that matter, “Will they be relevant ten, twenty, fifty, one hundred years from now?”
c) My answer: the greater the change and more difficult our challenges, the more relevant the habits become.
d) The reason: our problems and pain are universal and increasing, and the solutions to the problems are and always will be based upon universal, timeless, self-evident principles common to every enduring, prospering society throughout history.
e) I did not invent them and take no credit for them.
f) I’ve simply identified and organized them into a sequential framework.

KM សង្ខេប៖ a) ការផ្លាស់ប្ដូរធំៗក្នុងសង្គម និងទីផ្សារឌីជីថល បង្កើតសំណួរមួយ៖ តើ 7 Habits នៅតែសមរម្យសម្រាប់សព្វថ្ងៃទេ?
b) ហើយតើវានឹងនៅតែសំខាន់ក្នុង១០, ២០, ៥០ ឬ១០០ ឆ្នាំខាងមុខទៀតទេ?
c) ចម្លើយគាត់៖ ប៉ុណ្ណាដែលមានការផ្លាស់ប្ដូរ និងបញ្ហាពិបាក Habit កាន់តែសំខាន់។
d) ហេតុ៖ បញ្ហា និងការឈឺចាប់គឺសកល និងកំពុងកើនឡើង ហើយដំណោះស្រាយតែងផ្អែកលើគោលការណ៍សកល អចិន្ត្រៃយ៍ ដែលគ្រប់សង្គមរឹងមាំប្រើ។
e) គាត់មិនមែនជាអ្នកបង្កើតគោលការណ៍ទាំងនេះទេ ហើយក៏មិនទាមទារកិត្តិយស។
f) គាត់គ្រាន់តែសម្គាល់ និងរៀបចំវាជាស៊ុមលំដាប់ Habit ប៉ុណ្ណោះ។

4. Vocabulary Building វាក្យសព្ទ

sweeping changes – ការផ្លាស់ប្ដូរធំៗ គ្របែតគ្របប (ធ្វើឲ្យមានផលប៉ះពាល់ទូលំទូលាយ)
rumbling shifts – ការប្រែប្រួលជ្រាលជ្រៅ ដែលកំពុងកើតឡើងយឺតៗ ប៉ុន្តែមានអត្ថន័យខ្លាំង
digitized global marketplace – ទីផ្សារពិភពលោកដែលទៅជាឌីជីថល (online / digital economy)
give rise to – បង្កឱ្យកើត / បណ្តាលឱ្យមាន
relevant – មានសារៈសំខាន់ ទាក់ទងនឹងបញ្ហាមួយ
universal – ជាសកល សម្រាប់មនុស្សគ្រប់ទីកន្លែង
timeless – អចិន្ត្រៃយ៍ មិនចាស់ទាមទារពេលវេលា
self-evident – ច្បាស់រួចទៅហើយ / មើលឃើញថាពិតដោយខ្លួនឯង
enduring – អាចរក្សាទ្រ រស់រានមានជីវិតរយៈពេលយូរ
prospering – រីកចម្រើន មានភាពជោគជ័យ
sequential framework – ស៊ុមលំដាប់ជំហាន (ក្របខ័ណ្ឌដែលរៀបតាមលំដាប់)

5. Grammar Usage & Notes វេយ្យាករណ៍

• “give rise to a very important question” – formal phrase meaning “cause an important question to appear.”
• Direct questions are quoted: “Are … still relevant today?” “Will they be relevant…?”
• “the greater the change and more difficult our challenges, the more relevant …” – classic “the more X, the more Y” comparative structure.
• “are and always will be based upon” – present simple + “always will be” shows permanent truth over time.
• “I did not invent them and take no credit for them.” – two coordinated verbs with same subject “I”.
• “I’ve simply identified and organized them” – present perfect (“I’ve”) implies work done in the past with relevance now.

KM: • “give rise to” = បង្កឱ្យកើត, ប្រើក្នុងបរិបទផ្លូវការ។
• សំណួរត្រូវបានដាក់ក្នុងសញ្ញាដកឃ្លា “…” ជា direct questions។
• រចនាសម្ព័ន្ធ “the greater…, the more…” = ប៉ុណ្ណាដែល X កាន់តែ…, ប៉ុណ្ណោះដែល Y កាន់តែ….
• “are and always will be based upon” បង្ហាញសេចក្តីពិតអចិន្ត្រៃយ៍ (សព្វថ្ងៃ + អនាគត)។
• “I did not invent them and take no credit for them” ប្រើកិរិយា២ (invent / take) មានប្រធានតែមួយ “I”。
• “I’ve simply identified and organized” (present perfect) បង្ហាញថាការងារនេះធ្វើរួចហើយ ប៉ុន្តែមិនទាន់អស់សារៈ សំខាន់ឡើយ។

6. Grammar & Sentence Structure រចនាប្រយោគ

• Structure moves like this: Change in world → Big question → Answer → Reason → Humility about principles.
• Long complex opening sentence creates context and leads into two quoted questions.
• Short clause “My answer:” makes the response very clear and direct.
• Explanation sentence beginning with “The reason” gives logical support for his answer.
• Closing sentences show his role: not inventor, but organizer of existing principles.

KM: • លំដាប់គំនិត៖ ការផ្លាស់ប្ដូរ → សំណួរធំ → ចម្លើយ → មូលហេតុ → ភាពទាបខ្លួនអំពីគោលការណ៍។
• ប្រយោគដំបូងវែង និងស្មុគស្មាញ បង្កើតបរិបទ រួចនាំចូលសំណួរទាំងពីរ។
• “My answer:” ធ្វើឲ្យចម្លើយច្បាស់ និងខ្លី។
• “The reason:” បង្កើនទម្ងន់លើការពន្យល់ថា ហេតុអ្វីបានជា Habits កាន់តែសំខាន់។
• ប្រយោគចុង កំណត់តួនាទីរបស់គាត់ថា គាត់គ្រាន់តែជាអ្នករៀបចំគោលការណ៍ មិនមែនជាអ្នកបង្កើតវាទេ។

7. Parts of Speech ប្រភេទពាក្យ

changes, shifts – nouns
digitized global marketplace – noun phrase
give rise (to) – phrasal verb
relevant – adjective
universal, timeless, self-evident – adjectives describing “principles”
principles – noun
enduring, prospering – present participles (adjectives describing societies)
invent, take, identified, organized – verbs of action (what he did / did not do)

8. Cultural & Thematic Context បរិបទវប្បធម៌

EN:

In the age of the internet, AI, and global competition, many people suspect that “old” books are outdated. Covey answers this by reminding us that the real foundation of effectiveness is not technology or trends, but principles like integrity, responsibility, and respect. These do not expire, and so the 7 Habits—which are built on those principles—only grow in importance as the world becomes more unstable and fast-changing.

KM: ក្នុងយុគអាំងធឺណិត AI និងការប្រកួតប្រជែងលើកមកលើពិភពលោក មនុស្សជាច្រើនគិតថាសៀវភៅចាស់ៗ បានហួសសម័យ។ Covey ឆ្លើយថា មូលដ្ឋាននៃភាពមានប្រសិទ្ធភាព មិនមែនបច្ចេកវិទ្យា ឬ “ត្រេន” ថ្មីៗទេ ប៉ុន្តែជាគោលការណ៍ ដូចជា ភាពត្រឹមត្រូវ ការទទួលខុសត្រូវ ការគោរព។ គោលការណ៍ទាំងនេះមិនអស់សុពលភាពទេ ដូច្នេះ 7 Habits ដែលស្ថិតលើគោលការណ៍ទាំងនេះ កាន់តែសំខាន់ ពេលពិភពលោកកាន់តែអស្ថិរភាព និងផ្លាស់ប្ដូរលឿន។

9. Phrasal Verbs កិរិយាសម្ងាត់

• give rise to – បង្កឱ្យកើត / បណ្តាលឱ្យមាន
• ask (someone) a question – សួរសំណួរអ្នកណាម្នាក់
• be based upon – ផ្អែកលើ
• take credit for (something) – ទាមទារកិត្តិយស / គេរស់កិត្តិយសពីអ្វីមួយ
• identify and organize – សម្គាល់ និងរៀបចំ (ក្រុមverbជាគូ)

KM: នេះជាកិរិយាសម្ងាត់សំខាន់ៗ អាចយកទៅប្រើក្នុងប្រយោគរបស់អ្នកផ្ទាល់៖
• give rise to a problem = បង្កឱ្យកើតបញ្ហា
• be based upon principles = ផ្អែកលើគោលការណ៍
• take no credit for it = មិនទាមទារកិត្តិយសសម្រាប់វា
• identify and organize ideas = សម្គាល់ និងរៀបចំគំនិត

10. Back to top ត្រលប់ទៅក្បាលប្រយោគ

One of the most profound learnings of my life is this: if you want to achieve your highest aspirations and overcome your greatest challenges, identify and apply the principle or natural law that governs the results you seek. How we apply a principle will vary greatly and will be determined by our unique strengths, talents, and creativity, but, ultimately, success in any endeavor is always derived from acting in harmony with the principles to which the success is tied.

មួយក្នុងចំណោមបន្ទាត់រៀនសំខាន់បំផុតក្នុងជីវិតរបស់ខ្ញុំគឺនេះ៖ បើអ្នកចង់សម្រេចបានគោលបំណងខ្ពស់បំផុត របស់អ្នក និងឈ្នះលើបញ្ហាធំបំផុតរបស់អ្នក ត្រូវសម្គាល់ ហើយអនុវត្តគោលការណ៍ ឬច្បាប់ធម្មជាតិ ដែលគ្រប់គ្រងលទ្ធផលដែលអ្នកកំពុងស្វែងរក។ របៀបដែលយើងអនុវត្តគោលការណ៍មួយ នឹងខុសគ្នាយ៉ាងខ្លាំង និងត្រូវបានកំណត់ដោយកម្លាំងពិសេស ភាពមានទេពកោសល្យ និងសិល្បៈស្នាមច្នៃប្រឌិតផ្ទាល់ខ្លួនរបស់យើង ប៉ុន្តែ នៅទីបំផុត និច្ចជ័យក្នុងសកម្មភាពណាមួយ តែងតែចេញមកពីការវាយលេង និងដើរតាមគោលការណ៍ ដែលនិច្ចជ័យនោះបានចងភ្ជាប់លើវា។

1. Original Sentence & Translation ប្រយោគដើម + បកប្រែ

EN (summary meaning):

Covey says that one of the deepest lessons of his life is this: whenever you want to reach your highest dreams or solve your hardest problems, you must first find the underlying principle or natural law that controls the results you want, and then apply it. People may apply principles in different ways depending on their strengths, talents, and creativity, but real success always comes from living in harmony with the right principles.

KM (បកប្រែអត្ថន័យ): Covey និយាយថា មួយក្នុងចំណោមមេរៀនជ្រាលជ្រៅបំផុតក្នុងជីវិតគាត់គឺ៖ រាល់ពេលដែលអ្នកចង់សម្រេច បានក្តីស្រមៃ ឬគោលបំណងខ្ពស់បំផុត និងដោះស្រាយបញ្ហាដ៏ពិបាកបំផុតរបស់អ្នក អ្នកត្រូវស្វែងរកជាមុន ថា តើមានគោលការណ៍ ឬច្បាប់ធម្មជាតិអ្វី កំពុងគ្រប់គ្រងលទ្ធផលដែលអ្នកចង់បាន ហើយបន្ទាប់មកអនុវត្តវា។ ទោះបីយើងអនុវត្តគោលការណ៍ខុសៗគ្នា អាស្រ័យលើកម្លាំងសមត្ថភាព ទេពកោសល្យ និងសិល្បៈច្នៃប្រឌិត របស់ម្នាក់ៗក្តី ប៉ុន្តែនិច្ចជ័យពិតប្រាកដតែងតែមកពីការរស់នៅស្របតាមគោលការណ៍ត្រឹមត្រូវ ដែលនិច្ចជ័យនោះបានភ្ជាប់ជាមួយ។

2. Comprehension & Inference ការយល់ + អត្ថន័យលាក់លៀម

EN:

• “Most profound learnings” means lessons that changed his life at a deep level, not just tips.
• To reach great results, you don’t start with techniques or tricks; you start with principles or natural laws.
• “Govern the results you seek” implies that results are not random. They follow invisible laws (like trust, honesty, cause–effect, etc.).
• Application is personal and flexible: each person uses principles in their own style based on strengths and talents.
• However, the foundation is fixed: true success in any field comes from aligning your behavior with correct principles.
• Hidden message: If we fail, often it’s because we violate or ignore principles, not because life is unfair or we lack tricks.

KM: • “most profound learnings” មានន័យថា មេរៀនជ្រាលជ្រៅ ធ្វើឲ្យជីវិតគាត់ផ្លាស់ប្តូរ មិនមែនគ្រែ គន្លឹះតិចតួច។
• ដើម្បីសម្រេចលទ្ធផលធំៗ យើងមិនចាប់ផ្តើមពី “ចលនា” ឬ “គន្លឹះឆក់ឆក់” ទេ តែចាប់ផ្តើមពីគោលការណ៍ ឬច្បាប់ធម្មជាតិ។
• “governs the results you seek” បញ្ជាក់ថា លទ្ធផលមិនមែនកើតឡើងដោយចៃដន្យទេ វាដើរតាមច្បាប់មូលហេតុលទ្ធផល (ដូចជា ការជឿទុកចិត្ត ភាពស្មោះត្រង់ និងសកម្មភាពទៀងទាត់)។
• ការអនុវត្តគោលការណ៍មានភាពបត់បែន តាមសមត្ថភាព និងបុគ្គលិកលក្ខណៈរបស់ម្នាក់ៗ។
• ប៉ុន្តែគោលដៅមូលដ្ឋានមិនបត់បែន៖ និច្ចជ័យពិតមកពីការរស់នៅស្របគោលការណ៍ត្រឹមត្រូវ។
• អត្ថន័យលាក់លៀម៖ ពេលខ្លះពេលយើងបរាជ័យ មូលហេតុគឺយើងរំលង ឬបំពានលើគោលការណ៍ មិនមែនព្រោះជីវិត អយុត្តិធម៌ឬខ្វះគន្លឹះទេ។

3. Sentence Breakdown បំបែកប្រយោគ

a) One of the most profound learnings of my life is this:
b) if you want to achieve your highest aspirations and overcome your greatest challenges, identify and apply the principle or natural law that governs the results you seek.
c) How we apply a principle will vary greatly and will be determined by our unique strengths, talents, and creativity,
d) but, ultimately, success in any endeavor is always derived from acting in harmony with the principles to which the success is tied.

KM សង្ខេប៖ a) គាត់ណែនាំថា នេះជាមេរៀនជ្រាលជ្រៅមួយក្នុងជីវិត។
b) បើចង់សម្រេចក្តីស្រមៃខ្ពស់ និងឈ្នះបញ្ហាធំៗ ត្រូវស្វែងរក និងអនុវត្ត “គោលការណ៍ / ច្បាប់ធម្មជាតិ” ដែលគ្រប់គ្រងលទ្ធផលដែលអ្នកចង់បាន។
c) របៀបអនុវត្តគោលការណ៍ អាស្រ័យលើកម្លាំង ទេពកោសល្យ និងសិល្បៈជាពិសេសរបស់ម្នាក់ៗ។
d) តែចុងក្រោយ និច្ចជ័យតែងតែមកពីការរស់ និងធ្វើការងារស្របតាមគោលការណ៍ទាំងនោះ។

4. Vocabulary Building វាក្យសព្ទ

profound learnings – មេរៀនជ្រាលជ្រៅ មានអត្ថន័យធំលើជីវិត
aspirations – ក្តីស្រមៃ/គោលបំណងខ្ពស់ៗ
overcome – ឈ្នះ លើកកម្ពស់ឡើងលើបញ្ហា
principle – គោលការណ៍ (ក្បួនការពិតដែលគ្រប់គ្រងអាកប្បកិរិយា/លទ្ធផល)
natural law – ច្បាប់ធម្មជាតិ (គន្លឹះសកល ដូចជា cause–effect)
governs – គ្រប់គ្រង / បញ្ជា
endeavor – ការខិតខំប្រឹងប្រែង កិរិយាការងារ / គម្រោង
derived from – ធ្លាក់ចេញពី / មកពី
acting in harmony with – រៀបចំអាកប្បកិរិយាឱ្យស្រប/សម រវាងខ្លួនយើង និងគោលការណ៍
tied (to) – ត្រូវបានចងភ្ជាប់ជាមួយ

5. Grammar Usage & Notes វេយ្យាករណ៍

• “One of the most profound learnings … is this:” – classic way to introduce an important principle; “this” refers to the idea in the next clause.
• “if you want to …, identify and apply …” – conditional clause (“if”) + imperative-like advice (“identify and apply”).
• “that governs the results you seek” – relative clause describing “the principle or natural law”.
• “How we apply a principle will vary greatly” – “How” here = the manner; future simple “will vary” for general truth about variation.
• “is always derived from acting in harmony with …” – passive form (“is derived”) + gerund (“acting”) to show ongoing behavior as the source.

KM: • “is this:” ប្រើដើម្បីនាំចូលសេចក្តីពន្យល់សំខាន់បន្ទាប់។
• រចនាសម្ព័ន្ធ if + want to + [verb] + identify and apply = ប្រើសម្រាប់ក្រុមរបៀប “បើចង់… ត្រូវ…”។
• “that governs…” ជា relative clause ពន្យល់ពី “principle or natural law”។
• “will vary greatly” ប្រើ future simple សម្រាប់ការពិតទូទៅអំពីចំណុចដែលនឹងខុសគ្នារៀងរាល់មនុស្ស។
• “is derived from acting in harmony” បង្ហាញថានិច្ចជ័យ (success) មិនមកដោយចៃដន្យទេ តែ “ត្រូវបានយកមកពី” អាកប្បកិរិយាដែលស្របគោលការណ៍។

6. Grammar & Sentence Structure រចនាប្រយោគ

• Structure: Deep lesson → Condition (“if you want…”) → Key action (identify & apply principles) → Flexibility in application → Unchanging foundation of success.
• Opening phrase “One of the most profound learnings…” prepares the reader for something very important.
• Long conditional clause (“if you want to…”) connects our desires and problems to the discipline of finding principles.
• Contrast: application is flexible (varies by person), but principles and their role in success are fixed and universal.

KM: • លំដាប់គំនិត៖ មេរៀនជ្រាលជ្រៅ → បើអ្នកចង់… → ត្រូវស្វែងរក និងអនុវត្តគោលការណ៍ → ការអនុវត្តអាចខុសគ្នា → ប៉ុន្តែនិច្ចជ័យតែងតែលើកឡើងពីគោលការណ៍ដដែលៗ។
• ប្រយោគវែង ប៉ុន្តែមានសណ្ឋានលូតលាស់ច្បាស់ ដោយចាប់ផ្តើមពីបទបើកបង្ហាញមេរៀន រួចនាំទៅកាន់ដំណើរការ (identify & apply)។
• ភាពប្រៀបធៀប៖ ការអនុវត្ត (application) អាចបត់បែន តែគោលការណ៍ (principles) មិនបត់បែន។

7. Parts of Speech ប្រភេទពាក្យ

learnings, aspirations, challenges, results, success, endeavor – nouns
achieve, overcome, identify, apply, governs, derived (from), tied (to) – verbs
profound, highest, greatest, unique, natural – adjectives
greatly, ultimately, always – adverbs
principle, law – nouns (abstract concepts)
acting – gerund (verb used as noun) in “from acting in harmony”

8. Cultural & Thematic Context បរិបទវប្បធម៌

EN:

This sentence expresses a key theme of Covey’s work: principle-centered living. In modern culture people often chase quick fixes or techniques (tips, hacks, tricks). Covey redirects us to look deeper—toward timeless principles such as integrity, responsibility, respect, empathy, and service. Your style can be unique and creative, but if it violates those principles, long-term success will be weak or temporary.

KM: ប្រយោគនេះបង្ហាញប្រធានបទសំខាន់មួយក្នុងស្នាដៃរបស់ Covey គឺ “ជីវិតផ្អែកលើគោលការណ៍”។ ក្នុងវប្បធម៌ សម័យថ្មី មនុស្សជាច្រើនចូលចិត្តរក “quick fix / hacks” យកងាយៗ ប៉ុន្តែ Covey បង្រៀនឱ្យយើងចូលទៅស្វែងរក ស្នូលដ៏ជ្រាលជ្រៅជាងវា គឺគោលការណ៍អចិន្ត្រៃយ៍ ដូចជា ភាពស្មោះត្រង់ ការទទួលខុសត្រូវ ការគោរព អារម្មណ៍អនុគរណ៍ និងការបម្រើ។ រៀបចំរបៀបអនុវត្ត អាចមានរចនាបញ្ញើ និងច្នៃប្រឌិតផ្ទាល់ ខុសគ្នារៀងរាល់មនុស្ស ប៉ុន្តែបើបំពានលើគោលការណ៍ទាំងនេះ និច្ចជ័យយូរអង្វែង នឹងខ្សោយ ឬក្លាយជាបណ្តោះអាសន្នប៉ុណ្ណោះ។

9. Phrasal Verbs & Phrases កិរិយាសម្ងាត់ & របៀបនិយាយ

• achieve (your) aspirations – សម្រេចក្តីស្រមៃ / គោលបំណង
• overcome challenges – ឈ្នះ / បដិហារ លើបញ្ហា និងឧបសគ្គ
• derived from – យកមកពី / មានមកពី
• acting in harmony with – ធ្វើសកម្មភាពស្របគ្នា / សមស្របជាមួយ
• tied to – ចងភ្ជាប់ជាមួយ / អាស្រ័យលើ

KM: ឧទាហរណ៍ប្រយោគប្រើបាននៅថ្ងៃស្រាល៖
• I want to achieve my highest aspirations as a leader.
• We must overcome our greatest challenges by going back to principles.
• Real success is derived from acting in harmony with true principles.

10. Back to top ត្រលប់ទៅក្បាលប្រយោគ

Many people do not think this way, at least consciously. In fact, you will increasingly find that principled solutions stand in stark contrast to the common practices and thinking of our popular culture. Allow me to illustrate this contrast with a few of the most common human challenges we face.

មនុស្សជាច្រើនមិនគិតតាមបែបនេះទេ ជាពិសេសនៅកម្រិតដឹងខ្លួន។ ជាការពិត នឹងកាន់តែឃើញថា “ដំណោះស្រាយផ្អែកលើគោលការណ៍” មានភាពផ្ទុយប៉ិនប៉ើទាំងស្រុង នឹងអាកប្បកិរិយា និងរបៀបគិតទូទៅ ក្នុងវប្បធម៌ពេញនិយមសម័យបច្ចុប្បន្ន។ សូមអនុញ្ញាតឱ្យខ្ញុំយកឧទាហរណ៍មួយចំនួនអំពីបញ្ហាធម្មតា របស់មនុស្សដែលយើងប្រឈមមុខរៀងរាល់ថ្ងៃ ដើម្បីបង្ហាញភាពផ្ទុយនេះឲ្យឃើញច្បាស់។

1. Original Sentence & Translation ប្រយោគដើម + បកប្រែ

EN (summary meaning):

Covey says that most people don’t naturally think in a principle-centered way, at least not consciously. As time goes on, you will see that solutions based on true principles often look very different from the usual behaviors and thinking in popular culture. He is about to show this difference by giving examples from common human problems we all face.

KM (បកប្រែអត្ថន័យ): Covey និយាយថា មនុស្សភាគច្រើនមិនទាន់គិតតាមបែបផ្អែកលើគោលការណ៍ទេ ជាពិសេសនៅកម្រិតដឹងខ្លួន។ ពេលវេលាកាន់តែកន្លងផុត យើងនឹងកាន់តែឃើញថា ដំណោះស្រាយដែលផ្អែកលើគោលការណ៍ពិតប្រាកដ មានរូបរាង ផ្ទុយខ្លាំងពីអាកប្បកិរិយា និងរបៀបគិតដែលទូទៅក្នុងវប្បធ៌ពេញនិយម។ គាត់កំពុងបើកផ្លូវដើម្បីនាំយក ឧទាហរណ៍ពីបញ្ហាធម្មតានានា ដែលមនុស្សគ្រប់គ្នាប្រឈមមុខ ជាឧបាយបង្ហាញភាពខុសគ្នានេះឲ្យយើងឃើញ។

2. Comprehension & Inference ការយល់ + អត្ថន័យលាក់លៀម

EN:

• “Many people do not think this way” → most people don’t automatically look for principles behind problems.
• “at least consciously” → maybe deep inside they feel principles, but they don’t think about them clearly or deliberately.
• “principled solutions stand in stark contrast” → when you follow principles, your choices may look opposite to what is normal or popular around you.
• “common practices and thinking of our popular culture” → trends, habits, and ideas that most people follow today (media, social networks, advertising, etc.).
• He prepares the reader: next, he will give real-life examples using “common human challenges”.

KM: • “Many people do not think this way” មានន័យថា មនុស្សភាគច្រើនមិនសូវស្វែងរក “គោលការណ៍” ពេលគិតអំពីបញ្ហាទេ។
• “at least consciously” មានន័យថា អាចមានអារម្មណ៍ស្គាល់នៅក្នុងចិត្តជ្រៅៗ តែពុំបានគិតបែបពិចារណា ឲ្យច្បាស់ក្នុងក្បាល។
• “stand in stark contrast” បង្ហាញភាពផ្ទុយប៉ិនប៉ើ ឬខុសគ្នាខ្លាំងរវាងដំណោះស្រាយផ្អែកលើគោលការណ៍ និងរបៀបធ្វើដែលទូលំទូលាយ។
• “common practices and thinking of our popular culture” សម្គាល់ពីទម្លាប់ និងគំនិត ដែលជាបែប “គេធ្វើ” នៅក្នុងសង្គមសម័យថ្មី (ប៉្រកាស ពាណិជ្ជកម្ម បណ្តាញសង្គម…)។
• Covey កំពុងរៀបចំចិត្តអ្នកអាន ថាបន្ទាប់ទៅ ទៅគាត់នឹងយកឧទាហរណ៍ពីបញ្ហាដែលយើងរាល់គ្នា ជួបប្រទះ ដើម្បីបង្ហាញការផ្ទុយនេះឲ្យស៊ីជម្រៅ។

3. Sentence Breakdown បំបែកប្រយោគ

(1) Many people do not think this way, at least consciously.
(2) In fact, you will increasingly find that principled solutions stand in stark contrast to the common practices and thinking of our popular culture.
(3) Allow me to illustrate this contrast with a few of the most common human challenges we face.

KM សង្ខេប៖ (1) មនុស្សជាច្រើនមិនទាន់គិតតាមបែបផ្អែកលើគោលការណ៍ទេ (យ៉ាងហោចណាស់ក្នុងកម្រិតដឹងខ្លួន)។
(2) ជាការពិតទៅ កាន់តែទៅមុខ យើងនឹងកាន់តែឃើញថា ដំណោះស្រាយផ្អែកលើគោលការណ៍ មានរូបរាងខុសគ្នា យ៉ាងច្រើនពីទម្លាប់ និងគំនិតពេញនិយម។
(3) គាត់សុំអនុញ្ញាតយកឧទាហរណ៍ពីបញ្ហាមនុស្សទូទៅ ដើម្បីបង្ហាញភាពផ្ទុយនេះឲ្យយើងឃើញ។

4. Vocabulary Building វាក្យសព្ទ

consciously – ដឹងខ្លួនជាក់លាក់ / ដឹងថាខ្លួនកំពុងគិត/ធ្វើ
increasingly – កាន់តែ…ឡើងៗ (more and more over time)
principled solutions – ដំណោះស្រាយផ្អែកលើគោលការណ៍
stand in stark contrast (to) – មានភាពផ្ទុយយ៉ាងច្បាស់ / ខុសគ្នាខ្លាំង
common practices – ទម្លាប់ / របៀបអនុវត្តទូទៅ
popular culture – វប្បធម៌ពេញនិយម (music, movies, social media, trends…)
illustrate – បង្ហាញជាឧទាហរណ៍ / ពន្យល់ដោយឧទាហរណ៍
challenges we face – បញ្ហា និងឧបសគ្គដែលយើងប្រឈមមុខ

5. Grammar Usage & Notes វេយ្យាករណ៍

• “do not think this way” – simple present → general truth about how people usually think.
• “at least consciously” – adverb phrase softens the statement; it suggests there may be unconscious beliefs too.
• “you will increasingly find that …” – “will + increasingly + verb” shows a growing experience over time.
• “stand in stark contrast to …” – idiomatic expression; “stand” here means “to be placed / to appear as”.
• “Allow me to …” – polite, formal way to introduce examples or a next step in an argument.

KM: • simple present “do not think” ប្រើសម្រាប់អ្វីដែលជាការពិតទូទៅ។
• “at least consciously” ជាគន្លឹះបន្ថែម ធ្វើឲ្យប្រយោគស្រាល និងមានភាពត្រឹមត្រូវបន្ថែម។
• “you will increasingly find” = អ្នកនឹងកាន់តែឃើញថា… កាលអនាគតប្រើបង្ហាញលទ្ធផលប្រមូលបទពិសោធន៍។
• “stand in stark contrast” ជាពាក្យប្រើរួម មានអារម្មណ៍ formal ធ្វើឲ្យអត្ថន័យខ្លាំង។
• “Allow me to illustrate …” គឺស្ទីលសុភាពរាបសា ប្រើមុនពេលណែនាំឧទាហរណ៍ថ្មី។

6. Grammar & Sentence Structure រចនាប្រយោគ

• Sentence (1) = statement about most people’s thinking (topic sentence).
• Sentence (2) = explanation and expansion: what you will discover about principled solutions versus popular culture.
• Sentence (3) = transition sentence: moves from theory → concrete examples (“Allow me to illustrate…”).
• Flow of logic → People don’t think this way → principles look very different from popular culture → I will show you using real-life challenges.

KM: • ប្រយោគទី១ ដាក់ “ស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន” – មនុស្សភាគច្រើនគិតមិនដូចគោលការណ៍។
• ប្រយោគទី២ បកស្រាយភាពខុសគ្នា រវាង “principled solutions” និង “popular culture”.
• ប្រយោគទី៣ ជាស្ពាន (transition) ពីទ្រឹស្តីទៅឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែង។
• លំដាប់គំនិតធ្វើឲ្យអ្នកអានរួចរាល់សម្រាប់ផ្នែកបន្ទាប់ ដែល Covey នឹងយកបញ្ហាជាក់ស្តែងមកពន្យល់។

7. Parts of Speech ប្រភេទពាក្យ

people, way, solutions, contrast, practices, thinking, culture, challenges – nouns
think, find, stand, illustrate, face – verbs
many, common, popular – adjectives
consciously, increasingly – adverbs
in fact – linking phrase (adverbial phrase) introducing emphasis
stark (contrast) – adjective giving strong intensity to “contrast”

8. Cultural & Thematic Context បរិបទវប្បធម៌

EN:

Covey is warning that principle-centered living will often not match the messages we receive from popular culture (social media, advertising, entertainment). Popular culture may reward speed, image, and short-term gain, while principles demand honesty, patience, and long-term responsibility. This tension is a central theme of The 7 Habits.

KM: Covey កំពុងព្រមានថា ការរស់នៅផ្អែកលើគោលការណ៍ ម្តងម្កាលនឹងមិនសូវស្របគ្នា នឹងសារៈសំខាន់ និងសម្ពាធពីវប្បធម៌ពេញនិយម (បណ្តាញសង្គម ពាណិជ្ជកម្ម ភាពល្បីល្បាញ…) ទេ។ វប្បធម៌ពេញនិយម ជាញឹកញាប់លើកស្ទួយល្បឿនរហ័ស រូបមន្តខ្លីៗ និងអ្វីៗអោយទាន់សម័យ ខណៈគោលការណ៍ អំពាវនាវឱ្យយើងរស់ ស្មោះត្រង់ មានការអត់ធ្មត់ និងទទួលខុសត្រូវយូរអង្វែង។ ភាពតានតឹងរវាង “principles vs. popular culture” នេះ ជាប្រធានបទសំខាន់មួយក្នុង The 7 Habits។

9. Phrasal Verbs & Phrases កិរិយាសម្ងាត់ & របៀបនិយាយ

• think this way – គិតតាមបែបនេះ / របៀបគិតមុខមាត់នេះ
• in fact – ជាការពិតទៅ / ពិតប្រាកដទៅ
• stand in stark contrast (to) – ផ្ទុយយ៉ាងខ្លាំង / ខុសគ្នាខ្លាំងពី
• popular culture – វប្បធម៌ពេញនិយមសម័យបច្ចុប្បន្ន
• challenges we face – បញ្ហា ឬបញ្ហាប្រឈមដែលយើងជួប

KM ឧទាហរណ៍ប្រើក្នុងប្រយោគថ្មី៖
• Principle-centered decisions often stand in stark contrast to what popular culture suggests.
• Let me illustrate this contrast with an example from my own life.

10. Back to top ត្រលប់ទៅក្បាលប្រយោគ

Fear and insecurity. So many people today are gripped with a sense of fear. They fear for the future. They feel vulnerable in the workplace. They are afraid of losing their jobs and their ability to provide for their families. This vulnerability often fosters a resignation to riskless living and to co-dependency with others at work and at home. Our culture’s common response to this problem is to become more and more independent. “I’m going to focus on ‘me and mine.’ I’ll do my job, do it well, and get on to my real joys off the job.” Independence is an important, even vital, value and achievement. The problem is, we live in an interdependent reality, and our most important accomplishments require interdependency skills well beyond our present abilities.

ការភ័យខ្លាច និងអារម្មណ៍មិនមានសុវត្ថិភាព។ នៅសម័យបច្ចុប្បន្ន មានមនុស្សជាច្រើនត្រូវបានបង្គាប់ ឲ្យរស់នៅក្នុងអារម្មណ៍ភ័យខ្លាច។ ពួកគេភ័យអនាគត មានអារម្មណ៍ថាខ្លួនងាយរងគ្រោះនៅកន្លែងធ្វើការ ហើយខ្លាចខាតបង់ការងារ និងសមត្ថភាពរកចំណូលប្រកបរួមគ្រួសារ។ អារម្មណ៍ងាយរងគ្រោះនេះ ជាញឹកញាប់ធ្វើឲ្យ មនុស្សលះបង់ការទទួលហានិភ័យ ហើយរស់នៅបែប “គ្មានហានិភ័យ” និងអាស្រ័យខ្លាំងលើអ្នកដទៃ ទាំងនៅការងារ និងនៅផ្ទះ។ ការឆ្លើយតបធម្មតារបស់វប្បធម៌យើងចំពោះបញ្ហានេះ គឺបណ្តាលឲ្យមនុស្សក្លាយទៅជាឯករាជ្យ កាន់តែច្រើន — “ខ្ញុំនឹងផ្តោតលើខ្ញុំ និងគ្រួសារខ្ញុំ។ ខ្ញុំនឹងធ្វើការងារខ្ញុំឱ្យល្អ ហើយបន្ទាប់មកចូលរួម រីករាយពិតប្រាកដក្រៅការងារ។” ឯករាជ្យ ជាតម្លៃ និងសមិទ្ធិផលសំខាន់ខ្លាំងមួយ។ ប៉ុន្តែបញ្ហាគឺ យើងរស់នៅក្នុងភាព “អាស្រ័យគ្នាទៅវិញទៅមក” ហើយសមិទ្ធិផលសំខាន់បំផុតរបស់យើង ត្រូវការជំនាញ អាស្រ័យគ្នា (interdependency skills) ដែលលើសពីសមត្ថភាពបច្ចុប្បន្នរបស់យើងទៅទៀត។

1. Original Sentence & Translation ប្រយោគដើម + បកប្រែ

EN (summary meaning):

Covey describes how many people today live in fear and insecurity. They worry about the future, their jobs, and their ability to support their families. This fear makes them avoid risk and depend too much on others. Society’s usual answer is “become more independent” and focus on yourself. Covey agrees that independence is valuable, but he explains that real life is interdependent, and our greatest achievements require strong interdependence skills that most of us haven’t developed yet.

KM (បកប្រែអត្ថន័យ): Covey រៀបរាប់ពីរបៀបដែលមនុស្សសម័យនេះរស់នៅក្នុងការភ័យខ្លាច និងអារម្មណ៍មិនមានសុវត្ថិភាព។ ពួកគេបារម្ភអនាគត បារម្ភពីការងារ និងសមត្ថភាពរកចំណូលជួយគ្រួសារ។ ការភ័យខ្លាចនេះធ្វើឲ្យពួកគេ ជៀសវាងការទទួលហានិភ័យ ហើយក្លាយទៅជាមនុស្សអាស្រ័យលើអ្នកដទៃ ខ្លាំងនៅការងារ និងក្នុងផ្ទះ។ វប្បធម៌ទូទៅឆ្លើយតបដោយបណ្តុំនិយមឲ្យមនុស្ស “ក្លាយជាឯករាជ្យ” និងផ្តោតលើខ្លួនឯង។ Covey ទទួលស្គាល់ថា ឯករាជ្យគឺសំខាន់ ប៉ុន្តែគាត់បញ្ជាក់ថា ជីវិតពិតប្រាកដគឺជា “អាស្រ័យគ្នា” ហើយសមិទ្ធិផលធំបំផុត ត្រូវការជំនាញរស់ និងធ្វើការជាមួយអ្នកដទៃ ដែលលើសពីកម្រិតបច្ចុប្បន្នរបស់យើង។

2. Comprehension & Inference ការយល់ + អត្ថន័យលាក់ទំនង

EN:

• “Fear and insecurity.” – sets the emotional theme: anxiety and not feeling safe.
• People fear losing jobs and income → they feel exposed and weak in a changing economy.
• This fear pushes them to choose “safe” options: no risk, depend on others, just survive.
• Culture’s common advice: “Protect yourself, focus on you, be more independent.”
• Covey partially agrees (independence is vital), but he adds a deeper layer: life is built on interdependence (families, teams, organizations, societies).
• Inference: If we only chase independence, we may feel safer for a while, but we will never reach our highest potential because great results require working effectively with others.

KM: • “Fear and insecurity” កំណត់អារម្មណ៍សំខាន់៖ ភ័យ កង្វល់ សង្ស័យខ្លួនឯង។
• មនុស្សភ័យខ្លាចបាត់ការងារ និងប្រាក់ចំណូល → មានអារម្មណ៍ថាខ្លួនងាយរងគ្រោះក្នុងប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ច ដែលផ្លាស់ប្តូរខ្លាំង។
• ការភ័យខ្លាចគ្រោះថ្នាក់នេះ ជំរុញឲ្យមនុស្សជ្រើសរើសជីវិត “សុវត្ថិភាពពេក” គឺមិនហ៊ានសាកល្បង អ្វីថ្មី ហើយពឹងផ្អែកលើអ្នកដទៃ។
• វប្បធម៌ទូទៅផ្តល់ដំណោះស្រាយថា “អោយក្លាយជាឯករាជ្យ កុំគិតពីអ្នកដទៃច្រើនពេក”។
• Covey និយាយថា ឯករាជ្យសំខាន់ តែជីវិតពិតប្រាកដត្រូវការភាព “អាស្រ័យគ្នា” ក្នុងគ្រួសារ ក្រុមការងារ ក្រុមហ៊ុន និងសង្គមទាំងមូល។
• អត្ថន័យលាក់៖ បើតែយើងចង់សុវត្ថិភាពបែបឯករាជ្យប៉ុណ្ណោះ យើងនឹងមិនធ្លាក់ដល់កម្រិត សមត្ថភាពខ្ពស់បំផុតបានទេ ព្រោះសមិទ្ធិផលធំបំផុតទាមទារការសហការជាមួយអ្នកដទៃ។

3. Sentence Breakdown បំបែកប្រយោគ

(a) Fear and insecurity.
(b) So many people today are gripped with a sense of fear.
(c) They fear for the future.
(d) They feel vulnerable in the workplace.
(e) They are afraid of losing their jobs and their ability to provide for their families.
(f) This vulnerability often fosters a resignation to riskless living and to co-dependency with others at work and at home.
(g) Our culture’s common response to this problem is to become more and more independent.
(h) “I’m going to focus on ‘me and mine.’ I’ll do my job, do it well, and get on to my real joys off the job.”
(i) Independence is an important, even vital, value and achievement.
(j) The problem is, we live in an interdependent reality, and our most important accomplishments require interdependency skills well beyond our present abilities.

KM សង្ខេប៖ (a–e) ពិពណ៌នាអំពីអារម្មណ៍ភ័យខ្លាច និងមូលហេតុ (អនាគត ការងារ គ្រួសារ)។
(f) បង្ហាញផលវិបាក៖ ជីវិតគ្មានហានិភ័យ និងអាស្រ័យលើអ្នកដទៃ។
(g–h) បង្ហាញចម្លើយវប្បធម៌ទូទៅ៖ ក្លាយជាឯករាជ្យ ផ្តោតលើ “ខ្ញុំ និងរបស់ខ្ញុំ”។
(i–j) Covey សរសើរតម្លៃឯករាជ្យ ប៉ុន្តែបញ្ចេញ “បញ្ហាចម្បង” ថា ជីវិតពិតប្រាកដត្រូវការភាពអាស្រ័យគ្នា និងជំនាញធ្វើការជាមួយអ្នកដទៃ។

4. Vocabulary Building វាក្យសព្ទ

fear – ការភ័យខ្លាច
insecurity – អារម្មណ៍មិនមានសុវត្ថិភាព / មិនទុកចិត្តលើខ្លួនឯង
be gripped with – ត្រូវបាន “ចាប់” ឬ “ចាក់សោ” ដោយអារម្មណ៍ណាមួយ
vulnerable – ងាយរងគ្រោះ / ងាយត្រូវរងផលប៉ះពាល់
provide for (someone) – ផ្គត់ផ្គង់ / ចិញ្ចឹមជីវិតឱ្យ…
resignation (to) – ការលះបង់ ការព្រមទទួលដោយគ្មានប្រយុទ្ធ
riskless living – ជីវិតដែលជៀសវាងហានិភ័យទាំងអស់
co-dependency – ការអាស្រ័យគ្នាច្រើនពេក (ភាគីទាំងពីរពឹងលើគ្នា)
independent / independence – ឯករាជ្យ / ភាពឯករាជ្យ
interdependent / interdependency – អាស្រ័យគ្នា / ភាពអាស្រ័យគ្នាទៅវិញទៅមក
accomplishments – សមិទ្ធិផល / លទ្ធផលសម្រេច

5. Grammar Usage & Notes វេយ្យាករណ៍

• “Fear and insecurity.” – a short noun phrase used as a dramatic opening (no verb).
• “are gripped with a sense of fear” – passive voice + metaphor; fear “holds” them.
• “This vulnerability often fosters …” – “fosters” = causes or encourages something to grow.
• “resignation to riskless living” – “resignation to” = accepting something you don’t really like but feel you can’t change.
• Direct quote “I’m going to focus on ‘me and mine.’ …” – shows inner self-talk of many people.
• “The problem is, …” – typical way to introduce the main point / contrast in English.

KM: • ប្រយោគខ្លី “Fear and insecurity.” ដាក់សម្រាប់បើកប្រធានបទដោយផ្តោតលើអារម្មណ៍ (មិនមានកិរិយាសព្ទ)។
• “are gripped with” ប្រើ passive voice បង្ហាញថា អារម្មណ៍ភ័យ “កាន់កាប់” មនុស្ស។
• “fosters” មានន័យថា ជំរុញ ឲ្យអ្វីមួយកើនឡើង / បង្កើត។
• “resignation to …” បង្ហាញការលះបង់ បែប “គ្មានរើស” ទេ។
• ការដកស្រង់សំឡេងផ្ទាល់ in quotes បង្ហាញអ្វីដែលមនុស្សនិយាយក្នុងចិត្ត។
• “The problem is …” ជាសម្រង់ធម្មតា ប្រើសម្រាប់បង្ហាញចំណុចសំខាន់ ឬភាពផ្ទុយក្នុងអត្ថបទ។

6. Grammar & Sentence Structure រចនាប្រយោគ

• Step 1: Naming the theme – “Fear and insecurity.”
• Step 2: Describing emotional state – a series of short sentences about fear of future, work, job loss, family support.
• Step 3: Showing consequence – vulnerability → riskless living + co-dependency.
• Step 4: Showing cultural reaction – move toward independence and self-focus.
• Step 5: Reframing – independence is good but not enough because reality is interdependent.
• Structure moves from emotion → behavior → culture → deeper principle.

KM: • ជំហានទី១: ដាក់ចំណង់ប្រធានបទ “Fear and insecurity”។
• ជំហានទី២: ពិពណ៌នាអារម្មណ៍ (ភ័យអនាគត កន្លែងធ្វើការ ការងារ គ្រួសារ)។
• ជំហានទី៣: បង្ហាញផលវិបាក — ជីវិតគ្មានហានិភ័យ និងអាស្រ័យលើអ្នកដទៃ។
• ជំហានទី៤: បង្ហាញចម្លើយវប្បធម៌ — ផ្តោតលើឯករាជ្យ និង “ខ្ញុំ”។
• ជំហានទី៥: បកឡើងទៅគោលការណ៍ — ឯករាជ្យសំខាន់ ប៉ុន្តេមិនគ្រប់គ្រាន់ ព្រោះជីវិតពិតប្រាកដ ត្រូវការភាពអាស្រ័យគ្នា។
• លំដាប់នេះបង្ហាញពីការផ្លាស់ប្តូរ៖ ពីអារម្មណ៍ → ទៅអាកប្បកិរិយា → ទៅវប្បធម៌ → ទៅគោលការណ៍។

7. Parts of Speech ប្រភេទពាក្យ

fear, insecurity, future, workplace, jobs, families, vulnerability, living, co-dependency, culture, response, value, achievement, reality, accomplishments, abilities – nouns
are gripped, fear, feel, are afraid, provide, fosters, become, focus, do, get on, live, require – verbs / verb phrases
riskless, common, important, vital, interdependent, present – adjectives
often, more and more, well, beyond – adverbs / adverbial expressions

8. Cultural & Thematic Context បរិបទវប្បធម៌

EN:

In modern economies, jobs feel unstable and change is fast. Many people respond by protecting themselves and withdrawing into private life. Covey criticizes a culture that says, “just focus on yourself,” because families, companies, and societies need people who can cooperate and trust each other. This paragraph prepares the reader for Habit 4–6 (Win–Win, Seek First to Understand, Synergize), which are all about interdependence.

KM: នៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចសម័យបច្ចុប្បន្ន ការងារមានភាពមិនថេរ និងការផ្លាស់ប្តូររហ័ស។ មនុស្សជាច្រើន ឆ្លើយតបដោយការការពារខ្លួន និងដកខ្លួនចេញពីសង្គម។ Covey វាយតម្លៃវប្បធម៌ដែលនិយាយតែថា “គ្រាន់តែផ្តោតលើខ្លួនឯង” ព្រោះគ្រួសារ ក្រុមហ៊ុន និងសង្គម ត្រូវការមនុស្សដែលអាចសហការនិងទុកចិត្ត លើគ្នាបាន។ កថាខណ្ឌនេះ រៀបចំអ្នកអានសម្រាប់ Habit 4–6 (Win–Win, Seek First to Understand, Synergize) ដែលទាំងអស់សុទ្ធសឹងជាអំពីភាពអាស្រ័យគ្នា។

9. Phrasal Verbs & Phrases កិរិយាសម្ងាត់ & របៀបនិយាយ

• be gripped with a sense of fear – ត្រូវបានចាប់យក / គ្រប់គ្រងដោយការភ័យខ្លាច
• provide for their families – រៀបចំទ្រព្យធនចិញ្ចឹមគ្រួសារ
• resignation to riskless living – លះបង់ និងទទួលយកជីវិតគ្មានហានិភ័យ
• co-dependency with others – អាស្រ័យគ្នាច្រើនពេកលើអ្នកដទៃ
• focus on “me and mine” – ផ្តោតលើខ្លួនឯង និងគ្រួសារខ្លួនឯងប៉ុណ្ណោះ
• get on to my real joys – បន្តទៅរកអ្វីដែលខ្លួនចូលចិត្តពិតប្រាកដ
• live in an interdependent reality – រស់នៅក្នុងពិភពដែលមនុស្សអាស្រ័យគ្នាទៅវិញទៅមក

KM ឧទាហរណ៍ប្រើថ្មី៖
• Many workers today are gripped with fear about the future.
• If we only focus on “me and mine”, we will never learn true interdependence.

10. Back to top ត្រលប់ទៅក្បាលប្រយោគ

“I want it now.” People want things and want them now. “I want money. I want a nice, big house, a nice car, the biggest and best entertainment center. I want it all and I deserve it.” Though today’s “credit card” society makes it easy to “get now and pay later,” economic realities eventually set in, and we are reminded, sometimes painfully, that our purchases cannot outstrip our ongoing ability to produce. Pretending otherwise is unsustainable. The demands of interest are unrelenting and unforgiving. Even working hard is not enough. With the dizzying rate of change in technology and increasing competition driven by the globalization of markets and technology, we must not only be educated, we must constantly re-educate and reinvent ourselves. We must develop our minds and continually sharpen and invest in the development of our competencies to avoid becoming obsolete. At work, the bosses drive results, and for good reason. Competition is fierce; survival is at stake. The need to produce today is today’s reality and represents the demands of capital, but the real mantra of success is sustainability and growth. You may be able to meet your quarterly numbers, but the real question is, are you making the necessary investment that will sustain and increase that success one, five, and ten years from now? Our culture and Wall Street scream for results today. But the principle of balancing the need to meet today’s demands with the need to invest in the capabilities that will produce tomorrow’s success is unavoidable. The same is true of your health, your marriage, your family relationships, and your community needs.

“ខ្ញុំចង់ឥឡូវនេះเลย”។ មនុស្សជាច្រើនចង់បានអ្វីៗ ហើយចង់ឲ្យបានភ្លាមៗ។ “ខ្ញុំចង់បានលុយ។ ខ្ញុំចង់បានផ្ទះធំស្អាត រថយន្តល្អ ហាងកំសាន្តប្លែកៗធំបំផុត និងល្អបំផុត។ ខ្ញុំចង់បានអស់គ្រប់យ៉ាង ហើយខ្ញុំមានសិទ្ធិទទួលវា”។ សង្គម “កាតឥណទាន” សម័យនេះ ធ្វើឲ្យវាងាយស្រួលក្នុងការរើសយក “ទិញឥឡូវ ទូទាត់ពេលក្រោយ” ប៉ុន្តែស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចពិតប្រាកដ នឹងមកដល់នៅចន្លោះពេលណាមួយ ហើយរំលឹកយើង (ខ្លះពេលឈឺចាប់ណាស់) ថា ការចំណាយរបស់យើងមិនអាចលើសសមត្ថភាពផលិត និងរកចំណូលរបស់យើងបានទេ។ ការធ្វើជាមិនដឹងមិនឃើញនេះ គឺមិនអាចរក្សាទៅបានយូរ។ ការទាមទារប្រាក់ការប្រចាំខែ/ប្រចាំឆ្នាំ គឺមិនឈប់សម្រាក ហើយមិនអត់ធ្មត់ឡើយ។ ការធ្វើការខំប្រឹងតែប៉ុណ្ណោះ ក៏មិនស្របគ្រប់គ្រាន់ដែរ។ ជាមួយនឹងល្បឿនបំភាន់នៃ បច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗ និងការប្រកួតប្រជែងកាន់តែខ្លាំងដោយសារតែសកលភាវូបនីយកម្ម ទីផ្សារ និងបច្ចេកវិទ្យា យើងមិនត្រឹមតែត្រូវការ “បានរៀន” ប៉ុណ្ណោះទេ តែត្រូវ “រៀនឡើងវិញជានិច្ច” និងបង្កើតខ្លួនឯងឡើងវិញជាបន្តបន្ទាប់។ យើងត្រូវអភិវឌ្ឍគំនិត និងបន្តបិទ “មុមកាំបិត” (ជំនាញ) របស់យើង ហើយវិនិយោគលើការអភិវឌ្ឍសមត្ថភាព ដើម្បីកុំឲ្យខ្លួនឯងក្លាយជាលែងប្រើបាន។ នៅកន្លែងធ្វើការ មេដឹកនាំរុញថ្លែងលទ្ធផល ហើយវាមានមូលហេតុ ព្រោះការប្រកួតប្រជែងខ្លាំង ហើយស្ថានភាព “រស់រាក់ទៅ រឺជ្រុះចុះ” កំពុងពាក់ព័ន្ធ។ តម្រូវការផលិតបានលទ្ធផលថ្ងៃនេះ គឺជាការពិតសម្រាលបន្ទុកនៃ “រូបិយធន” ប៉ុន្តែ “មន្តស្នេហ៍” ពិតប្រាកដនៃភាពជោគជ័យ គឺ “ការរក្សាទីតាំង និងកំណើន”។ អ្នកអាចនឹងទទួលបានលទ្ធផលគោលដៅត្រីមាសរបស់អ្នក តែសំណួរពិតប្រាកដគឺ៖ តើអ្នកកំពុងវិនិយោគ គ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីរក្សា និងបន្ថែមភាពជោគជ័យនេះ ក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំ ប្រាំឆ្នាំ និងដប់ឆ្នាំខាងមុខឬទេ? វប្បធម៌ទូទៅ និងទីផ្សារ (Wall Street) គ្រហឹមតាវ ថាអ្នកត្រូវផ្តល់លទ្ធផលថ្ងៃនេះ។ ប៉ុន្តែក្តីពិតគោលការណ៍ គឺត្រូវតែ “តុល្យភាព” រវាង តម្រូវឲ្យមានលទ្ធផល ថ្ងៃនេះ និង តម្រូវឲ្យវិនិយោគលើសមត្ថភាព ដែលនឹងបង្កើតលទ្ធផលស្អែក។ ការពិតនេះដូចគ្នា ទាំងចំពោះសុខភាពរបស់អ្នក ការរៀបការរបស់អ្នក ទំនាក់ទំនងក្នុងគ្រួសារ និងការចូលរួមជួយសហគមន៍។

1. Original Sentence & Translation ប្រយោគដើម + បកប្រែ

EN (summary meaning):

Covey talks about the “I want it now” mentality. People want money, houses, cars, and comfort immediately, helped by easy credit. But reality eventually reminds us that we cannot spend more than we can continually produce. Interest and debt are harsh teachers. Because technology and competition change so fast, it is not enough just to work hard once; we must keep learning and upgrading ourselves or we become obsolete. Companies and Wall Street demand short-term results, but true success comes from balancing today’s production with investment in the capabilities that will create future success in our work, health, marriage, family, and community.

KM (បកប្រែអត្ថន័យ): Covey និយាយអំពីចេតនាដល់ “ខ្ញុំចង់ឥឡូវនេះ”។ មនុស្សចង់បានលុយ ផ្ទះ រថយន្ត និងភាពកំសាន្ត យ៉ាងឆាប់រហ័ស ជួយផ្តល់ដោយប្រព័ន្ធកាតឥណទានងាយស្រួល។ ប៉ុន្តែជីវិតនឹងរំលឹកយើងក្រោយមកថា យើងមិនអាចចំណាយលើស សមត្ថភាពផលិត និងរកចំណូលរបស់យើងបានទេ ហើយបំណុល + ប្រាក់ការគឺជាគ្រូស្ទាត់ដែលកាច់ក្តៅ។ ដោយសារល្បឿនផ្លាស់ប្តូរ នៃបច្ចេកវិទ្យា និងការប្រកួតប្រជែងសកល យើងមិនអាចពឹងលើ “ការខំធ្វើការ” ដងមួយបានទេ តែត្រូវរៀនឡើងវិញ និងអភិវឌ្ឍខ្លួនឯងជានិច្ច មិនដូច្នោះទេ យើងនឹងក្លាយជាលែងមានតម្លៃ។ ក្រុមហ៊ុន និងទីផ្សារអស់កម្លាំងហៅទាមទារ លទ្ធផលភ្លាមៗ ប៉ុន្តែភាពជោគជ័យពិតប្រាកដ គឺការរកតុល្យភាព រវាងផលិតភាពថ្ងៃនេះ និងការវិនិយោគលើជំនាញ និងសមត្ថភាពដែលនឹងបង្កើតភាពជោគជ័យស្អែក — ទាំងក្នុងការងារ សុខភាព ការរៀបការ គ្រួសារ និងសហគមន៍។

2. Comprehension & Inference ការយល់ + អត្ថន័យលាក់លៀម

EN:

• The paragraph starts with the inner voice of consumer desire: “I want it now … I deserve it.”
• Credit cards make this desire feel possible, but only temporarily.
• Economic reality = you cannot keep buying more than you are able to produce and earn.
• Interest is described as “unrelenting and unforgiving” → debt keeps pushing you, even when you are tired or struggling.
• Because of rapid change and globalization, working hard on yesterday’s skills is not enough; we must keep learning and reinventing ourselves.
• Bosses push for short-term results, but Covey warns that real success is long-term: sustainability and growth.
• Inference: If you only chase today’s numbers but do not invest in future capability, your success will collapse later. This applies not only to money and business, but also to health, marriage, and family relationships.

KM: • អត្ថបទចាប់ផ្តើមពីសម្លេងខាងក្នុងរបស់អ្នកប្រើប្រាស់៖ “ខ្ញុំចង់ឥឡូវនេះ… ខ្ញុំមានសិទ្ធិទទួលវា”។
• កាតឥណទានធ្វើឲ្យការចង់បាននេះ ទៅដល់បានងាយ ពេលខ្លី ប៉ុន្តែមិនអចិន្ត្រៃយ៍។
• ជីវិតសេដ្ឋកិច្ចពិតប្រាកដ គឺ “មិនអាចចំណាយលើសសមត្ថភាពផលិត និងរកប្រាក់” ហើយបើធ្វើ ប្រាក់ការនឹងក្លាយជា បន្ទុកមិនអត់ធ្មត់។
• ក្នុងពិភពដែលបច្ចេកវិទ្យា និងទីផ្សារផ្លាស់ប្តូរឆាប់ណាស់ ការខំធ្វើការ ដោយមិនអភិវឌ្ឍជំនាញថ្មី គឺមិនគ្រប់គ្រាន់។
• មេដឹកនាំក្នុងក្រុមហ៊ុន ត្រូវរុញដល់លទ្ធផលខ្លីៗ ប៉ុន្តែ Covey ព្រមានថា ប្រសិនបើយើងមិនវិនិយោគលើអនាគត នោះលទ្ធផលថ្ងៃនេះអាចនឹងក្លាយជាការបរាជ័យនាពេលក្រោយ។
• អត្ថន័យលាក់៖ “Sharpen the saw” មិនមែនសម្រាប់ជីវិតផ្ទាល់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែសម្រាប់ហិរញ្ញវត្ថុ អាជីវកម្ម សុខភាព និងទំនាក់ទំនងក៏ដូចគ្នា។

3. Sentence Breakdown បំបែកប្រយោគ

(a) “I want it now.” People want things and want them now.
(b) “I want money. I want a nice, big house, a nice car, the biggest and best entertainment center. I want it all and I deserve it.”
(c) Though today’s “credit card” society makes it easy to “get now and pay later,” economic realities eventually set in…
(d) …our purchases cannot outstrip our ongoing ability to produce.
(e) Pretending otherwise is unsustainable.
(f) The demands of interest are unrelenting and unforgiving.
(g) Even working hard is not enough.
(h) With the dizzying rate of change in technology and increasing competition… we must not only be educated, we must constantly re-educate and reinvent ourselves.
(i) We must develop our minds and continually sharpen and invest in the development of our competencies to avoid becoming obsolete.
(j) At work, the bosses drive results, and for good reason. Competition is fierce; survival is at stake.
(k) The need to produce today is today’s reality and represents the demands of capital, but the real mantra of success is sustainability and growth.
(l) You may be able to meet your quarterly numbers, but … are you making the necessary investment that will sustain and increase that success one, five, and ten years from now?
(m) Our culture and Wall Street scream for results today.
(n) But the principle of balancing the need to meet today’s demands with the need to invest in the capabilities that will produce tomorrow’s success is unavoidable.
(o) The same is true of your health, your marriage, your family relationships, and your community needs.

KM សង្ខេប៖ (a–b) សម្លេង “I want it now” និងបញ្ជីអ្វីៗដែលចង់បាន។
(c–g) បង្ហាញគ្រោះថ្នាក់នៃវប្បធម៌មានបំណុល និងប្រាក់ការមិនអត់ធ្មត់។
(h–i) បង្ហាញដំណោះស្រាយ៖ រៀនឡើងវិញ បង្កើតខ្លួនឯង និងលើកកម្ពស់សមត្ថភាព។
(j–n) បង្ហាញភាពតានតឹងរវាងលទ្ធផលថ្ងៃនេះ និងការវិនិយោគអនាគត។
(o) បង្រៀនថាគោលការណ៍តុល្យភាពនេះ អនុវត្តចំពោះជីវិតទាំងមូល (សុខភាព គ្រួសារ សហគមន៍)។

4. Vocabulary Building វាក្យសព្ទ

credit card society – សង្គមដែលសាយភាយប្រើកាតឥណទាន
get now and pay later – ទិញឥឡូវ ទូទាត់ពេលក្រោយ
economic realities – ការពិតសេដ្ឋកិច្ច
outstrip – លើស ឬ ប្រសើរជាង (នៅទីនេះ = ចំណាយលើសសមត្ថភាពផលិត)
unsustainable – មិនអាចរឹតត្បិត/រក្សាទៅបានយូរ
interest (on debt) – ប្រាក់ការ (លើបំណុល)
unrelenting / unforgiving – មិនឈប់សម្រាក / មិនអត់អោន
dizzying rate of change – ល្បឿនផ្លាស់ប្តូរខ្លាំងដល់ថ្នាក់ “មុខវិល”
re-educate – រៀនឡើងវិញ
reinvent ourselves – បង្កើតខ្លួនឯងឡើងវិញ (ប្ដូរវិធីគិត និងរបៀបរស់)
competencies – សមត្ថភាព/ជំនាញដែលអាចធ្វើអោយមានលទ្ធផល
obsolete – លែងប្រើ / លែងមានតម្លៃ (ធៀបជាមួយបច្ចេកវិទ្យាថ្មី)
drive results – រុញឲ្យមានលទ្ធផល
fierce competition – ការប្រកួតប្រជែងខ្លាំង
survival is at stake – បញ្ហារស់រានមានជីវិតកំពុងពាក់ព័ន្ធ
quarterly numbers – លទ្ធផលហិរញ្ញវត្ថុនៅចុងត្រីមាស
sustainability and growth – ការរក្សាទីតាំង និងកំណើន

5. Grammar Usage & Notes វេយ្យាករណ៍

• Direct quotes “I want it now… I deserve it.” show internal thoughts and consumer desire.
• “Though …, economic realities eventually set in” – concessive clause (“Though”) contrasts easy credit with hard reality.
• “cannot outstrip” – modal “cannot” + verb, expresses limitation / natural law.
• “Pretending otherwise is unsustainable.” – gerund (“Pretending”) as subject of the sentence.
• Parallel structure: “re-educate and reinvent,” “sharpen and invest,” “sustain and increase.”
• “The real mantra of success is …” – “mantra” used metaphorically for core guiding idea.
• Rhetorical question: “are you making the necessary investment…?” invites self-reflection.

KM: • សម្រង់បែប “I want …” បង្ហាញសំឡេងក្នុងចិត្តអ្នកប្រើប្រាស់។
• “Though …, …” ប្រើសម្រាប់បម្លែងទិស៖ ទោះបីជា (មានអ្វីងាយ) ក៏ “ការពិត” ក៏មករកយើង។
• កិរិយាសព្ទ “pretending” ត្រូវបានប្រើជាប្រធាន (“Pretending otherwise is unsustainable.”)។
• រចនាសម្ព័ន្ធស្រដៀង (parallelism) បង្កើតអំណាច និងងាយចងចាំ។
• សំណួរបែបរេតូរិក ទាក់ទាញឲ្យអ្នកអានគិតអំពីជីវិតខ្លួនឯង មិនមែនសុំចម្លើយផ្ទាល់។

6. Grammar & Sentence Structure រចនាប្រយោគ

• Structure moves from: desire → easy credit → hard economic law → need for self-renewal → short-term pressure → long-term principle.
• The first part uses short, emotional sentences and quotes → shows feelings (“I want …”).
• The middle uses explanatory sentences about debt, interest, technology, competition.
• The end uses abstract nouns and principles: “sustainability,” “growth,” “capabilities,” “success.”
• This mirrors Habit 7 (Sharpen the Saw): balance between Production (P) and Production Capability (PC).

KM: • លំដាប់គំនិត៖ ការចង់បានភ្លាមៗ → ឥណទានងាយស្រួល → ច្បាប់សេដ្ឋកិច្ច → តម្រូវឲ្យអភិវឌ្ឍខ្លួន → សម្ពាធលទ្ធផលខ្លី → គោលការណ៍អស់កល្បជានិច្ច។
• កន្លែងដើមប្រើប្រយោគខ្លី និងសម្រង់ ដើម្បីបង្កអារម្មណ៍។
• កណ្ដាលប្រើប្រយោគពន្យល់អំពីបំណុល ប្រាក់ការ បច្ចេកវិទ្យា ការប្រកួតប្រជែង។
• ចុងក្រោយឡើងទៅកម្រិតគោលការណ៍ និងអត្ថន័យ (sustainability / growth / future).
• នេះជារបៀបសរសេរដែលលើកពីរឿងរ៉ាវជាក់ស្តែង ទៅគោលការណ៍ទូទៅ។

7. Parts of Speech ប្រភេទពាក្យ

Nouns: money, house, car, center, society, realities, purchases, ability, interest, change, competition, markets, technology, minds, competencies, results, competition, survival, capital, mantra, success, numbers, investment, capabilities, health, marriage, relationships, community.
Verbs: want, deserve, makes, get, pay, set in, remind, outstrip, pretend, are (unrelenting), must (re-educate, reinvent), develop, sharpen, invest, avoid, drive, is (at stake), meet, sustain, increase, scream, produce.
Adjectives: nice, big, biggest, best, economic, ongoing, unsustainable, unrelenting, unforgiving, dizzying, increasing, necessary, unavoidable.
Adverbs / phrases: eventually, sometimes, constantly, continually, now, later, today, tomorrow.

8. Cultural & Thematic Context បរិបទវប្បធម៌

EN:

This paragraph reflects modern consumer culture, especially in developed economies where credit cards, advertising, and social media all push people toward instant gratification. Covey connects this to a deeper principle: societies, companies, and individuals must respect the balance between consumption and production. This is the same logic behind saving, investing, and continuous learning. It criticizes “quarterly capitalism” (only caring about short-term financial results) and reminds us that marriages, families, and communities also collapse if we only “withdraw” and never “deposit.”

KM: អត្ថបទនេះស្ទួនវប្បធម៌ប្រើប្រាស់សម័យថ្មី ជាពិសេសនៅប្រទេសឧស្សាហកម្ម ដែលកាតឥណទាន ពាណិជ្ជកម្ម និងបណ្តាញសង្គម កំពុងជំរុញមនុស្សឲ្យ “ទទួលរីករាយភ្លាមៗ” (instant gratification)។ Coveyភ្ជាប់វា ទៅគោលការណ៍ជ្រាលជ្រៅថា សង្គម ក្រុមហ៊ុន និងមនុស្ស ត្រូវគោរពតុល្យភាពរវាង “ការប្រើប្រាស់” និង “ការផលិត”។ នេះជាគំនិតដូចគ្នាដែលនៅក្រោយការប្រាក់សន្សំ ការវិនិយោគ និងការរៀនជានិច្ច។ គាត់កំពុងរិះគន់ “quarterly capitalism” ដែលផ្តោតតែលទ្ធផលខ្លីៗ ហើយរំលឹកថា ការរៀបការ គ្រួសារ និងសហគមន៍ក៏អាចបាក់បែកបាន ប្រសិនបើយើងតែ “ដកប្រាក់ចេញ” តែប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែមិន “ដាក់ប្រាក់ចូល” នៅក្នុងគណនីអារម្មណ៍ និងទំនាក់ទំនង។

9. Phrasal Verbs & Phrases កិរិយាសម្ងាត់ & របៀបនិយាយ

• I want it now – ខ្ញុំចង់ឥឡូវនេះ (បង្ហាញចិត្តមិនអត់ធ្មត់).
• get now and pay later – ទិញឥឡូវ ទូទាត់ពេលក្រោយ។
• realities set in – ការពិតចាប់ផ្តើមប៉ះមកលើជីវិតយើង។
• purchases cannot outstrip our ability to produce – ការចំណាយមិនអាចលើសសមត្ថភាពរកប្រាក់។
• re-educate and reinvent ourselves – រៀនឡើងវិញ និងបង្កើតខ្លួនឯងឡើងវិញ។
• sharpen and invest in … competencies – បន្តបោកកាំបិត និងវិនិយោគលើជំនាញ។
• drive results – រុញឲ្យមានលទ្ធផល។
• survival is at stake – រស់រានមានជីវិតកំពុងពាក់ព័ន្ធ។
• scream for results today – ស្រែកទាមទារលទ្ធផលភ្លាមៗ (របៀបនិយាយផ្ទុយ).
• balance the need to … – រកតុល្យភាពរវាងតម្រូវការ (A) និង (B)។

KM ឧទាហរណ៍ប្រើថ្មី៖
• If our purchases outstrip our ability to produce, debt will control our lives.
• True leaders balance the need to produce today with the need to build future capacity.

10. Back to top ត្រលប់ទៅក្បាលប្រយោគ

Blame and victimism. Wherever you find a problem, you will usually find the finger-pointing of blame. Society is addicted to playing the victim. “If only my boss wasn’t such a controlling idiot… If only I hadn’t been born so poor… If only I lived in a better place… If only I hadn’t inherited such a temper from my dad… If only my kids weren’t so rebellious… If only the other department didn’t mess up orders all the time… If only we weren’t in such a declining industry… If only our people weren’t so lazy and without drive… If only my wife was more understanding… If only… If only.” Blaming everyone and everything else for our problems and challenges may be the norm and may provide temporary relief from the pain, but it also chains us to these very problems. Show me someone who is humble enough to accept and take responsibility for his or her circumstances and courageous enough to take whatever initiative is necessary to creatively work his or her way through or around these challenges, and I’ll show you the supreme power of choice.

ការបន្ទោស និងចិត្តជាជនរងគ្រោះ (victimism)។ ទីណាដែលមានបញ្ហា យើងភាគច្រើននឹងឃើញការចង្អុលម្រាមដៃបន្ទោស។ សង្គមសព្វថ្ងៃ មានទម្លាប់ “សម្តែងជាជនរងគ្រោះ” យ៉ាងខ្លាំង។ “ប្រសិនបើមេការរបស់ខ្ញុំមិនមែនជាមនុស្សស្អប់ត្រួតត្រា បែបនេះទេ… ប្រសិនបើខ្ញុំមិនកើតមកក្រីក្របែបនេះ… ប្រសិនបើខ្ញុំរស់នៅកន្លែងល្អជាងនេះ… ប្រសិនបើខ្ញុំមិនទទួលមក នូវសម្បត្តិនៃសាច់ដុំក្តៅក្រហាយពីឪពុក… ប្រសិនបើកូនខ្ញុំមិនអះអាងប្រឆាំងបែបនេះ… ប្រសិនបើផ្នែកផ្សេង មិនបំផ្លាញការបញ្ជាទិញជានិច្ច… ប្រសិនបើយើងមិនស្ថិតក្នុងឧស្សាហកម្មធ្លាក់ចុះបែបនេះ… ប្រសិនបើមនុស្សរបស់យើង មិនខ្ជិល និងគ្មានចិត្តប្រឹងប្រែងបែបនេះ… ប្រសិនបើប្រពន្ធខ្ញុំយល់ចិត្តខ្ញុំច្រើនជាងនេះ… ប្រាស់… ប្រាស់…”។ ការបន្ទោសអ្នកដទៃ និងអ្វីៗទាំងអស់ចំពោះបញ្ហា និងបញ្ហាប្រឈមរបស់យើង អាចជារឿងធម្មតានិងអាចផ្តល់ការបន្ធូរបន្តិច ពេលខ្លីពីការឈឺចាប់ ប៉ុន្តែវាដាក់ខ្សែចងយើងឲ្យជាប់នឹងបញ្ហាខ្លាំងជាងមុន។ បើអោយខ្ញុំឃើញមនុស្សម្នាក់ដែលមានភាពទន់ភ្លន់ គ្រប់គ្រាន់ក្នុងការទទួលស្គាល់ និងទទួលខុសត្រូវចំពោះស្ថានការណ៍របស់ខ្លួន ហើយមានភាពក្លាហានគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការចាប់យក ឱកាស និងចាប់ផ្តើមរៀបចំចលនាណាមួយ ដើម្បីប្រកបដោយច្នៃប្រឌិត បំបាត់ឬជួយឆ្លងកាត់បញ្ហាទាំងនោះ យើងនឹងឃើញ “អំណាចដ៏អស្ចារ្យរបស់ជម្រើស”។

1. Original Sentence & Translation ប្រយោគដើម + បកប្រែ

EN (summary meaning):

Covey explains that when problems appear, people usually react by blaming others and acting like victims. He lists “If only …” excuses—blaming the boss, parents, children, coworkers, industry, employees, and spouse. Blaming may feel normal and give short-term emotional relief, but it traps us inside the problem. In contrast, a truly effective person is humble enough to accept responsibility and courageous enough to take initiative and act creatively. That kind of person demonstrates the highest power we have: the power to choose our response.

KM (បកប្រែអត្ថន័យ): Covey ពន្យល់ថា រាល់ពេលមានបញ្ហា យើងភាគច្រើនបែរទៅបន្ទោសអ្នកដទៃ ហើយសម្តែងដូចជាជនរងគ្រោះ។ គាត់បញ្ជីឧទាហរណ៍ “ប្រសិនបើ…” ជាច្រើន ដើម្បីបង្ហាញការបដិសេធ និងព្យាយាមគេចចេញពីការទទួលខុសត្រូវ ដោយបន្ទោសមេការដែលគ្រប់គ្រងខ្លាំង ឪពុក កូន ក្រុមការងារផ្សេង ឧស្សាហកម្ម មនុស្សបម្រើការងារ ឬប្រពន្ធ។ ការបន្ទោសអាចជាការអនុវត្តធម្មតា និងអាចផ្តល់ការស្រាលចិត្តខ្លីៗ ប៉ុន្តែវាធ្វើឲ្យយើងនៅជាប់ នឹងបញ្ហា។ ផ្ទុយទៅវិញ មនុស្សដែលមានប្រសិទ្ធភាព ពិតជាមានភាពទន់ភ្លន់ក្នុងការទទួលស្គាល់ និងទទួលខុសត្រូវ ចំពោះស្ថានការណ៍របស់ខ្លួន ហើយមានភាពក្លាហានក្នុងការចាប់ផ្តើមយកឱកាសធ្វើអ្វីមួយ ដើម្បីបំបែកបញ្ហា ឬបង្កើតដំណោះស្រាយថ្មីៗ។ នេះឯងគឺជាការបង្ហាញអំណាចខ្ពស់បំផុតរបស់មនុស្ស៖ អំណាចក្នុងការជ្រើសរើស ចម្លើយឆ្លើយរបស់ខ្លួន។

2. Comprehension & Inference ការយល់ + អត្ថន័យលាក់លៀម

EN:

• Main idea: Blame and victim-thinking are a social habit that blocks real change.
• “Society is addicted to playing the victim” → victimhood is like an addiction that feels good short term but harms long term.
• The long list of “If only…” excuses shows how we can blame almost anyone/anything instead of looking at ourselves.
• Blame = short-term pain relief but creates long-term chains and powerlessness.
• Taking responsibility + initiative = freedom and inner power (the “supreme power of choice”).
• Inference: This is Habit 1 (Be Proactive) in action: choose your response instead of reacting and complaining.

KM: • គំនិតសំខាន់៖ ការបន្ទោស និងគំនិត “ខ្ញុំជាជនរងគ្រោះ” គឺជាទម្លាប់សង្គម ដែលរារាំងការផ្លាស់ប្តូរពិត។
• “Society is addicted to playing the victim” មានន័យថា សង្គមពឹងផ្អែកលើការសម្តែងជាជនរងគ្រោះ ដូចជាការញៀន ដែលធ្វើឲ្យមានអារម្មណ៍ល្អខ្លីៗ ប៉ុន្តែបំផ្លាញយូរអង្វែង។
• បញ្ជី “ប្រសិនបើ…” បង្ហាញថា មនុស្សអាចរកមូលហេតុដើម្បីបន្ទោសអ្នកដទៃបានគ្រប់ចំហៀង ដោយគេចចេញពីការមើលខ្លួនឯង។
• ការបន្ទោស → បន្ថយការឈឺចាប់ខ្លីៗ ប៉ុន្តែបិទចាក់យើងក្នុងនិរន្តរភាពនៃបញ្ហា និងការខ្វះអំណាច។
• ការទទួលខុសត្រូវ + ចាប់ផ្តើមយកឱកាស → សេរីភាពខាងក្នុង និងអំណាចខ្ពស់បំផុតគឺ “ជម្រើស”។
• អត្ថន័យលាក់៖ នេះជាឧទាហរណ៍ផ្ទាល់នៃ Habit 1 – Be Proactive (សកម្មជម្រើសមិនមែនតែប្រតិកម្ម)។

3. Sentence Breakdown បំបែកប្រយោគ

(a) Blame and victimism.
(b) Wherever you find a problem, you will usually find the finger-pointing of blame.
(c) Society is addicted to playing the victim.
(d) “If only my boss wasn’t such a controlling idiot…
(e) If only I hadn’t been born so poor…
(f) If only I lived in a better place…
(g) If only I hadn’t inherited such a temper from my dad…
(h) If only my kids weren’t so rebellious…
(i) If only the other department didn’t mess up orders all the time…
(j) If only we weren’t in such a declining industry…
(k) If only our people weren’t so lazy and without drive…
(l) If only my wife was more understanding… If only… If only.”
(m) Blaming everyone and everything else … may be the norm and may provide temporary relief from the pain, but it also chains us to these very problems.
(n) Show me someone who is humble enough to accept and take responsibility for his or her circumstances…
(o) …and courageous enough to take whatever initiative is necessary to creatively work his or her way through or around these challenges,…
(p) …and I’ll show you the supreme power of choice.

KM សង្ខេប៖ (a–c) កំណត់ប្រធានបទ៖ បន្ទោស និងចិត្តជាជនរងគ្រោះ។
(d–l) បញ្ជី “If only…” ជាច្រើន បង្ហាញការលួចគេចពីការទទួលខុសត្រូវ។
(m) អធិប្បាយអំពីផលវិបាក៖ ការបន្ទោសបង្កសុភមង្គលខ្លី តែចងខ្លួនឯងជាប់បញ្ហា។
(n–p) បង្ហាញគំរូមនុស្សសកម្មដែលទទួលខុសត្រូវ និងចាប់ផ្តើមយកឱកាស → អំណាចជម្រើស។

4. Vocabulary Building វាក្យសព្ទ

blame – បន្ទោស, ដាក់ទោស
victimism / playing the victim – ចិត្តជាជនរងគ្រោះ, សម្តែងថាខ្លួនតែងតែប៉ះពាល់
finger-pointing – ការចង្អុលម្រាមដៃ (បន្ទោសអ្នកដទៃ)
addicted to – មានទម្លាប់ / ញៀនលើអ្វីមួយ
controlling (boss) – ចូលត្រួតត្រាច្រើនពេក
rebellious – អះអាងប្រឆាំង, មិនស្ដាប់បង្គាប់
declining industry – ឧស្សាហកម្មកំពុងធ្លាក់ចុះ
without drive – គ្មានចិត្តប្រឹងប្រែង / មិនមានស្មារតីជម្រុញខ្លួន
understanding (wife) – យល់ចិត្ត, អត់ធ្មត់យល់ដឹង
the norm – រឿងធម្មតា, អ្វីដែលគេធ្វើជាទម្លាប់
temporary relief – ការបន្ធូរបន្តិចបន្តួចបណ្តោះអាសន្ន
chains us – ចងខ្សែយើង, ធ្វើឲ្យយើងជាប់
humble – ទន់ភ្លន់, មិនអួតអាង
take responsibility – ទទួលខុសត្រូវ
initiative – ការចាប់ផ្តើមជំហានមុន, សកម្មភាពចលនា
creatively – ដោយច្នៃប្រឌិត
supreme – ខ្ពស់បំផុត, អស្ចារ្យបំផុត
the power of choice – អំណាចនៃជម្រើស

5. Grammar Usage & Notes វេយ្យាករណ៍

• Noun phrase title: “Blame and victimism.” – no verb, just topic headline.
• “Wherever you find a problem, you will usually find…” – conditional-like pattern with “wherever” showing general truth.
• Society is addicted to playing the victim – “addicted to + V-ing”.
• Long chain of conditional phrases: “If only …” = classic pattern of regret and excuse.
• may be the norm and may provide … but it also chains us – “may” shows possibility / common pattern, “but” introduces strong contrast.
• Show me someone who is … and …, and I’ll show you … – rhetorical structure used to emphasize principle; “show me… and I’ll show you…” is parallel.
• “his or her” = gender-inclusive singular (also can be “their” in modern usage).

KM: • ចំណងជើងគ្រាន់តែជាក្រុមនាម “Blame and victimism” មិនមានកិរិយាសព្ទ។
• “Wherever you find…” ប្រើសម្រាប់បង្ហាញច្បាប់ទូទៅ។
• របៀប “addicted to + V-ing” (addicted to playing)។
• “If only …” ជាប្រយោគបង្ហាញការសោកស្តាយ/បែប “លើកក្បាលសុំអភ័យទោស” បញ្ចេញចេញពីខ្លួនឯង។
• រចនាសម្ព័ន្ធ “Show me someone who … and …, and I’ll show you …” ជារបៀបពាក្យនិយាយដើម្បី សង្កត់ធ្ងន់គោលការណ៍។
• ការប្រើ “his or her circumstances” ប្រាប់អំពីភេទទាំងពីរ ក្នុងប្រយោគតែមួយ។

6. Grammar & Sentence Structure រចនាប្រយោគ

• Structure: short title → statement of general rule → list of emotional examples → explanation of consequence → contrast example of responsible person.
• The “If only…” sentences are structurally similar (parallelism) → shows how excuses repeat in different forms but same pattern.
• Final long sentence uses “someone who is … and … and …” to stack qualities: humble + responsible + courageous + creative initiative.
• Ends with strong clause “the supreme power of choice” → thematic punch line of Habit 1.

KM: • រចនាប័ទ្ម៖ ចំណងជើងខ្លី → ច្បាប់ទូទៅ → បញ្ជីអារម្មណ៍ “If only…” → ពន្យល់ផលវិបាក → ឧទាហរណ៍មនុស្សសកម្ម។
• ប្រយោគ “If only …” សុទ្ធតែមានរចនាសម្ព័ន្ធដូចគ្នា → ងាយចងចាំ និងបង្ហាញលំនាំនៃអភ័យទោស។
• ប្រយោគចុងក្រោយប្រើ “someone who is … and … and …” ដើម្បីទុំគុណលក្ខណៈជាច្រើនក្នុងមនុស្សម្នាក់។
• ចុងក្រោយបិទដោយ “the supreme power of choice” ដែលជាការសង្កត់ធ្ងន់លើអំណាចជម្រើស។

7. Parts of Speech ប្រភេទពាក្យ

Nouns: blame, victimism, problem, society, boss, place, temper, kids, department, orders, industry, people, wife, norm, relief, pain, chains, circumstances, initiative, challenges, power, choice.
Verbs: find, is (addicted), wasn’t, had been born, lived, hadn’t inherited, weren’t, mess up, provide, chains, accept, take, work (through/around), show.
Adjectives: controlling, poor, better, rebellious, declining, lazy, understanding, temporary, humble, courageous, supreme.
Adverbs / phrases: usually, all the time, enough, creatively.

8. Cultural & Thematic Context បរិបទវប្បធម៌

EN:

This paragraph reflects a culture of blame that appears in workplaces, families, and society. It criticizes the habit of seeing ourselves as powerless victims of bosses, family background, economy, or other people. Covey connects this to a deeper leadership idea: true leaders own their situation and act, instead of complaining. This is central to proactive leadership and resilience—taking responsibility, using creativity, and choosing responses even in hard circumstances.

KM: អត្ថបទនេះបង្ហាញវប្បធម៌ “បន្ទោស និងជនរងគ្រោះ” ដែលឃើញបានទាំងក្នុងកន្លែងធ្វើការ គ្រួសារ និងសង្គមទូទៅ។ Covey កំពុងរិះគន់ទម្លាប់មើលខ្លួនឯងថាគ្មានអំណាច ត្រូវគេគ្រប់គ្រងដោយមេការខ្លាំងៗ គ្រួសារដើម កូន ក្រុមការងារ ឬស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ច។ គាត់ភ្ជាប់វាជាមួយគំនិតដឹកនាំថា មេដឹកនាំពិតមិនបានចំណាយពេលច្រើនក្នុងការត្អូញត្អែរ ឬដាក់ទោសអ្នកដទៃទេ តែទទួលខុសត្រូវ និងចាប់ផ្តើមធ្វើអ្វីមួយ។ នេះជាគន្លឹះនៃភាពសកម្ម (proactive) និងភាពអត់ធ្មត់ ធន់ទ្រាំ (resilience) ដែលផ្អែកលើគោលការណ៍៖ ទទួលស្ថានការណ៍ + ធ្វើអ្វីដែលអាចធ្វើបាន + ជ្រើសរើសចម្លើយឆ្លើយ។

9. Phrasal Verbs & Phrases កិរិយាសម្ងាត់ & របៀបនិយាយ

• playing the victim – សម្តែងដូចជាជនរងគ្រោះជានិច្ច។
• finger-pointing of blame – ការចង្អុលម្រាមដៃបន្ទោសអ្នកដទៃ។
• mess up orders – បំផ្លាញ/ខូចការបញ្ជាទិញ។
• may provide temporary relief – អាចផ្តល់ការសម្រាកអារម្មណ៍បណ្តោះអាសន្ន។
• chains us to these problems – ចងខ្សែយើងឲ្យជាប់នឹងបញ្ហាទាំងនេះ។
• take responsibility for … – ទទួលខុសត្រូវចំពោះ…
• take initiative – ចាប់ផ្តើមធ្វើជំហានមុនគេ។
• work his or her way through / around – រកវិធីឆ្លងកាត់ ឬវង់ជុំវិញបញ្ហា។
• the supreme power of choice – អំណាចខ្ពស់បំផុតរបស់មនុស្សគឺជម្រើសរបស់ខ្លួនឯង។

KM ឧទាហរណ៍ប្រើ៖
• When we play the victim, we chain ourselves to the problem instead of solving it.
• True leaders take responsibility for their circumstances and take initiative to improve them.

10. Back to top ត្រលប់ទៅក្បាលប្រយោគ

Hopelessness. The children of blame are cynicism and hopelessness. When we succumb to believing that we are victims of our circumstances and yield to the plight of determinism, we lose hope, we lose drive, and we settle into resignation and stagnation. “I am a pawn, a puppet, a cog in the wheel and can do nothing about it. Just tell me what to do.” So many bright, talented people feel this and suffer the broad range of discouragement and depression that follows. The survival response of popular culture is cynicism—“just lower your expectations of life to the point that you aren’t disappointed by anyone or anything.” The contrasting principle of growth and hope throughout history is the discovery that “I am the creative force of my life.”

ភាពអស់សង្ឃឹម (Hopelessness)។ កូនៗ (ផលបន្សំ) របស់ការបន្ទោស គឺ “cynicism” (ចិត្តធុញថប់ មិនជឿលើអ្វីល្អទេ) និងភាពអស់សង្ឃឹម។ ពេលយើងចាញ់ឲ្យគំនិតថា “ខ្លួនជាជនរងគ្រោះរបស់ស្ថានភាព” ហើយជឿលើគំនិត determinism ថា អ្វីៗត្រូវបានកំណត់រួចហើយ យើងបាត់បង់សេចក្តីសង្ឃឹម បាត់បង់កម្លាំងរុញច្រាន ហើយចាប់ផ្តើមរស់បែប “លះបង់” និង “ជាប់ក្នុងដំណាក់កាល”។ “ខ្ញុំគ្រាន់តែជាសាក់រំលែកតូចម្នាក់ ជាថ្នាំងកង់មួយ ដែលមិនអាចធ្វើអ្វីបានទេ។ សូមប្រាប់ខ្ញុំតែអ្វីត្រូវធ្វើប៉ុណ្ណោះ។” មនុស្សឆ្លាត និងពោរពេញទេពកោសល្យជាច្រើន មានអារម្មណ៍បែបនេះ ហើយទទួលរងការធ្លាក់ទឹកចិត្ត និងជំងឺដាលទ្រូង/ធ្លាក់ទឹកចិត្តជាច្រើនកម្រិត។ ប្រតិកម្មរស់រាននៃវប្បធម៌សម័យទំនើប គឺ “cynicism” ដោយនិយាយថា “គ្រាន់បន្ថយការរំពឹងទុកចំពោះជីវិត ដល់កម្រិតដែលអ្នកមិនត្រូវខកចិត្ត ពីនរណា ឬអ្វីមួយទេ”។ ផ្ទុយទៅវិញ គោលការណ៍នៃការលូតលាស់ និងសេចក្តីសង្ឃឹម តាំងពីអតីតកាលមក គឺការរកឃើញសេចក្តីពិតថា “ខ្ញុំជាអំណាចបង្កើតជីវិតរបស់ខ្ញុំឯង”។

1. Original Sentence & Translation ប្រយោគដើម + បកប្រែ

EN (summary meaning):

Covey says that when we live in blame, the “children” or results are cynicism and hopelessness. If we believe we are just victims and that life is fully controlled by outside forces (determinism), we lose hope and inner drive and become passive—like a small pawn or cog that can do nothing. Many talented people live like this and suffer discouragement and depression. Popular culture’s survival strategy is cynicism: expect less from life so you won’t be disappointed. The opposite, growth-giving principle is to discover that “I am the creative force of my life” and I can shape my future.

KM (បកប្រែអត្ថន័យ): Covey ពន្យល់ថា ពេលយើងរស់ក្នុងទម្លាប់ “បន្ទោស” ផលលទ្ធផលដែលកើតឡើង (កូនៗ) គឺចិត្តធុញថប់ (cynicism) និងភាពអស់សង្ឃឹម។ ប្រសិនបើយើងជឿថា “ខ្លួនជាជនរងគ្រោះ” និងជឿថាជីវិតគ្រប់យ៉ាងត្រូវបានកំណត់រួចមកពីបង្គោលក្រៅ (determinism) យើងនឹងបាត់បង់សេចក្តីសង្ឃឹម បាត់ការខិតខែមុខ ហើយបន្តរស់បែបលះបង់ និងមិនរំកិល (stagnation)។ យើងគិតថា “ខ្ញុំគ្រាន់តែជាសាក់រំលែកតូចៗ មិនអាចប្ដូរអ្វីបានទេ គេប្រាប់អ្វីធ្វើ ខ្ញុំធ្វើតាមប៉ុណ្ណោះ”។ មនុស្សឆ្លាតៗជាច្រើនរស់ក្នុងអារម្មណ៍បែបនេះ និងទទួលរងការធ្លាក់ទឹកចិត្ត និងជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត។ វប្បធម៌សម័យទំនើប ឆ្លើយតបដោយ “cynicism” គឺបង្រៀនឱ្យ “បន្ថយការរំពឹងទុក” ដើម្បីកុំអោយខកចិត្ត។ តែគោលការណ៍ផ្ទុយ ដែលនាំមកនូវកំណើន និងសេចក្តីសង្ឃឹម គឺការរកឃើញថា “ខ្ញុំជាអំណាចបង្កើតជីវិតរបស់ខ្ញុំឯង” ហើយខ្ញុំអាចបង្កើតអនាគតរបស់ខ្លួនបាន។

2. Comprehension & Inference ការយល់ + អត្ថន័យលាក់លៀម

EN:

• Main idea: Living in blame leads to hopelessness and cynicism, which kill motivation.
• “Children of blame” → metaphor: results that naturally grow out of blame are negative mindsets, not solutions.
• Determinism = belief that our life is controlled by forces we cannot change (fate, genes, background, bosses, etc.).
• Inner story of the victim: “I am just a pawn/puppet/cog; I can’t do anything, just give me orders.” → total loss of agency.
• Popular culture’s answer: become cynical and expect nothing, so you won’t be hurt.
• Deeper principle: growth and hope come when I see myself as the creative force in my life, not as a helpless object.
• Inference: This continues Habit 1 (Be Proactive): shift from “I am a victim” to “I am a creator.”

KM: • គំនិតសំខាន់៖ ការរស់ក្នុងបន្ទោស បង្កើតចិត្តអស់សង្ឃឹម និង cynicism ដែលសម្លាប់កម្លាំងរុញច្រាន។
• “Children of blame” ជារូបិយយាធិក ដើម្បីបង្ហាញថា ផលបន្សំធម្មជាតិនៃការបន្ទោស គឺគំនិតអវិជ្ជមាន មិនមែនដំណោះស្រាយ។
• determinism = គំនិតថា ជីវិតទាំងមូលគ្រប់គ្រងដោយកត្តាខាងក្រៅ ដែលយើងមិនអាចប្ដូរបាន (ជាតិពូជ អតីតកាល មេការលើក្បាល…)។
• រូបភាពខ្លួនជាជនរងគ្រោះ៖ “pawn / puppet / cog” បង្ហាញថា ខ្លួនគ្រាន់តែជាអ្វីតូច ដែលមិនមានសិទ្ធិកំណត់ទិសដៅខ្លួនឯង។
• វប្បធម៌សម័យនេះ បង្រៀនឲ្យមាន cynicism ដោយបន្ថយការរំពឹងទុក ដោយគិតថា នោះជាវិធីការពារខ្លួនពីការខកចិត្ត។
• គោលការណ៍ជាក់ស្តែងតែងតែផ្ទុយ៖ កំណើន និងសេចក្តីសង្ឃឹមកើតឡើងពេលយើងយល់ថា “ខ្ញុំជាអ្នកបង្កើតជីវិតរបស់ខ្ញុំ” មិនមែនជាវត្ថុអសកម្មទេ។
• អត្ថន័យលាក់៖ បន្ត Habit 1 – ប្ដូរពី victim → creator។

3. Sentence Breakdown បំបែកប្រយោគ

(a) Hopelessness.
(b) The children of blame are cynicism and hopelessness.
(c) When we succumb to believing that we are victims of our circumstances and yield to the plight of determinism, we lose hope, we lose drive, and we settle into resignation and stagnation.
(d) “I am a pawn, a puppet, a cog in the wheel and can do nothing about it. Just tell me what to do.”
(e) So many bright, talented people feel this and suffer the broad range of discouragement and depression that follows.
(f) The survival response of popular culture is cynicism—“just lower your expectations of life to the point that you aren’t disappointed by anyone or anything.”
(g) The contrasting principle of growth and hope throughout history is the discovery that “I am the creative force of my life.”

KM សង្ខេប៖ (a–b) កំណត់ប្រធានបទ៖ អស់សង្ឃឹមជាកូន (ផលបន្សំ) នៃការបន្ទោស។
(c) ពេលជឿថា ខ្លួនជាជនរងគ្រោះ និងជឿលើ determinism → បាត់សង្ឃឹម បាត់កម្លាំង រស់បែបលះបង់។
(d) សំដី victim តាមដងគំនិតខ្លួនឯង។
(e) ប៉ះពាល់ដល់មនុស្សឆ្លាតៗជាច្រើន (discouragement + depression)។
(f) វិធីការពារខ្លួនរបស់វប្បធម៌សម័យថ្មី៖ cynicism (បន្ថយការរំពឹងទុក)។
(g) គោលការណ៍ផ្ទុយ៖ រកឃើញថា “ខ្ញុំជាអំណាចបង្កើតជីវិតខ្លួនឯង”។

4. Vocabulary Building វាក្យសព្ទ

hopelessness – ភាពអស់សង្ឃឹម
children of blame – កូនៗ/ផលបន្សំរបស់ការបន្ទោស
cynicism – ចិត្តមិនជឿលើអ្វីល្អទេ, ធុញថប់ចំពោះមនុស្ស/ជីវិត
succumb to – ចាញ់ឲ្យ, ឱ្យអំណាចឲ្យ
victims of our circumstances – ជាជនរងគ្រោះរបស់ស្ថានភាពជីវិត
determinism – ទ្រឹស្តីថាជីវិតត្រូវបានកំណត់រួច (គ្មានជម្រើសពិត)
lose drive – បាត់កម្លាំងរុញច្រាន, បាត់ចិត្តខិតខំ
resignation – លះបង់ចិត្ត, ធ្លាក់ចិត្តទទួលបែប “មែនហើយ”
stagnation – ការឈប់អភិវឌ្ឍ, ជាប់ក្នុងទីតាំងដដែល
pawn – សាក់រំលែកតូចៗ (ក្នុងល្បែងអុក)
puppet – ទាញខ្សែគ្រប់គ្រង, មនុស្សដែលគេគ្រប់គ្រង
cog in the wheel – ថ្នាំងកង់តូចមួយក្នុងប្រព័ន្ធធំ, មនុស្សតូចម្នាក់ក្នុងយន្តការ
discouragement – ការធ្លាក់ទឹកចិត្ត
depression – ជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត
survival response – ប្រតិកម្មរកវិធីរស់រាន
lower your expectations – បន្ថយការរំពឹងទុក
contrasting principle – គោលការណ៍ផ្ទុយ
creative force – អំណាចបង្កើត, កម្លាំងបង្កើត

5. Grammar Usage & Notes វេយ្យាករណ៍

• “The children of blame are cynicism and hopelessness.” – metaphorical “children of …” showing results.
• When we succumb to … and yield to …, we lose …, we lose …, and we settle … – “when”-clause + series of three results (parallel structure).
• I am a pawn, a puppet, a cog in the wheel – three appositive nouns, all describing the same “I” in different images.
• So many bright, talented people feel this and suffer … – “so many” + plural noun to emphasize how common this is.
• just lower your expectations … to the point that … – “to the point that” expresses end result condition.
• the discovery that “I am the creative force of my life” – noun “discovery” followed by “that-clause” as its object.

KM: • “children of blame” ប្រើ “children” ជារូបិយយាធិក មិនមែនកូនពូជពិតទេ តែជាផលលទ្ធផល។
• រចនាសម្ព័ន្ធ “When we …, we …, we …, and we …” ជា parallelism បង្ហាញផលប៉ះពាល់ជាច្រើន។
• “a pawn, a puppet, a cog” ជានាមតំណរ (appositive) ពណ៌នាមនុស្សតែម្នាក់ក្នុងរូបភាពផ្សេងៗគ្នា។
• “to the point that …” ប្រើសម្រាប់បង្ហាញកម្រិតដែលលទ្ធផលកើតឡើង។
• “discovery that …” → “that-clause” ជាអ្វីដែលគេរកឃើញ (object)។

6. Grammar & Sentence Structure រចនាប្រយោគ

• Structure: topic word “Hopelessness” → definition using metaphor → long “when we…” cause-and-effect sentence → inner victim quote → impact on people → cultural response → contrasting principle.
• Strong use of contrast: victim mindset vs. creative mindset; cynicism vs. hope and growth.
• Parallel lists (“we lose hope, we lose drive, and we settle…”) create rhythm and emphasis.
• Ends with a short, powerful “I am the creative force of my life.” – identity statement.

KM: • សារប្រយោគដើម៖ កំណត់ប្រធានបទអស់សង្ឃឹម → បង្ហាញមូលហេតុ → បង្ហាញផលប៉ះពាល់ → សំដី victim → ប្រតិកម្មវប្បធម៌ → គោលការណ៍ផ្ទុយដែលមានសេចក្តីសង្ឃឹម។
• ប្រើ contrast ខ្លាំង៖ victim vs. creator, cynicism vs. growth & hope។
• ប្រយោគចុងក្រោយជាប្រយោគសម្ដែងអត្តសញ្ញាណ “I am the creative force of my life” ដែលអាចយកទៅធ្វើ affirmation ផ្ទាល់ខ្លួនបាន។

7. Parts of Speech ប្រភេទពាក្យ

Nouns: hopelessness, children, blame, cynicism, victims, circumstances, plight, determinism, hope, drive, resignation, stagnation, pawn, puppet, cog, wheel, discouragement, depression, response, culture, expectations, life, principle, growth, force.
Verbs: succumb (to), believe, yield (to), lose, settle (into), can do, tell, feel, suffer, follows, lower, aren’t disappointed, is (the discovery).
Adjectives: bright, talented, broad (range), popular (culture), creative (force), contrasting.
Adverbs / phrases: just (tell me / just lower), so many, throughout history.

8. Cultural & Thematic Context បរិបទវប្បធម៌

EN:

This reflects a modern cultural pattern: under stress and disappointment, people often move into cynicism (“nothing really works, people always let you down”) and hopelessness. In many workplaces and societies, intelligent people feel like small parts in a huge machine. Covey challenges this passive, victim-based identity and invites readers to adopt a creator-based identity. Historically, leaders and change-makers have seen themselves as creative forces, not passive victims, and that mindset fuels innovation, responsibility, and resilience.

KM: នេះស្រមៃពីលក្ខណៈវប្បធម៌សម័យទំនើប៖ ពេលជួបបរាជ័យ ឬបញ្ហា យើងងាយធ្លាក់ចូលក្នុងចិត្ត cynicism និងអស់សង្ឃឹម ដោយគិតថា “អ្វីក៏មិនដំណើរការទេ មនុស្សក៏ធ្វើឲ្យខកចិត្តជានិច្ច”។ នៅកន្លែងធ្វើការធំៗ មនុស្សឆ្លាតជាច្រើនមានអារម្មណ៍ដូចជាថ្នាំងកង់តូចមួយក្នុងយន្តការ។ Covey រំលឹកឲ្យយើង ប្រែពីអត្តសញ្ញាណ victim មកជា creator។ តាំងពីអតីតកាល មកដល់សម័យបច្ចុប្បន្ន មនុស្សដែលបង្កើត កំណែទម្រង់ និងការផ្លាស់ប្តូរ ធំៗ នៅតែជាមនុស្សដែលយល់ថា “ខ្ញុំអាចបង្កើត និងឥទ្ធិពលលើជីវិតខ្លួនឯង”។

9. Phrasal Verbs & Phrases កិរិយាសម្ងាត់ & របៀបនិយាយ

• children of blame – ផលបន្សំរបស់ការបន្ទោស។
• succumb to (believing …) – ចាញ់ឲ្យគំនិតណាមួយ។
• yield to the plight of determinism – លះបង់ខ្លួនឲ្យគំនិតថា “អ្វីៗកំណត់រួច”។
• settle into resignation and stagnation – ឈប់ខិតខំ និងរស់បែបលះបង់ក្នុងទីតាំងដដែល។
• a pawn / a puppet / a cog in the wheel – រូបិយយាធិកបង្ហាញមនុស្សអសកម្ម ដែលគេបញ្ជា។
• lower your expectations of life – បន្ថយការរំពឹងទុកចំពោះជីវិត។
• the creative force of my life – អំណាចបង្កើតជីវិតរបស់ខ្លួនឯង។

KM ឧទាហរណ៍ប្រើ៖
• When I succumb to victim thinking, I settle into hopelessness.
• When I remember that I am the creative force of my life, I stop blaming and start building.

10. Back to top ត្រលប់ទៅក្បាលប្រយោគ

“Lack of life balance. Life in our cell phone society is increasingly complex, demanding, stressful, and absolutely exhausting. For all our efforts to manage our time, do more, be more, and achieve greater efficiency through the wonders of modern technology, why is it we increasingly find ourselves in the ‘thick of thin things’—subordinating health, family, integrity, and many of the things that matter most to our work? The problem is not our work, which is the sustaining engine of life. It’s not the complexity or change. The problem is that our modern culture says, ‘go in earlier, stay later, be more efficient, live with the sacrifice for now’—but the truth is that balance and peace of mind are not produced by these; they follow the person who develops a clear sense of his or her highest priorities and who lives with focus and integrity toward them.”

«កង្វះតុល្យភាពជីវិត។ ជីវិតរបស់យើងក្នុងសង្គមស្មាតហ្វូនសព្វថ្ងៃ កាន់តែស្មុគស្មាញ តម្រូវច្រើន ពោរពេញដោយសម្ពាធ និងធ្វើឲ្យហត់នឿយខ្លាំង។ ទោះយើងខំគ្រប់គ្រងពេលវេលា ខំធ្វើឲ្យបានច្រើន ជាមនុស្សល្អជាងមុន និងរកប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ជាងមុនតាមរយៈបច្ចេកវិទ្យាទំនើប តែហេតុអ្វីបានជា យើងតែងឃើញខ្លួនឯងជាប់ខ្លួននៅក្នុង «ក្រុមការងារតូចៗ» — ដាក់សុខភាព គ្រួសារ សុចរិតធម៌ និងរឿងសំខាន់ៗជាច្រើន ជាបន្ទាប់បន្សល់ពីការងារ? បញ្ហាមិនមែនការងារ ដែលជម៉ូទ័រសំខាន់នៃជីវិតឡើយ។ មិនមែនភាពស្មុគស្មាញ ឬការផ្លាស់ប្តូរផងដែរ។ បញ្ហាគឺវប្បធម៌សម័យថ្មីនិយាយថា «ចូលធ្វើការឲ្យពេលមុន ស្ថិតនៅយូរជាងមុន ធ្វើឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពកាន់តែច្រើន អត់ឆ្នោតសបពួកអំពើទាំងនេះជាបណ្តោះអាសន្ន» — ប៉ុន្តែភាពតុល្យភាព និងស្ងប់ចិត្តមិនកើតចេញពីរបៀបរស់នេះឡើយ។ វាតាមរូបមនុស្សដែលកំណត់បានយ៉ាងច្បាស់ថា អាទិភាពខ្ពស់បំផុតក្នុងជីវិតគាត់គឺអ្វី ហើយរស់នៅដោយផ្តោតអារម្មណ៍ និងសុចរិតធម៌ទៅលើវា។»

1. Original Sentence & Translation ប្រយោគដើម + បកប្រែ

EN: The paragraph explains that modern, phone-driven life is overloaded and exhausting. We sacrifice health, family, and integrity for work and efficiency, but real balance and peace come only when we clearly know our highest priorities and live with focus and integrity toward them.

KM: អត្ថបទនេះពន្យល់ថា ជីវិតសម័យស្មាតហ្វូនពេញដោយកិច្ចការ និងសម្ពាធ ធ្វើឲ្យយើងហត់នឿយ ហើយយើងទម្លាក់សុខភាព គ្រួសារ និងសុចរិតធម៌ ដើម្បីដេញតាមការងារ និងប្រសិទ្ធភាព។ តែភាពតុល្យភាព និងស្ងប់ចិត្តពិតប្រាកដ មិនមកពីការធ្វើការច្រើនទេ ប៉ុន្តែមកពីការយល់ច្បាស់ពីអាទិភាពខ្ពស់បំផុតក្នុងជីវិត ហើយរស់ដោយសុចរិត និងផ្តោតលើអាទិភាពនោះជានិច្ច។

2. Comprehension & Inference ការយល់ + អត្ថន័យលាក់លៀម

EN: The deeper message is that being busy and connected all the time does not equal a good life. Technology and hard work are not the real enemy; the problem is a culture that pushes us to sacrifice what matters most. True leadership starts from inside, when we choose priorities and protect them.

KM: អត្ថន័យជ្រៅគឺ «រវល់» មិនស្មើនឹង «រស់ល្អ» ទេ។ បច្ចេកវិទ្យា និងការខំធ្វើការ មិនមែនជាសត្រូវទេ បញ្ហាគឺវប្បធម៌ដែលបញ្ចុះបញ្ចូលឲ្យយើងបោះបង់រឿងសំខាន់ៗ។ មេដឹកនាំពិតចាប់ផ្តើមពីខាងក្នុង ពេលយើងជ្រើសអាទិភាព និងការពារវា។

3. Sentence Breakdown បំបែកប្រយោគ

Lack of life balance. – main problem statement.
Life in our cell phone society is increasingly complex, demanding, stressful, and absolutely exhausting. – describes the modern environment.
For all our efforts… why is it we increasingly find ourselves in the ‘thick of thin things’…? – a question showing the paradox: more effort, less meaning.
The problem is not our work… It’s not the complexity or change. – clarifies what the real problem is not.
The problem is that our modern culture says, ‘go in earlier, stay later…’ – identifies the real source: unhealthy cultural messages.
But the truth is that balance and peace of mind… follow the person who develops a clear sense of… priorities… – final answer: inner clarity and integrity create balance.

KM: ប្រយោគធំៗបែងចែកជា (១) ពិពណ៌នាបញ្ហា (កង្វះតុល្យភាព), (២) ពិពណ៌នាសភាពជីវិតសម័យស្មាតហ្វូន, (៣) សំណួររបៀបរស់ «រវល់តែមិនសំខាន់», (៤) បដិសេធថាបញ្ហាមិនមែនការងារ ឬភាពស្មុគស្មាញ, និង (៥) ផ្ដល់ចម្លើយថា តុល្យភាពកើតពីអាទិភាពខាងក្នុង និងសុចរិតធម៌។

4. Vocabulary Building (Word Structure & Meaning) វាក្យសព្ទ

life balance – a healthy mix of work, family, health, rest, and purpose. → តុល្យភាពជីវិត
cell phone society – a society where phones dominate daily life. → សង្គមស្មាតហ្វូន
demanding – requiring a lot of effort and energy. → តម្រូវខ្លាំង
exhausting – making you extremely tired. → ធ្វើឲ្យហត់នឿយខ្លាំង
thick of thin things – being very busy with things that don’t really matter. → រវល់ខ្លាំងជាមួយរឿងតូចៗមិនសំខាន់
sustaining engine of life – something that keeps life going (here: work). → ម៉ាស៊ីនបន្តជីវិត
peace of mind – a calm, inner sense of peace and security. → សេចក្តីស្ងប់ចិត្ត
highest priorities – the most important things above everything else. → អាទិភាពខ្ពស់បំផុត

5. Grammar Usage & Notes វេយ្យាករណ៍

EN: The passage uses a rhetorical question (“why is it we increasingly find ourselves…?”) to invite reflection, not to get a direct answer. Parallel structures like “go in earlier, stay later, be more efficient” create rhythm and emphasize the cultural pressure. The contrast “The problem is not X… It’s not Y… The problem is that…” is a classic pattern to clarify thinking.

KM: អត្ថបទនេះប្រើសំណួររូបិយ “why is it we increasingly find ourselves…?” ដើម្បីឲ្យអ្នកអានគិត មិនមែនសម្រាប់ចម្លើយផ្ទាល់។ រចនាសម្ព័ន្ធប៉ារ៉ាឡែល “go in earlier, stay later, be more efficient” បង្កើតលំនាំសម្លេង និងបញ្ជាក់សម្ពាធវប្បធម៌។ លំនាំ “The problem is not X… It’s not Y… The problem is that…” ជារបៀបសរសេរដែលជួយអោយគំនិតច្បាស់។

6. Grammar & Sentence Structure រចនាប្រយោគ

Pattern:

Life in our [modern context] is increasingly [adj, adj, adj].
For all our efforts to [verb], [verb], and [verb], why is it we [negative result]?
The problem is not [A]. It’s not [B]. The problem is that [C]…
Balance and peace of mind are not produced by [X]; they follow the person who [Y] and who [Z].

KM: អ្នកអាចយកលំនាំទាំងនេះទៅប្រើក្នុងអត្ថបទផ្ទាល់ខ្លួន ដូចជា៖ “The problem is not our construction projects. It’s not the complexity of the design. The problem is that we ignore our team’s health and family priorities…”.

7. Parts of Speech ប្រភេទពាក្យ

Nouns: life balance, society, efforts, time, efficiency, technology, health, family, integrity, work, problem, culture, truth, balance, peace of mind, priorities, resources
Verbs: is, are, find, subordinating, matter, says, go, stay, be, live, follow, develops
Adjectives: complex, demanding, stressful, exhausting, modern, clear, highest
Adverbs: increasingly, absolutely
Phrases: thick of thin things, sustaining engine of life, peace of mind

8. Cultural & Thematic Context បរិបទវប្បធម៌

EN: The text describes “hustle culture” and the smartphone era, where people feel pressure to be always available and productive. Covey’s message pushes against this culture by returning to timeless principles: health, family, integrity, and clear priorities.

KM: អត្ថបទពិពណ៌នាអំពីវប្បធម៌ “ខំរត់រក” និងយុគសម័យស្មាតហ្វូន ដែលមនុស្សមានសម្ពាធត្រូវតែមានអនឡាញជានិច្ច និងផលិតកម្មខ្លាំង។ សារ Covey ទាស់នឹងវា ដោយអញ្ជើញយើងត្រលប់ទៅកាន់គោលការណ៍អចិន្ត្រៃយ៍៖ សុខភាព គ្រួសារ សុចរិតធម៌ និងអាទិភាពច្បាស់លាស់។

9. Phrasal Verbs កិរិយាសម្ងាត់ (Phrasal Verbs)

EN: The phrase “find ourselves in the ‘thick of thin things’” acts like a phrasal idea: we suddenly realize we are deeply involved in unimportant tasks. Also, “follow the person who…” shows that balance and peace come after (follow) the kind of person we become.

KM: “find ourselves in the ‘thick of thin things’” មានន័យថា យល់ឃើញថា យើងជាប់រវល់ខ្លាំងជាមួយរឿងតូចៗមិនសំខាន់។ “follow the person who…” បង្ហាញថា តុល្យភាព និងស្ងប់ចិត្ត «ដើរតាម» ប្រភេទមនុស្សដែលយើងក្លាយជាដែរ។

10. Back to top ត្រលប់ទៅក្បាលប្រយោគ

“What’s in it for me?” Our culture teaches us that if we want something in life, we have to “look out for number one.” It says, “Life is a game, a race, a competition, and you better win it.” Schoolmates, work colleagues, even family members are seen as competitors—the more they win, the less there is for you. Of course we try to appear generous and cheer for others’ successes, but inwardly, privately, so many of us are eating our hearts out when others achieve. Many of the great things in the history of our civilization have been achieved by the independent will of a determined soul. But the greatest opportunities and boundless accomplishments of the Knowledge Worker Age are reserved for those who master the art of “we.” True greatness will be achieved through the abundant mind that works selflessly—with mutual respect, for mutual benefit.

«“What’s in it for me?” (ខ្ញុំទទួលអ្វី?) វប្បធម៌សម័យថ្មី បង្រៀនយើងថា បើចង់បានអ្វីមួយក្នុងជីវិត យើងត្រូវ “មើលខ្លួនឯងជាលេខមួយ” ជាមុនគេ។ វានិយាយថា “ជីវិតគឺជាល្បែង ប្រកួត ប្រណាំង ហើយអ្នកត្រូវឈ្នះវា”។ មិត្តរួមថ្នាក់ មិត្តរួមការងារ ទោះសមាជិកគ្រួសារផ្ទាល់ ក៏ត្រូវបានមើលថាជាគូប្រកួត — ពេលគេឈ្នះឲ្យបានច្រើន គឺនៅសល់អ្វីៗតិចជាងសម្រាប់យើង។ ជាផ្ទៃក្រៅ យើងព្យាយាមមើលទៅដូចជាមនុស្សមានចិត្តទូលាយ សប្បុរស ហើយសប្បាយចិត្តជាមួយជ័យជម្នះអ្នកដទៃ ប៉ុន្តែខាងក្នុង ជាចិត្តឯកជន មនុស្សជាច្រើនកំពុង “ឈឺចិត្តខ្លួនឯង” រាល់ពេលដែលអ្នកដទៃទទួលបាន។ ជារឿយៗ សកម្មភាពធំពិសេសជាច្រើនក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រសម័យស៊ីវិល័យ ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយឆន្ទៈឯករាជ្យរបស់មនុស្សម្នាក់ដែលមានការសម្រេចចិត្តខ្ជាប់ខ្ជួន។ ប៉ុន្តែឱកាសដ៏ធំបំផុត និងសេចក្តីសម្រេចគ្មានព្រំដែន របស់យុគសម័យបុគ្គលិកចំណេះដឹង គឺសម្រាប់អ្នកដែលក្លាយជាមេក្នុង “សិល្បៈនៃពាក្យ យើង”។ ភាពល្អឆ្នើមពិតប្រាកដ នឹងកើតចេញពីចិត្តសម្បូរបែប ដែលធ្វើការដោយមិនគិតអោយខ្លួនឯង តែមានការគោរពទៀងទាត់រវាងគ្នា និងស្វែងរកអត្ថប្រយោជន៍ទ្វេភាគី។»

1. Original Sentence & Translation ប្រយោគដើម + បកប្រែ

EN: The paragraph describes a selfish “What’s in it for me?” culture that teaches us to see everyone as competitors. It admits that many people secretly feel jealous when others succeed. It honors strong individuals, but says that in the Knowledge Worker Age, the greatest results belong to people who think “we,” not just “me,” and who work with an abundant, unselfish mindset for mutual benefit.

KM: អត្ថបទនេះពិពណ៌នាវប្បធម៌មួយ ដែលសួរតែ “ខ្ញុំទទួលអ្វី?” ហើយបង្រៀនយើងមើលគេជាគូប្រកួត។ វាសារភាពថា មនុស្សជាច្រើនមានការច្រណែនក្នុងចិត្ត ពេលអ្នកដទៃទទួលជ័យជម្នះ។ វាគោរពឲ្យឃើញថា មនុស្សឯករាជ្យក៏ធ្វើបានរឿងអស្ចារ្យជាច្រើន ដែរ ប៉ុន្តែសម្រាប់យុគសម័យ “អ្នកធ្វើការជាមួយចំណេះដឹង” លទ្ធផលធំបំផុត សម្រាប់អ្នកដែលគ្រប់គ្រងសិល្បៈនៃពាក្យ “យើង” — គិតដោយចិត្តសម្បូរបែប មិនគិតខ្លួនឯង និងស្វែងរកអត្ថប្រយោជន៍ទ្វេភាគី។

2. Comprehension & Inference ការយល់ + អត្ថន័យលាក់លៀម

EN: The deeper message: competing against everyone around you is too small for this age. Individual drive is still important, but the biggest opportunities now require collaboration, trust, and an abundant view of people. If we stay stuck in “What’s in it for me?”, we limit our impact and our happiness.

KM: អត្ថន័យជ្រៅគឺ៖ របៀបគិតថា “គេជាគូប្រកួត” គឺតូចពេកសម្រាប់យុគសម័យបច្ចុប្បន្ន។ ការខំប្រឹងផ្ទាល់ខ្លួននៅតែសំខាន់ ប៉ុន្តែលទ្ធផលធំបំផុត ត្រូវការការសហការ ការជឿទុកចិត្ត និងចិត្តសម្បូរបែបចំពោះមនុស្ស។ បើនៅតែជាប់ក្នុង “What’s in it for me?” យើងកំពុងកាត់បន្ថយទាំងឥទ្ធិពល និងសុភមង្គលរបស់ខ្លួនឯង។

3. Sentence Breakdown បំបែកប្រយោគ

“What’s in it for me?” – the core selfish question.
look out for number one – focus on protecting yourself first.
Life is a game, a race, a competition… – life is framed as constant winning and losing.
schoolmates… family members are seen as competitors – everyone becomes a rival.
eating our hearts out when others achieve – image of silent jealousy and pain.
independent will of a determined soul – personal determination that creates big achievements.
greatest opportunities… reserved for those who master the art of “we” – collaboration as the new power skill.
abundant mind that works selflessly—with mutual respect, for mutual benefit – the mindset of true greatness.

KM: អត្ថបទចាប់ផ្តើមពីសំនួរ “ខ្ញុំទទួលអ្វី?” បន្ទាប់មកបង្ហាញពីរបៀបគិតប្រកួតប្រជែងគ្នាជារៀងរាល់ថ្ងៃ ការច្រណែនសម្ងាត់ ព្រមទាំងទទួលស្គាល់ថា ឆន្ទៈផ្ទាល់ខ្លួនក៏សំខាន់។ ប៉ុន្តែវាប្រាប់ថា ជោគជ័យកម្រិតខ្ពស់បំផុត នាពេលនេះ សម្រាប់អ្នកដែលអ掌握 “សិល្បៈនៃយើង” និងមានចិត្តសម្បូរបែប។

4. Vocabulary Building (Word Structure & Meaning) វាក្យសព្ទ

“What’s in it for me?” – “What benefit do I get?” → ខ្ញុំទទួលអ្វី? / គឺមានអត្ថប្រយោជន៍អ gì សម្រាប់ខ្ញុំ?
look out for number one – protect yourself first. → មើលខ្លួនឯងជាលេខមួយ
competition – situation where people try to win. → ការប្រកួតប្រជែង
eating our hearts out (idiom) – feeling deep jealousy or pain. → ឈឺចិត្តខ្លាំង / ច្រណែនខ្លាំងក្នុងចិត្ត
independent will – personal inner power to choose and act. → ឆន្ទៈឯករាជ្យ
Knowledge Worker Age – time when value comes mainly from knowledge, ideas, and innovation. → យុគសម័យបុគ្គលិកចំណេះដឹង
the art of “we” – the skill of thinking and working as a team. → សិល្បៈនៃ “យើង”
abundant mind – mindset that believes there is enough success for everyone. → ចិត្តសម្បូរបែប / ចិត្តមិនខ្វះខាត
mutual respect / mutual benefit – respect/benefit for both sides. → ការគោរពទ្វេភាគី / អត្ថប្រយោជន៍ទ្វេភាគី

5. Grammar Usage & Notes វេយ្យាករណ៍

EN: The text mixes present simple (“teaches,” “are seen,” “are reserved”) to describe general truths. Quoted speech (“Life is a game…”) represents the voice of culture. Contrast appears between “me” and “we”, and between past “independent will” achievements and future “we” opportunities.

KM: អត្ថបទប្រើកាលបច្ចុប្បន្នធម្មតា (“teaches, are seen, are reserved”) ដើម្បីពិពណ៌នាការពិតទូទៅ។ ប្រយោគដាក់ក្នុងសញ្ញា “ ” បង្ហាញសំឡេងរបស់វប្បធម៌។ មានការប្រៀបធៀបរវាង “me” និង “we” និងរវាងសម័យ “ឆន្ទៈឯករាជ្យ” និងឱកាសថ្មីៗដែលទាមទារការសហការរួមគ្នា។

6. Grammar & Sentence Structure រចនាប្រយោគ

Patterns:

Our culture teaches us that [clause].
[Group] are seen as competitors—the more they [win], the less there is for [you].
Many of the great things… have been achieved by [phrase]. But the greatest opportunities… are reserved for [group].
True greatness will be achieved through [mindset] that works [how]—with [values], for [result].

KM: អ្នកអាចយកលំនាំនេះសរសេរអត្ថបទរបស់ខ្លួនដូចជា៖ “Our industry teaches us that price is everything… But the greatest opportunities are reserved for those who master the art of serving customers with integrity and teamwork.”

7. Parts of Speech ប្រភេទពាក្យ

Nouns: culture, life, game, race, competition, schoolmates, colleagues, family members, competitors, history, civilization, opportunities, accomplishments, age, art, mind, respect, benefit
Verbs: teaches, want, have to look out, are seen, win, try, cheer, are eating (our hearts out), have been achieved, are reserved, will be achieved
Adjectives: independent, determined, greatest, boundless, true, mutual (used before nouns)
Adverbs: inwardly, privately
Phrases / Idioms: look out for number one, eat your heart out, art of “we”, abundant mind

8. Cultural & Thematic Context បរិបទវប្បធម៌

EN: Western business culture often celebrates competition and individual heroes. Covey doesn’t reject personal strength, but he says the new economy (knowledge workers, innovation, global teams) demands partnership and trust. The “abundant mind” is a core 7 Habits idea: believing there is enough success and opportunity for everyone.

KM: វប្បធម៌អាជីវកម្មខ្លាំងៗ (ជាពិសេសខាងលិច) សរសើរលក្ខណៈប្រកួតប្រជែង និង “វីរបុរសឯករាជ្យ”។ Covey មិនបដិសេធកម្លាំងផ្ទាល់ខ្លួនទេ ប៉ុន្តែគាត់និយាយថា យុគសម័យថ្មី (បុគ្គលិកចំណេះដឹង ការច្នៃប្រឌិត ក្រុមជាសកល) ត្រូវការការសហការ និងជំនឿទុកចិត្ត។ “abundant mind” ជាគោលគំនិតសំខាន់ក្នុង 7 Habits៖ ជឿថា មានឱកាស និងជោគជ័យគ្រប់គ្នាអាចចែករំលែកបាន។

9. Phrasal Verbs កិរិយាសម្ងាត់ (Phrasal Verbs)

EN: look out for (as in “look out for number one”) is a phrasal verb meaning “protect” or “take care of.” The phrase eat your heart out is an idiom meaning “suffer from jealousy or longing.” These show the emotional side of a selfish, competitive culture.

KM: look out for មានន័យថា “ការពារ/យកចិត្តទុកដាក់” (look out for number one = យកចិត្តទុកដាក់ខ្លួនឯងជាលេខមួយ). eat your heart out មានន័យថា ឈឺចិត្ត ឬច្រណែនខ្លាំងក្នុងចិត្ត។ វាធ្វើអោយយើងឃើញផ្នែកអារម្មណ៍ដ៏ឈឺចាប់នៃវប្បធម៌ប្រកួតប្រជែងប្រក់ខ្លួនឯង។

10. Back to top ត្រលប់ទៅក្បាលប្រយោគ

The hunger to be understood. Few needs of the human heart are greater than the need to be understood—to have a voice that is heard, respected, and valued—to have influence. Most believe that the key to influence is communication—getting your point across clearly and speaking persuasively. In fact, if you think about it, don’t you find that, while others are speaking to you, instead of really listening to understand, you are often busy preparing your response? The real beginning of influence comes as others sense you are being influenced by them—when they feel understood by you—that you have listened deeply and sincerely, and that you are open. But most people are too vulnerable emotionally to listen deeply—to suspend their agenda long enough to focus on understanding before they communicate their own ideas. Our culture cries out for, even demands, understanding and influence. However, the principle of influence is governed by mutual understanding born of the commitment of at least one person to deep listening first.

«ភាពឃ្លានឃ្លាតក្នុងចិត្តមនុស្សសម្រាប់ការត្រូវបានយល់។ តម្រូវការដ៏ធំបំផុតមួយរបស់ចិត្តមនុស្ស គឺការត្រូវបានយល់—មានសំលេងដែលគេបានស្ដាប់ គេគោរព និងគេផ្ដល់តម្លៃ—បានឥទ្ធិពល។ មនុស្សជាច្រើនជឿថា គន្លឹះនៃឥទ្ធិពល គឺការទំនាក់ទំនង—និយាយអោយច្បាស់ និងអោយមានការចាប់អារម្មណ៍។ តែពិតមែនទេ? ពេលអ្នកស្ដាប់គេនិយាយ តើអ្នកស្ដាប់ដើម្បីយល់ឬ? ឬកំពុងតែត្រៀមឆ្លើយតប? ដើមកំណើតពិតប្រាកដនៃឥទ្ធិពល កើតឡើងពេលអ្នករួចរាល់ “ទទួលឥទ្ធិពល” ពីអ្នកដទៃ—ពេលគេចាប់អារម្មណ៍ថា អ្នកយល់ពួកគេ—អ្នកស្ដាប់ជ្រៅ និងដោយស្មោះត្រង់។ ប៉ុន្តែ មនុស្សភាគច្រើនងាយត្រូវឥទ្ធិពលអារម្មណ៍ ហើយពិបាកស្ដាប់ជ្រៅ—ពិបាកផ្អាករាល់គំនិតផ្ទាល់ខ្លួន ដើម្បីមើលចំណុចយល់សិន។ វប្បធម៌របស់យើងត្រូវការការយល់ និងឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំង។ ទោះជាយ៉ាងណា គោលការណ៍នៃឥទ្ធិពល ត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយ “ការយល់ទ្វេភាគី” ដែលចាប់ផ្តើមពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់យ៉ាងហោចណាស់មនុស្សម្នាក់ ក្នុងការស្ដាប់ជ្រៅជាមុន។»

1. Original Sentence & Translation ប្រយោគដើម + បកប្រែ

EN: This paragraph explains that one of the deepest human needs is the need to be understood. Many people mistakenly believe influence comes from speaking well, but real influence begins when others feel you truly understand them—when you listen deeply and sincerely. However, most people are too emotionally protective and busy to listen deeply. True influence is governed by mutual understanding, starting with one person who chooses to listen first.

KM: អត្ថបទនេះបញ្ជាក់ថា តម្រូវការដ៏ជ្រៅបំផុតរបស់មនុស្ស គឺការត្រូវបានយល់។ មនុស្សជាច្រើនគិតខុសថា ឥទ្ធិពលមកពីសមត្ថភាពនិយាយល្អ ប៉ុន្តែឥទ្ធិពលពិតប្រាកដ ចាប់ផ្តើមពេលអ្នកដទៃមានអារម្មណ៍ថា អ្នកយល់ពួកគេ—ពេលអ្នកស្ដាប់ជ្រៅ និងដោយស្មោះត្រង់។ ប៉ុន្តែ មនុស្សភាគច្រើនរឹងប៉ឹងអារម្មណ៍ពេក ហើយពិបាកស្ដាប់ជ្រៅ។ ឥទ្ធិពលពិតប្រាកដ ត្រូវបានបង្កើតដោយការយល់ទ្វេភាគី ដែលចាប់ផ្តើមពីមនុស្សម្នាក់ដែលសម្រេចចិត្តស្ដាប់ជាមុន។

2. Comprehension & Inference ការយល់ + អត្ថន័យលាក់លៀម

EN: The deeper message: most people think they influence others by talking, persuading, or explaining. But true influence happens only when others feel heard. Listening is more powerful than speaking. Deep listening requires emotional courage and humility, which many people lack.

KM: អត្ថន័យជ្រៅគឺ៖ មនុស្សភាគច្រើនគិតថា ការនិយាយជួយឱ្យមានឥទ្ធិពលលើអ្នកដទៃ។ តែឥទ្ធិពលពិត កើតឡើងពេលអ្នកដទៃមានអារម្មណ៍ថា ពួកគេត្រូវបានយល់។ ការស្ដាប់មានអំណាចលើសការនិយាយ។ ការស្ដាប់ជ្រៅត្រូវការកំលាំងចិត្ត និងការគោរពខ្លួន ដែលមនុស្សជាច្រើនមិនមាន។

3. Sentence Breakdown បំបែកប្រយោគ

The hunger to be understood – core emotional need.
to have a voice that is heard, respected, and valued – definition of being understood.
Most believe… the key to influence is communication – the common misconception.
Instead of really listening… you are often preparing your response – normal human habit.
The real beginning of influence comes as others sense you are being influenced by them – paradox: influence begins by being influenceable.
Most people are too vulnerable emotionally to listen deeply – emotional defensiveness.
The principle of influence… governed by mutual understanding – universal law.

KM: ប្រយោគសំខាន់ៗ៖ – ត្រូវបានយល់ គឺការមានសំលេងដែលគេគោរព – មនុស្សគិតថា ឥទ្ធិពលមកពីការនិយាយ – ជាភាគច្រើន មិនស្ដាប់ទេ តែត្រៀមឆ្លើយ – ឥទ្ធិពលចាប់ផ្តើមពីការស្ដាប់ពិតប្រាកដ – មនុស្សភាគច្រើនជឿជាក់ខ្លួនឯងពេក និងមិនស្ដាប់ជ្រៅ – ឥទ្ធិពលពិត ត្រូវការការយល់ទ្វេភាគី

4. Vocabulary Building វាក្យសព្ទ

hunger – deep need or longing → តម្រូវការ / ការឃ្លាន
voice – figurative meaning: opinion or identity → សំលេង (ន័យទូលំទូលាយ)
influence – power to affect others → ឥទ្ធិពល
persuasively – in a convincing way → ដោយធ្វើអោយជឿ
prepare your response – plan your reply before listening → ត្រៀមឆ្លើយមុនស្ដាប់
vulnerable emotionally – easily emotionally affected → រងផលប៉ះពាល់អារម្មណ៍ងាយ
mutual understanding – both sides understand each other → ការយល់ទ្វេភាគី
deep listening – listening with full focus and sincerity → ស្ដាប់ជ្រៅ ដោយអារម្មណ៍

5. Grammar Usage & Notes វេយ្យាករណ៍

EN: The paragraph uses present simple to describe universal truths (“Few needs… are greater,” “Most believe…,” “The real beginning… comes”). Repetition (“to be understood… to have a voice… to have influence”) builds emotional rhythm. The shift from “most people” to “our culture” expands the message from individuals to society.

KM: ប្រើ present simple សម្រាប់ការពិតទូទៅ។ ការកាន់តម្រូវការតាមលំនាំ “to be understood / to have a voice / to have influence” បង្កើត rhythm អារម្មណ៍។ ការផ្លាស់ពី “most people” ទៅ “our culture” បង្ហាញថាបញ្ហានេះពាក់ព័ន្ធសង្គមទាំងមូល។

6. Grammar & Sentence Structure រចនាប្រយោគ

Few needs… are greater than… – comparison pattern.
Most believe that… – stating a common belief.
Don’t you find that…? – rhetorical question to engage the reader.
The real beginning of influence comes when… – definition pattern.
Most people are too [adj] to [verb] – emotional limitation structure.
The principle of influence is governed by… – formal rule pattern.

KM: អ្នកអាចយកលំនាំទាំងនេះ ដើម្បីសរសេរអត្ថបទ הנה៖ – “Most of my team believe that working harder is the key, but the real improvement comes when we understand each other deeply.” – “Few needs are greater than the need to feel respected at work.”

7. Parts of Speech ប្រភេទពាក្យ

Nouns: hunger, need, voice, influence, communication, response, agenda, culture, principle, understanding
Verbs: be understood, believe, think, find, listening, preparing, comes, feel, are governed
Adjectives: greater, clear, persuasive, vulnerable, mutual
Adverbs: deeply, sincerely
Phrases: “be understood,” “prepare your response,” “deep listening,” “mutual understanding”

8. Cultural & Thematic Context បរិបទវប្បធម៌

EN: Modern culture values speaking, performing, and productivity. Listening is seen as passive, even weak. Covey challenges that belief: deep listening is the foundation of trust, leadership, and influence. This theme connects directly to Habit 5: “Seek First to Understand, Then to Be Understood.”

KM: វប្បធម៌សម័យថ្មី សរសើរការនិយាយ ការសំដែង និងផលិតភាព។ ការស្ដាប់ត្រូវបានមើលថា ជាសកម្មភាពទន់ខ្សោយ។ Covey បដិសេធគំនិតនោះ—ការស្ដាប់ជ្រៅ គឺគ្រឹះនៃជំនឿ ការដឹកនាំ និងឥទ្ធិពល។ នេះជាទំនាក់ទំនងផ្ទាល់ជាមួយ Habit 5៖ “Seek First to Understand, Then to Be Understood.”

9. Phrasal Verbs កិរិយាសម្ងាត់

EN: No strong phrasal verbs appear, but phrases such as “prepare your response” and “cry out for” function similarly by expressing emotional intensity or preparation.

KM: មិនមាន phrasal verb ចម្បង ប៉ុន្តែមានពាក្យដូចជា “cry out for” មានន័យថា ស្រែកសុំ/ត្រូវការយ៉ាងខ្លាំង។

10. Back to top ត្រលប់ទៅក្បាលប្រយោគ

Conflict and differences. People share so much in common, yet are so magnificently different. They think differently; they have different and sometimes competing values, motivations, and objectives. Conflicts naturally arise out of these differences. Society’s competitive approach to resolving the conflict and differences tends to center on “winning as much as you can.” Though much good has come from the skillful art of compromise, where both sides give on their positions until an acceptable middle point is reached, neither side ends up truly pleased. What a waste to have differences drive people to the lowest common denominator between them! What a waste to fail to unleash the principle of creative cooperation in developing solutions to problems that are better than either party’s original notion!

«ជម្លោះ និងភាពខុសគ្នា។ មនុស្សយើងមានរឿងច្រើនដូចគ្នា ប៉ុន្តែមានភាពខុសគ្នាអស្ចារ្យណាស់។ ពួកគេគិតខុសគ្នា មានតម្លៃ គោលបំណង និងចិត្តជំរុញខុសៗគ្នា ហើយខ្លះក៏ប្រឆាំងគ្នាផងដែរ។ ជម្លោះកើតឡើងដោយធម្មតា ពីភាពខុសគ្នាទាំងនេះ។ វប្បធម៌ប្រកួតប្រជែងក្នុងសង្គម ស្វែងរកដំណោះស្រាយជម្លោះ ដោយផ្តោតលើ “ឈ្នះអស់កម្លាំងដែលអាចឈ្នះបាន”។ ទោះជាសិល្បៈប្រកបដោយជំនាញក្នុងការសុំពាក្យសម្រុះសម្រាំង ឲ្យភាគីទាំងពីរបណ្ដោយបន្តិចម្តងៗ រហូតដល់រកឃើញចំណុចកណ្ដាលក៏ដោយ ក៏មិនមានភាគីណារីករាយពេញលេញទេ។ វាជាការខ្ជះខ្ជាយណាស់ នៅពេលភាពខុសគ្នា នាំមនុស្សឲ្យធ្លាក់ចូលទៅក្នុង “កម្រិតទាបបំផុតរួម” របស់ពួកគេ។ វាជាការខ្ជះខ្ជាយធំ មិនបានដោះស្រាយ ឬលែងចេញគោលការណ៍ “សហការបង្កើតអ្វីថ្មី” ដើម្បីបង្កើតដំណោះស្រាយល្អជាងគំនិតដើមរបស់ភាគីណាមួយ។»

1. Original Sentence & Translation ប្រយោគដើម + បកប្រែ

EN: This paragraph explains that people have much in common but also deep differences in thinking, values, and goals. These differences naturally create conflict. Society often handles conflict as a competition where each side tries to win as much as possible. Compromise is better, but usually leaves no one truly happy. The real tragedy is failing to use creative cooperation to find new solutions that are better than what either side first wanted.

KM: អត្ថបទនេះពន្យល់ថា មនុស្សមានច្រើនអ្វីដូចគ្នា ប៉ុន្តែមានភាពខុសគ្នាខ្លាំងក្នុងការគិត តម្លៃ និងគោលបំណង។ ភាពខុសគ្នាទាំងនេះ បង្កើតជម្លោះដោយធម្មតា។ សង្គមភាគច្រើន ដោះស្រាយជម្លោះ ដូចជាការប្រកួតប្រជែង ដែលម្នាក់ៗព្យាយាម “ឈ្នះឲ្យបានច្រើនបំផុត”។ ការសម្រុះសម្រាំង (compromise) ឲ្យភាគីទាំងពីរបញ្ចុះតម្រូវការ រហូតដល់កណ្តាល ក៏អាចមានអត្ថប្រយោជន៍ តែភាគីណាក៏មិនពេញចិត្តពេញបេះដូង។ ការខ្ជះខ្ជាយដ៏ធំ គឺពេលយើងមិនប្រើ “សហការបង្កើតអ្វីថ្មី” ដើម្បីរកដំណោះស្រាយល្អជាងគំនិតដើមរបស់ភាគីទាំងពីរ។

2. Comprehension & Inference ការយល់ + អត្ថន័យលាក់លៀម

EN: The deeper message: conflict is not the enemy—how we handle conflict is the real problem. If we only compete or settle for weak compromises, we waste the power of differences. When we practice creative cooperation, differences become a source of better ideas and stronger relationships.

KM: អ្វីជ្រៅៗគឺ៖ “ជម្លោះមិនមែនជាសត្រូវ” ប៉ុន្តែវិធីដែលយើងដោះស្រាយជម្លោះ ទើបជាបញ្ហា។ បើគ្រាន់តែប្រកួតប្រជែង ឬទទួលយកដំណោះស្រាយកណ្ដាលដែលគ្មាននរណាពេញចិត្ត យើងកំពុងខ្ជះខ្ជាយអំណាចនៃភាពខុសគ្នា។ ប្រសិនបើយើងអនុវត្ត “សហការបង្កើតអ្វីថ្មី” ភាពខុសគ្នានឹងក្លាយជាប្រាក់ធននៃគំនិតល្អ និងទំនាក់ទំនងរឹងមាំជាងមុន។

3. Sentence Breakdown បំបែកប្រយោគ

People share so much in common, yet are so magnificently different – shows unity + diversity.
different and sometimes competing values, motivations, and objectives – explains why conflict appears.
competitive approach… “winning as much as you can” – win–lose mindset.
art of compromise… acceptable middle point – both sides give up something.
neither side ends up truly pleased – low satisfaction outcome.
lowest common denominator – the weakest shared level between sides.
creative cooperation… solutions… better than either party’s original notion – win–win, synergistic outcome.

KM: Covey បង្ហាញពី៣កម្រិត៖ – ប្រកួតប្រជែង (អ្នកណាឈ្នះច្រើនបំផុត) – សម្រុះសម្រាំង (ចំណុចកណ្ដាល ប៉ុន្តែមិនសូវមនុស្សណារីករាយ) – សហការបង្កើតអ្វីថ្មី (ដំណោះស្រាយល្អជាងគំនិតដើមទាំងពីរ)។

4. Vocabulary Building វាក្យសព្ទ

magnificently different – wonderfully, beautifully different → ខុសគ្នាយ៉ាងអស្ចារ្យ
competing values – values that pull in opposite directions → តម្លៃប្រឆាំងគ្នា
conflict – serious disagreement → ជម្លោះ
competitive approach – method based on winning vs losing → វិធីប្រកួតប្រជែង
compromise – each side gives up something to reach an agreement → សម្រុះសម្រាំង
middle point – point between two positions → ចំណុចកណ្ដាល
lowest common denominator – the simplest, weakest level both sides can accept → កម្រិតទាបបំផុតរួម
creative cooperation – working together to create better new ideas → សហការបង្កើតអ្វីថ្មី
unleash – release, let something free → បញ្ចេញ / លែងចេញ
notion – idea, belief → គំនិត / គំនិតគោល

5. Grammar Usage & Notes វេយ្យាករណ៍

EN: The passage uses present simple to describe general truths (“People share…,” “Conflicts naturally arise…”). Exclamations “What a waste…” emphasize emotional judgment. Parallel structures (“different and sometimes competing values, motivations, and objectives”) create rhythm and clarity.

KM: ប្រើ present simple សម្រាប់ការពិតទូទៅ។ ប្រយោគ “What a waste…” គឺប្រើសកម្មភាពអទិភាព (exclamation) ដើម្បីបង្ហាញការខានឱកាស។ ការរៀបជួរ “values, motivations, and objectives” ជាសមាសភាគបី បង្កើត rhythm ងាយអាន។

6. Grammar & Sentence Structure រចនាប្រយោគ

People share so much in common, yet are so [adv] different. – contrast pattern (“so much… yet…”).
Conflicts naturally arise out of these differences. – cause–effect.
Society’s… approach tends to center on “...” – describes a typical pattern.
Though much good has come from..., neither side ends up truly pleased. – concession + result.
What a waste to... – strong emotional emphasis.

KM: អ្នកអាចយកលំនាំ “What a waste to…” ដើម្បីសរសេរ៖ – “What a waste to let talented people leave our company because of small conflicts.” – “What a waste to ignore creative ideas just to protect our ego.”

7. Parts of Speech ប្រភេទពាក្យ

Nouns: conflict, differences, people, values, motivations, objectives, approach, compromise, point, denominator, principle, cooperation, solutions, problems, notion
Verbs: share, are, think, arise, resolve, center, has come, give, is reached, ends up, drive, fail, unleash, develop
Adjectives: different, competing, competitive, acceptable, common, creative, original
Adverbs: naturally, magnificently

8. Cultural & Thematic Context បរិបទវប្បធម៌

EN: Modern culture often celebrates competition: sports, business, politics, and even school. Covey challenges the “win as much as you can” mindset and invites us to Habits 4, 5, and 6—Think Win–Win, Seek First to Understand, and Synergize. These habits turn conflict into creativity instead of division.

KM: វប្បធម៌សម័យថ្មី លើកទឹកចិត្តការប្រកួតប្រជែងក្នុងកីឡា អាជីវកម្ម និងនយោបាយ។ Covey ប្តឹងឲ្យយើងចេញពីគំនិត “ឈ្នះបានតែខ្លួនឯង” ហើយចូលទៅរក Habit 4, 5, 6 — Think Win–Win, Seek First to Understand, Synergize។ Habits ទាំងនេះ ប្រែក្លាយជម្លោះ ឲ្យក្លាយជាប្រភពនៃស្នាដៃថ្មី និងទំនាក់ទំនងល្អ។

9. Phrasal Verbs កិរិយាសម្ងាត់ (Phrasal Verbs)

EN: The text does not rely on classic phrasal verbs, but the phrase “ends up” works like a phrasal idea meaning “finally results in.” Also, “arise out of” behaves like a multi-word verb meaning “come from.”

KM: “end up” មានន័យថា “ចុងក្រោយទៅដល់ស្ថានភាពណាមួយ”។ “arise out of” មានន័យថា “កើតចេញពី / មកពី”។ វាជាវាក្យសម្ងាត់សំខាន់សម្រាប់សរសេរការប្រែប្រួល និងលទ្ធផល។

10. Back to top ត្រលប់ទៅក្បាលប្រយោគ

Personal stagnation. Human nature is four dimensional—body, mind, heart, and spirit. Consider the differences and fruits of the two approaches:

«ការឈប់អភិវឌ្ឍផ្ទាល់ខ្លួន។ ធម្មជាតิมនុស្សមាន៤វិមាត្រ — រាងកាយ ខួរក្បាល (បញ្ញា) បេះដូង និងវិញ្ញាណ។ សូមពិចារណាអំពីភាពខុសគ្នា និងផ្លែផលនៃវិធីសាស្រ្តពីរបែបខាងក្រោម។»

1. Original Sentence & Translation ប្រយោគដើម + បកប្រែ

EN: The text introduces “personal stagnation” and reminds us that a human being has four dimensions: body, mind, heart, and spirit. It invites us to compare two different approaches and the results (“fruits”) they produce in these four areas.

KM: អត្ថបទនេះចាប់ផ្តើមដោយពាក្យ “personal stagnation” មានន័យថា ការឈប់អភិវឌ្ឍផ្ទាល់ខ្លួន ហើយរំលឹកថា មនុស្សម្នាក់ មានវិមាត្រ៤ — រាងកាយ បញ្ញា បេះដូង និងវិញ្ញាណ។ វាអញ្ជើញអោយយើងប្រៀបធៀប “វិធីសាស្រ្តពីរបែប” និងមើលផ្លែផល ដែលវាបង្កើតឡើងលើវិមាត្រទាំង៤នេះ។

2. Comprehension & Inference ការយល់ + អត្ថន័យលាក់លៀម

EN: The deeper idea is that if we focus only on one or two dimensions (for example, just body and money, or just the mind and career) and ignore the others, we become stuck and empty inside. True growth requires renewing all four parts of our nature.

KM: អត្ថន័យជ្រៅគឺ៖ បើយើងផ្តោតលើតែ១–២វិមាត្រប៉ុណ្ណោះ (ឧ. ត្រូវការលុយ និងសុខភាពរាងកាយ ប៉ុន្តែមិនថែរក្សាចិត្ត និងវិញ្ញាណ) យើងនឹង “ជាប់ក្នុងកន្លែង” ពុំអភិវឌ្ឍទៀត ហើយមានអារម្មណ៍ទទេក្នុងខ្លួន។ ការលូតលាស់ពិតប្រាកដ ត្រូវការសម្ភារៈបំពេញ និងបន្តអភិវឌ្ឍរាងកាយ បញ្ញា បេះដូង និងវិញ្ញាណរួមគ្នា។

3. Sentence Breakdown បំបែកប្រយោគ

Personal stagnation. – a short title phrase, naming the problem: being stuck, not growing.
Human nature is four dimensional—body, mind, heart, and spirit. – defines a complete view of a person.
Consider the differences and fruits of the two approaches: – an invitation to compare two ways of living and what results they produce.

KM: – “Personal stagnation” = ការឈប់ទំនេរអភិវឌ្ឍផ្ទាល់ខ្លួន។
– “four dimensional” = មាន៤វិមាត្រ (រាងកាយ បញ្ញា បេះដូង វិញ្ញាណ)។
– “fruits of the two approaches” = ផ្លែផល /លទ្ធផលនៃវិធីរស់ពីរបែបខុសគ្នា (ឧ. រស់បែបធ្វើការ ប៉ុន្តែមិនថែខ្លួន vs រស់បែបថែទាំង៤វិមាត្រ)។

4. Vocabulary Building (Word Structure & Meaning) វាក្យសព្ទ

personal – related to one’s own life and self → ផ្ទាល់ខ្លួន
stagnation – not moving or growing; stuck → ការឈប់អភិវឌ្ឍ / ការកក់កក
four dimensional – having four key aspects or dimensions → មាន៤វិមាត្រ
body – physical health and strength → រាងកាយ
mind – thoughts, learning, intelligence → ខួរក្បាល / បញ្ញា
heart – emotions, relationships, love → បេះដូង / អារម្មណ៍ / ស្នេហា
spirit – meaning, conscience, deeper purpose → វិញ្ញាណ / អារម្មណ៍ខាងក្នុងជ្រៅ
fruits (figurative) – results, outcomes → ផ្លែផល / លទ្ធផល
approaches – ways of thinking or acting → វិធីសាស្រ្ត / វិធីរស់

5. Grammar Usage & Notes វេយ្យាករណ៍

EN: “Human nature is four dimensional” uses a linking verb “is” + adjective phrase “four dimensional” to describe what human nature is like. The dash “—body, mind, heart, and spirit” acts like an explanation or list. “Consider the differences and fruits…” is an imperative sentence (a soft command to the reader).

KM: “Human nature is four dimensional” ប្រើកិរិយាសព្ទ “is” ដើម្បីភ្ជាប់ប្រធាន (human nature) ជាមួយគុណនាម (four dimensional)។ សញ្ញា “—” ប្រើសម្រាប់បញ្ជាក់ទៀតថា វាមានអ្វីខ្លះ (body, mind, heart, spirit)។ “Consider …” ជាប្រយោគបញ្ជាបែបទន់ ដែលចង់ឲ្យអ្នកអានសូមគិត / សូមពិចារណា។

6. Grammar & Sentence Structure រចនាប្រយោគ

[Topic]. – a short noun phrase as a heading or label (e.g., “Personal stagnation.”).
Human nature is [number] dimensional — [list]. – definition + explanation list.
Consider the [differences] and [fruits] of [two approaches]. – invitation to compare.

KM: អ្នកអាចយកលំនាំនេះទៅប្រើ៖
– “Team performance is three dimensional—skills, systems, and relationships.”
– “Consider the fruits of working only for money versus working for meaning and service.”

7. Parts of Speech ប្រភេទពាក្យ

Nouns: stagnation, nature, body, mind, heart, spirit, differences, fruits, approaches
Adjectives: personal, four (as number), dimensional
Verbs: is, consider
Adverbs: (none in this short text)

8. Cultural & Thematic Context បរិបទវប្បធម៌

EN: In Covey’s work, these four dimensions connect to “Sharpen the Saw” (Habit 7). Many modern cultures push people to focus mainly on body (appearance, energy) and mind (career, skills), while heart and spirit are neglected. This produces burnout and “success without peace.” Covey calls us back to a more complete, principle-centered life.

KM: ក្នុងស្នាដៃរបស់ Covey វិមាត្រ៤នេះភ្ជាប់ទៅនឹង Habit 7 – Sharpen the Saw (ថែរក្សាខ្លួនឯងបន្តបន្ទាប់)។ វប្បធម៌សម័យថ្មី ជំរុញឲ្យមនុស្សផ្តោតលើរាងកាយ (រូបរាង ថាមពល) និងខួរក្បាល (ការងារ ជំនាញ) ច្រើនជាង ប៉ុន្តែមើលរំលងបេះដូង និងវិញ្ញាណ។ ចំណុចនេះបង្កើត burnout និង “ជោគជ័យដែលគ្មានសុភមង្គលក្នុងចិត្ត”។ Covey ហៅយើងឲ្យត្រលប់មករស់តាមគោលការណ៍ ដោយថែរក្សាវិមាត្រទាំង៤។

9. Phrasal Verbs កិរិយាសម្ងាត់ (Phrasal Verbs)

EN: This sentence does not contain classic phrasal verbs. However, in discussion we might use phrases like “stuck in life,” “burn out,” or “grow into your potential” when talking about personal stagnation and growth.

KM: នៅក្នុងអត្ថបទដើមមិនមាន phrasal verb ច្បាស់ៗទេ ប៉ុន្តែពេលពិភាក្សា អ្នកអាចប្រើជា៖ “get stuck in life” (ជាប់ក្នុងជីវិត មិនរីកចម្រើន), “burn out” (អស់កម្លាំងចិត្ត/រាងកាយ), “grow into your potential” (លូតលាស់ទៅជាមនុស្សដែលមានសមត្ថភាពពេញលេញរបស់ខ្លួន)។

10. Back to top ត្រលប់ទៅក្បាលប្រយោគ

BODY: Cultural tendency: maintain lifestyle; treat health problems with surgery and medication. Principle: prevent diseases and problems by aligning lifestyle to be in harmony with established, universally accepted principles of health.

«រាងកាយ (BODY): និន្នាការវប្បធម៌ គឺរក្សារបៀបរស់ដដែល ហើយពេលមានបញ្ហាសុខភាព ទើបពឹងផ្អែកលើវះកាត់ និងថ្នាំ។ គោលការណ៍ គឺការបង្ការ ជំងឺ និងបញ្ហាសុខភាព ដោយកែសម្រួលរបៀបរស់ឲ្យ ស្រប និងសមស្របនឹងគោលការណ៍សុខភាពសកល ដែលទទួលស្គាល់ទូទៅ។»

1. Original Sentence & Translation ប្រយោគដើម + បកប្រែ

EN: For the body, culture often tells us to keep our current lifestyle and only fix health problems later with surgery and medicine. The principle, however, is to prevent disease by shaping our lifestyle to fit well-known, universal health principles.

KM: ចំពោះរាងកាយ វប្បធម៌សម័យនេះភាគច្រើន ប្រាប់យើងឲ្យរក្សារបៀបរស់ដដែល ហើយបើមានបញ្ហាសុខភាព ទើបពឹងទៅលើវះកាត់ និងថ្នាំ។ តែក្នុងមុំគោលការណ៍វិញ គឺត្រូវ “បង្ការជំងឺ” ដោយកែសម្រួលរបៀបរស់ឲ្យ ស្របតាមគោលការណ៍សុខភាពសកល ដែលមនុស្សទូទៅទទួលស្គាល់។

2. Comprehension & Inference ការយល់ + អត្ថន័យលាក់លៀម

EN: The deeper idea is that many people try to protect their lifestyle instead of protecting their health. They wait until they are sick, then ask doctors to “repair” them. Principle-centered people do the opposite: they adjust their daily habits—sleep, food, movement, stress—to prevent problems before they start.

KM: អត្ថន័យជ្រៅគឺ មនុស្សជាច្រើន “ការពាររបៀបរស់” លើកទឹកចិត្តខ្លួនឯង មិនចូលកែប្រែទេ ប៉ុន្តែរកមើលគ្រូពេទ្យពេលជំងឺមក។ មនុស្សផ្អែកលើគោលការណ៍វិញ កែប្រែទម្លាប់ប្រចាំថ្ងៃ (ដេក អាហារ ខ្លួនឲ្យឲ្យរវល់ ការគ្រប់គ្រងស្ត្រេស) ដើម្បីបង្ការបញ្ហា មុនវាកើតឡើង។

3. Sentence Breakdown បំបែកប្រយោគ

BODY: – labels which dimension we are talking about (physical body).
Cultural tendency: maintain lifestyle; – describes the typical pattern: don’t change habits.
treat health problems with surgery and medication. – solution comes only after problems appear.
Principle: – introduces the healthier, principle-centered approach.
prevent diseases and problems by aligning lifestyle – focus on prevention through lifestyle.
to be in harmony with established, universally accepted principles of health. – follow well-tested health principles, not trends.

KM: ប្រយោគនេះបែងចែកជា២ផ្នែក៖ “Cultural tendency” (អ្វីដែលមនុស្សភាគច្រើនធ្វើ) និង “Principle” (អ្វីដែលគួរធ្វើតាមគោលការណ៍សុខភាព)។

4. Vocabulary Building (Word Structure & Meaning) វាក្យសព្ទ

body – physical part of a person → រាងកាយ
cultural tendency – what most people in a culture usually do → និន្នាការវប្បធម៌ / ទម្លាប់រួម
maintain lifestyle – keep current way of living → រក្សារបៀបរស់ដដែល
treat (health problems) – try to cure → ព្យាបាល
surgery – medical operation → វះកាត់
medication – medicine, drugs → ថ្នាំ / ថ្នាំពេទ្យ
principle – basic rule or law that always works → គោលការណ៍
prevent – stop something before it happens → បង្ការ
align (lifestyle) – adjust to match a standard → កែឲ្យស្រប / តម្រឹម
in harmony with – matching, working together smoothly → ស្របសម / សមស្របជាមួយ
universally accepted – agreed by people everywhere → ទទួលស្គាល់ជាសកល

5. Grammar Usage & Notes វេយ្យាករណ៍

EN: The structure uses labels and noun phrases instead of full sentences: “Cultural tendency: maintain lifestyle…” and “Principle: prevent diseases…”. The verbs “maintain” and “prevent” are in base form, acting like instructions or general rules.

KM: នៅទីនេះមិនមែនប្រយោគពេញលេញទាំងអស់ទេ តែប្រើ label + noun phrase ដូចជា “Cultural tendency: maintain lifestyle…”. កិរិយាសព្ទ “maintain / treat / prevent / align” ប្រើទម្រង់ដើម ដើម្បីបង្ហាញជាគោលការណ៍ ឬគន្លឹះទូទៅ។

6. Grammar & Sentence Structure រចនាប្រយោគ

BODY: Cultural tendency: [verb phrase]. Principle: [verb phrase].
Parallel pattern: first describe what culture does, then describe what principles suggest.

KM: អ្នកអាចប្រើលំនាំដូចគ្នា៖
– “MIND: Cultural tendency: consume information all day. Principle: choose and study deeply the most important knowledge.”
វាធ្វើឲ្យអ្នកអានមើលឃើញខុសគ្នាច្បាស់ រវាង “វប្បធម៌” និង “គោលការណ៍”។

7. Parts of Speech ប្រភេទពាក្យ

Nouns: body, tendency, lifestyle, health problems, surgery, medication, principle, diseases, problems, lifestyle, harmony, principles, health
Verbs: maintain, treat, prevent, aligning (align)
Adjectives: cultural, established, universally accepted
Prepositions: with, by

8. Cultural & Thematic Context បរិបទវប្បធម៌

EN: In many modern societies, especially with fast food, long sitting at work, and high stress, people rely heavily on hospitals and medicine instead of changing habits. Covey’s principle-centered view is closer to traditional wisdom: sleep well, eat wisely, move your body, manage stress, and avoid addiction—this is real “sharpening the saw” physically.

KM: វប្បធម៌សម័យថ្មី (អាហារលឿន អង្គុយយូរ ស្ត្រេសខ្លាំង) ធ្វើឲ្យមនុស្សពឹងលើមន្ទីរពេទ្យ និងថ្នាំ ជំនួសការកែទម្លាប់។ មើលពីមុំ Covey គាត់បង្រៀនវិធី “Sharpen the Saw” តាមគោលការណ៍បុរាណ៖ ដេកឲ្យគ្រប់ អាហារសមរម្យ ធ្វើលំហាត់ប្រាណ គ្រប់គ្រងស្ត្រេស ជៀសវាងទម្លាប់អាសុីត ទើបរាងកាយរឹងមាំពិត។

9. Phrasal Verbs កិរិយាសម្ងាត់ (Phrasal Verbs)

EN: The text itself does not use clear phrasal verbs, but in conversation we may say “keep up this lifestyle,” “end up in the hospital,” or “live up to health principles” when we talk about this contrast.

KM: អ្នកអាចចងចាំវាក្យសព្ទបែប phrasal verbs ដែលពាក់ព័ន្ធ៖
– keep up this lifestyle = រក្សារបៀបរស់បែបនេះ
– end up in the hospital = ចុងក្រោយទៅដល់មន្ទីរពេទ្យ
– live up to health principles = រស់នៅឲ្យសមស្របតាមគោលការណ៍សុខភាព

10. Back to top ត្រលប់ទៅក្បាលប្រយោគ

MIND: Culture: watch television, “entertain me.” Principle: read broadly and deeply, continuous education.

«គំនិត (MIND): វប្បធម៌ សម័យនេះ៖ មើលទូរទស្សន៍ ហើយគិតតែ “កំសាន្តខ្ញុំទៅ” តែប៉ុណ្ណោះ។ គោលការណ៍ វិញ៖ អានឲ្យទូលំទូលាយ និងជ្រៅ បន្តការអប់រំជានិច្ច។»

1. Original Sentence & Translation ប្រយោគដើម + បកប្រែ

EN: For the mind, modern culture often says, “Relax and entertain me” with television and passive media. The principle, however, is to feed the mind by reading widely and deeply and by continuing to learn throughout life.

KM: ចំពោះផ្នែកគំនិត វប្បធម៌សម័យនេះភាគច្រើន ប្រាប់យើងឲ្យ “សម្រាក កំសាន្តខ្លួនឯង” ដោយមើលទូរទស្សន៍ និងមេឌៀតមមឹលៗ។ តែក្នុងមុំគោលការណ៍វិញ គួរត្រូវ “ជម្រុញគំនិត” ដោយអានសៀវភៅទូលំទូលាយ និងជ្រៅ ហើយបន្តរៀនជំរឿនជីវិតទាំងមូល។

2. Comprehension & Inference ការយល់ + អត្ថន័យលាក់លៀម

EN: The deeper idea is that many people use their free time to numb the mind instead of developing it. Entertainment is not wrong, but if it dominates, the mind becomes weak and shallow. Principle-centered people deliberately choose books, ideas, and learning experiences that stretch their thinking.

KM: អត្ថន័យជ្រៅគឺ មនុស្សជាច្រើនប្រើពេលទំនេរ “បិទគំនិត” ជាង “អភិវឌ្ឍគំនិត”។ ការកំសាន្តមិនមែនខុសទេ ប៉ុន្តែបើវាគ្រប់គ្រងពេលទាំងអស់ គំនិតនឹងខ្សោយ និងរំជាក់។ មនុស្សផ្អែកលើគោលការណ៍ជ្រើសរើសអានសៀវភៅ យល់គំនិតថ្មីៗ និងចូលរួមការរៀន ដែលធ្វើឲ្យគេគិតបានទូលំទូលាយ និងជ្រៅជាងមុន។

3. Sentence Breakdown បំបែកប្រយោគ

MIND: – labels the mental dimension (thinking, learning).
Culture: watch television, “entertain me.” – typical modern habit: consume easy entertainment.
Principle: read broadly and deeply, continuous education. – describes the wiser habit: serious reading and lifelong learning.

KM: ប្រយោគនេះបែងចែកខ្លួនឯងជា២ផ្នែក៖ “Culture” (អ្វីដែលមនុស្សភាគច្រើនធ្វើ) និង “Principle” (អ្វីដែលគួរធ្វើសម្រាប់គំនិតរយៈវែង)។

4. Vocabulary Building (Word Structure & Meaning) វាក្យសព្ទ

mind – the thinking and learning part of a person → គំនិត / ចិត្តការគិត
culture – shared habits and values of a group → វប្បធម៌
watch television – passively consume TV programs → មើលទូរទស្សន៍
entertain me – “make me feel amused, don’t make me work” → កំសាន្តខ្ញុំទៅ / ឲ្យខ្ញុំសប្បាយ
read broadly – read many different topics → អានទូលំទូលាយ
read deeply – study something with focus and depth → អានឲ្យជ្រៅ / សិក្សាឲ្យលម្អិត
continuous education – keep learning all through life → ការអប់រំបន្ត / រៀនមិនដាច់

5. Grammar Usage & Notes វេយ្យាករណ៍

EN: Again, this line uses labels and noun phrases rather than full sentences: “Culture: watch television…” and “Principle: read broadly and deeply…”. The base-form verbs “watch / read” act like general rules or commands.

KM: រចនាសម្ព័ន្ធនៅទីនេះប្រើ label (“Culture”, “Principle”) បន្តដោយកិរិយាសព្ទទម្រង់ដើម (“watch / read”) ដូចជាការណែនាំ ឬគន្លឹះទូទៅ។ វាមានអារម្មណ៍ដូចជា “សេចក្តីសង្ខេបគោលការណ៍” មិនមែនជាប្រយោគពេញលេញធម្មតាទេ។

6. Grammar & Sentence Structure រចនាប្រយោគ

MIND: Culture: [verb phrase]. Principle: [verb phrase].
Parallel contrast: first show the easy/automatic path (culture), then the intentional/principle path (principle).

KM: អ្នកអាចប្រើលំនាំដូចគ្នានេះសរសេរអំពីតំបន់ផ្សេងៗ៖
– “MIND: Culture: scroll social media all night. Principle: plan your learning and study with focus.”
វាធ្វើឲ្យភាពខុសគ្នាលេចច្បាស់ណាស់។

7. Parts of Speech ប្រភេទពាក្យ

Nouns: mind, culture, television, principle, education
Verbs: watch, entertain, read
Adverbs/Adjectives: broadly, deeply, continuous
Quotation: “entertain me” – a reported inner voice or attitude.

8. Cultural & Thematic Context បរិបទវប្បធម៌

EN: In the Information Age and social-media era, it’s easy to spend hours on screens but very little time on real study. Covey’s principle is close to the old idea of “scholarship”: reading good books, thinking deeply, and learning from many disciplines (history, philosophy, science, leadership).

KM: នៅសម័យព័ត៌មាន និងបណ្តាញសង្គម ងាយស្រួលណាស់ក្នុងការចំណាយម៉ោងលើអេក្រង់ ប៉ុន្តែចំណាយពេលតិចណាស់លើការសិក្សាពិត។ គោលការណ៍របស់ Covey ស្រដៀងនឹងគំនិត “អ្នកបុរាណសិក្សា”: អានសៀវភៅល្អ គិតជ្រៅ និងរៀនពីវិស័យផ្សេងៗ (ប្រវត្តិសាស្ត្រ ទស្សនវិជ្ជា វិទ្យាសាស្ត្រ មេដឹកនាំ)។

9. Phrasal Verbs កិរិយាសម្ងាត់ (Phrasal Verbs)

EN: The text itself does not show phrasal verbs, but in real life we say things like “tune out” (stop paying attention) with TV, or “dig into” a book when we study deeply.

KM: វាក្យសព្ទដែលពាក់ព័ន្ធ៖
– tune out = កាត់ការយកចិត្តទុកដាក់ / បិទគំនិត
– dig into a book = ចូលរំពឹងអានជ្រៅៗ / ញុះចូលសិក្សា

10. Back to top ត្រលប់ទៅក្បាលប្រយោគ

HEART: Culture: use relationships with others to forward your personal, selfish interests. Principle: deep, respectful listening and serving others brings greatest fulfillment and joy.

«បេះដូង (HEART): វប្បធម៌ សម័យនេះ៖ ប្រើទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកដទៃ ដើម្បីប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន និងអាត្មានិយម។ គោលការណ៍ វិញ៖ ការស្តាប់ជ្រៅៗដោយគោរព និងការបម្រើអ្នកដទៃ នាំមកនូវការបំពេញនិងសុភមង្គលខ្ពស់បំផុត។»

1. Original Sentence & Translation ប្រយោគដើម + បកប្រែ

EN: For the heart, our culture often treats relationships as tools to push our own selfish goals. The principle, however, is that when we truly listen with respect and serve others sincerely, we experience the deepest satisfaction and joy.

KM: ចំពោះផ្នែកបេះដូង វប្បធម៌សម័យនេះជាច្រើន មើលទំនាក់ទំនងជាមួយមនុស្សផ្សេង ជាឧបករណ៍សម្រាប់រុញដំណើរការគោលបំណងផ្ទាល់ខ្លួន និងអាត្មានិយម។ តែគោលការណ៍ពិតប្រាកដវិញ គឺពេលយើងស្តាប់ជ្រៅៗដោយគោរព និងបម្រើអ្នកដទៃដោយស្មោះត្រង់ នោះយើងទើបរកឃើញការបំពេញ និងសុភមង្គលដ៏ជ្រាលជ្រៅបំផុត។

2. Comprehension & Inference ការយល់ + អត្ថន័យលាក់លៀម

EN: The deeper idea is that there are two ways to approach people: use them, or serve them. Using people may bring fast results but leaves the heart empty. Serving people slow and sincerely builds trust, love, and long-term influence.

KM: អត្ថន័យជ្រៅគឺ មាន២វិធីក្នុងការរក្សាទំនាក់ទំនង៖ “ប្រើអ្នកដទៃ” ឬ “បម្រើអ្នកដទៃ”។ ការប្រើអ្នកដទៃអាចនាំមកលទ្ធផលលឿន ប៉ុន្តែក្នុងបេះដូងនៅស្អិតស្អំ និងទទេ។ ការបម្រើអ្នកដទៃយ៉ាងយឺតៗតែស្មោះត្រង់ បង្កើតទំនុកចិត្ត សេចក្តីស្រឡាញ់ និងឥទ្ធិពលយូរអង្វែង។

3. Sentence Breakdown បំបែកប្រយោគ

HEART: – labels the emotional and relational dimension.
Culture: use relationships… to forward your personal, selfish interests. – describes a manipulative, “me-first” approach to people.
Principle: deep, respectful listening and serving others… – describes a service-first, others-centered approach.
brings greatest fulfillment and joy – shows the outcome: deeper happiness than selfish gain.

KM: ប្រយោគដាក់ “HEART” ដើម្បីសម្គាល់វិមាត្របេះដូង បន្ទាប់មកប្រៀបធៀប “Culture” (របៀបធម្មតានៃសង្គម) ជាមួយ “Principle” (របៀបត្រឹមត្រូវផ្អែកលើគោលការណ៍)។

4. Vocabulary Building (Word Structure & Meaning) វាក្យសព្ទ

heart – here, the emotional and relational center of a person → បេះដូង / ផ្នែកអារម្មណ៍
relationship – connection between people → ទំនាក់ទំនង
forward your personal interests – push your own goals → រុញអត្ថប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន
selfish – caring only about yourself → អាត្មានិយម / យកតែខ្លួនឯង
respectful listening – listening that honors the other person → ស្តាប់ដោយគោរព
serve – help someone sincerely → បម្រើ / ជួយដោយស្មោះ
fulfillment – deep feeling that life is meaningful → ការបំពេញចិត្ត / ការមានអារម្មណ៍ថាជីវិតមានន័យ
joy – deep happiness → សុភមង្គល / អំណរ

5. Grammar Usage & Notes វេយ្យាករណ៍

EN: Like S208–S209, this line uses labels plus noun/verb phrases instead of full sentences: “Culture: use relationships…” and “Principle: deep, respectful listening… brings…”. Notice “brings” is singular because the subject is the whole phrase “deep, respectful listening and serving others”.

KM: រចនាសម្ព័ន្ធប្រើស្លាក “Culture / Principle” បន្ទាប់មកប្រើឃ្លាកិរិយា។ ពាក្យ “brings” ប្រើកាលបច្ចុប្បន្ន យោងទៅឃ្លា “deep, respectful listening and serving others” ក្នុងមួយ ដូចជាប្រធានតែមួយ។

6. Grammar & Sentence Structure រចនាប្រយោគ

HEART: Culture: [verb phrase]. Principle: [noun/verb phrase] brings [result].
Contrast pattern: “use relationships” (take) vs “listening and serving” (give).

KM: អ្នកអាចយកលំនាំនេះសរសេរអំពីជីវិតផ្ទាល់ខ្លួន៖
– “HEART: Culture: network only to get clients. Principle: build real friendships and serve people first.”
វាធ្វើឲ្យភាពខុសគ្នារវាង “មេរោគអាត្មានិយម” និង “បេះដូងបម្រើអ្នកដទៃ” មើលឃើញច្បាស់។

7. Parts of Speech ប្រភេទពាក្យ

Nouns: heart, culture, relationships, interests, listening, fulfillment, joy
Verbs: use, forward, brings
Adjectives: personal, selfish, deep, respectful, greatest
Adverbs: (implied attitude of “selfishly” when using relationships)

8. Cultural & Thematic Context បរិបទវប្បធម៌

EN: In many modern business and social networks, people are taught to “network” mainly to get something: money, status, opportunities. Covey’s approach is closer to servant leadership: build trust by listening, understand people’s needs, and make their success your priority. Over time, this creates stronger teams, families, and communities.

KM: នៅក្នុងពិភពអាជីវកម្មសម័យថ្មី មនុស្សជាច្រើនត្រូវបានបង្រៀនឲ្យ “network” ដើម្បីរកអត្ថប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ដូចជា លុយ ឋានៈ ឱកាស។ តែ Covey ស្តារគំនិត “servant leadership”៖ ស្ដាប់មនុស្ស ព្យាយាមយល់តម្រូវការ និងយកការជោគជ័យអ្នកដទៃជាអាទិភាព។ រយៈពេលវែង វាបង្កើតក្រុម ក្រុមគ្រួសារ និងសហគមន៍រឹងមាំជាងមុន។

9. Phrasal Verbs កិរិយាសម្ងាត់ (Phrasal Verbs)

EN: The text uses “forward your interests” (not a classic phrasal verb but a common phrase). Related phrasal verbs in this context are “reach out to” (contact someone), “look out for” (protect, often selfish), and “open up to” (share your feelings honestly).

KM: វាក្យសព្ទពាក់ព័ន្ធ៖
– reach out to someone = ទាក់ទង / ចូលរក
– look out for yourself = រក្សាខ្លួន / យកតែខ្លួនឯង
– open up to someone = បើកចិត្តជាស្មោះត្រង់ជាមួយនរណាម្នាក់

10. Back to top ត្រលប់ទៅក្បាលប្រយោគ

SPIRIT: Culture: succumb to growing secularism and cynicism. Principle: recognize that the source of our basic need for meaning and of the positive things we seek in life is principles—which natural laws I personally believe have their source in God.

«វិញ្ញាណ (SPIRIT): វប្បធម៌ សម័យនេះ៖ ឱ្យខ្លួនឯង “ចុះចាញ់” មុខនិន្នាការកាន់តែគ្មានសាសនា (secularism) និងការសង្ស័យងាកចិត្តលើអ្វីល្អ (cynicism)។ គោលការណ៍ វិញ៖ ទទួលស្គាល់ថា ប្រភពនៃតម្រូវការ ជីវិតមានន័យ និងអ្វីវិជ្ជមានដែលយើងស្វែងរក នៅក្នុងជីវិត គឺជាគោលការណ៍ (principles) ឬច្បាប់ធម្មជាតិ ដែល Covey ជឿផ្ទាល់ខ្លួនថា មានប្រភពមកពីព្រះ។»

1. Original Sentence & Translation ប្រយោគដើម + បកប្រែ

EN: For the spirit, our culture often gives up to increasing secularism (ignoring the spiritual dimension) and cynicism (doubting goodness). The principle is to see that our hunger for meaning and all the positive things we seek in life come from living true principles—natural laws which Covey personally believes come from God.

KM: ចំពោះផ្នែកវិញ្ញាណ វប្បធម៌សម័យនេះជាច្រើន “ចុះចាញ់” មុខនិន្នាការគ្មានសាសនា (មើលរំលងវិញ្ញាណ) និងការសង្ស័យអំពីអ្វីល្អ (cynicism)។ ខណៈពេលដែលគោលការណ៍ពិតប្រាកដវិញ គឺទទួលស្គាល់ថា ការស្វែងរកអត្ថន័យនៃជីវិត និងអ្វីវិជ្ជមានទាំងឡាយ កើតចេញពីជីវិតដែលស្របតាមគោលការណ៍ និងច្បាប់ធម្មជាតិ ដែល Covey ជឿផ្ទាល់ថា មានប្រភពមកពីព្រះ។

2. Comprehension & Inference ការយល់ + អត្ថន័យលាក់លៀម

EN: The deeper idea is: modern culture often pushes us to ignore spiritual questions and to doubt everything. Covey suggests that real meaning and lasting positivity don’t come from trends or success alone, but from aligning our lives with timeless principles (like honesty, responsibility, service), which he sees as rooted in a higher source.

KM: អត្ថន័យជ្រៅគឺ៖ វប្បធម៌សម័យថ្មី បណ្តេញយើងឲ្យមិនយកចិត្តទុកដាក់លើសំណួរផ្នែកវិញ្ញាណ និងឲ្យសង្ស័យអំពីអ្វីគ្រប់យ៉ាង។ Covey ស្នើថា អត្ថន័យជីវិត និងវិជ្ជមានភាពរយៈពេលវែង មិនមកពី “ទំនើបភាព” ឬជោគជ័យខាងក្រៅទេ ប៉ុន្តែមកពីជីវិតដែលស្របតាមគោលការណ៍អស់កល្ប (សុចរិតភាព ការទទួលខុសត្រូវ ការបម្រើ…) ដែលគាត់ជឿថា មានប្រភពខ្ពស់ជាងនេះទៅទៀត។

3. Sentence Breakdown បំបែកប្រយោគ

SPIRIT: – labels the spiritual dimension of human nature.
Culture: succumb to growing secularism and cynicism. – describes how people give in to ignoring spiritual things and doubting goodness.
Principle: recognize that the source of our basic need for meaning… is principles—… natural laws… – points to principles as the true source of meaning.
I personally believe have their source in God. – Covey adds his personal belief about the ultimate source of those principles.

KM: ប្រយោគចែកជា២ផ្នែកធំ៖ “Culture” (របៀបរស់ដែលសង្គមធម្មតាធ្វើ) និង “Principle” (របៀបរស់ត្រឹមត្រូវផ្អែកលើច្បាប់ធម្មជាតិ) ហើយ Covey បន្ថែមមតិយោបល់ផ្ទាល់ខ្លួនអំពីប្រភពរបស់ច្បាប់ទាំងនោះ។

4. Vocabulary Building (Word Structure & Meaning) វាក្យសព្ទ

spirit / spiritual – inner, moral, or faith-related dimension → វិញ្ញាណ / វិញ្ញាណភាព
succumb (to) – to give in, to be overcome by something → ចុះចាញ់ / ផ្ដួលចុះ
secularism – focus only on non-religious, worldly matters, ignoring the spiritual → និន្នាការគ្មានសាសនា / ផ្តោតលើលោកីយ៍
cynicism – attitude of doubting goodness, expecting bad motives → យោបល់សង្ស័យ / មើលអ្វីៗអវិជ្ជមាន
source – origin, where something comes from → ប្រភព
meaning – sense that life has purpose → អត្ថន័យ / គោលបំណងជីវិត
principles – deep rules/values that don’t change → គោលការណ៍ / ច្បាប់ធម្មជាតិ
natural laws – built-in rules of life (like sowing and reaping) → ច្បាប់ធម្មជាតិ

5. Grammar Usage & Notes វេយ្យាករណ៍

EN: Again, the line is made of labels plus phrases: “Culture: succumb…” (imperative-like description) and “Principle: recognize that…” (verb in base form). The long clause “the source of our basic need… is principles” uses “is” (singular) because the subject is “the source,” not “principles.” The final phrase “which natural laws I personally believe…” is a relative clause giving Covey’s personal comment.

KM: រចនាសម្ព័ន្ធប្រើ “Culture: + កិរិយាសព្ទ” និង “Principle: + កិរិយាសព្ទ recognize”។ ប្រធានពិតក្នុងឃ្លា “the source … is principles” គឺ “the source” ដូច្នេះប្រើ “is” មិនមែន “are” ទេ។ ផ្នែក “which natural laws I personally believe…” ជា relative clause បន្ថែមមតិយោបល់ផ្ទាល់របស់ Covey។

6. Grammar & Sentence Structure រចនាប្រយោគ

SPIRIT: Culture: [verb phrase]. Principle: recognize that [clause about source of meaning].
Contrast structure: “succumb to…” vs “recognize that the source is…”

KM: អ្នកអាចយកលំនាំនេះសរសេរ៖
– “SPIRIT: Culture: chase pleasure and status. Principle: recognize that lasting peace comes from living true to your values.”
វាធ្វើឲ្យអានក៏ងាយ ហើយយល់ភាពខុសគ្នារវាង វប្បធម៌សម័យ និងគោលការណ៍អស់កល្ប។

7. Parts of Speech ប្រភេទពាក្យ

Nouns: spirit, culture, secularism, cynicism, source, need, meaning, principles, laws, God
Verbs: succumb, recognize, seek, believe
Adjectives: growing (secularism), basic (need), positive (things), natural (laws)
Adverbs: personally (modifies “believe”)

8. Cultural & Thematic Context បរិបទវប្បធម៌

EN: In many modern societies, talk about spirit, faith, or higher purpose is often pushed aside as “unscientific” or “naïve.” At the same time, many people feel empty even when they are successful. Covey’s view is that we need a deeper anchor: timeless principles, which he connects to a divine source. Whether someone shares his belief in God or not, the key is to live by principles that give real meaning.

KM: សង្គមសម័យថ្មីជាច្រើន ប៉ះពាល់យើងឲ្យមិននិយាយអំពីវិញ្ញាណ សាសនា ឬគោលបំណងខ្ពស់ទេ ដោយចាត់ទុកថា “មិនវិទ្យាសាស្ត្រ” ឬ “ងាយជឿ”។ ទោះជាយ៉ាងនេះ មនុស្សជាច្រើននៅមានអារម្មណ៍ទទេ ទោះជាមានជោគជ័យខាងក្រៅក៏ដោយ។ Covey យល់ថា យើងត្រូវការគោលការណ៍ជាអង្កាំរឹងមួយ ដែលគាត់ភ្ជាប់ទៅនឹងប្រភពឥទ្ធិពលខ្ពស់ (ព្រះ)។ ទោះបុគ្គលណាមានទស្សនៈសាសនាខុសគ្នាល្អយ៉ាងណា កន្លែងសំខាន់គឺ “រស់តាមគោលការណ៍” ដែលផ្តល់អត្ថន័យពិត។

9. Phrasal Verbs កិរិយាសម្ងាត់ (Phrasal Verbs)

EN: The key verb phrase here is “succumb to” = be overcome by or give in to (e.g., “succumb to pressure,” “succumb to temptation”). Related spiritual phrasal verbs include “live up to” (meet a standard), “reach out for” (seek help or meaning), and “fall away from” (slowly leave a path or belief).

KM: វាក្យសព្ទសំខាន់៖
– succumb to = ចុះចាញ់/ផ្ដួលចុះ (ឧ. succumb to pressure = ចុះចាញ់សំពាធ)
– live up to your principles = រស់អោយសមគោលការណ៍របស់អ្នក
– reach out for meaning = ស្វែងរកអត្ថន័យជីវិត
– fall away from your values = រអាក់រអួល ឬចាកចេញពីតម្លៃរបស់ខ្លួន

10. Back to top ត្រលប់ទៅក្បាលប្រយោគ

On a final personal note, I want to repeat a question I constantly pose in my teaching: How many on their deathbeds wished they’d spent more time at the office—or watching TV? The answer is, No one. They think about their loved ones, their families, and those they have served.

«ពេលនិយាយផ្ទាល់ខ្លួនជាចុងក្រោយ ខ្ញុំចង់ធ្វើអន្ទះសួរម្តងទៀត ដែលខ្ញុំសួរញឹកញាប់ក្នុងកម្រងបង្រៀនរបស់ខ្ញុំ៖ តើមានមនុស្សប៉ុន្មាននាក់ នៅលើគ្រែជំងឺមុនស្លាប់ ដែលប្រាថ្នាថា “អូ បើសិនជាខ្ញុំបានចំណាយពេលច្រើនជាងនេះនៅការិយាល័យ— ឬមើលទូរទស្សន៍” ដែរ? ចម្លើយគឺ គ្មាននរណាម្នាក់ទេ។ នៅពេលនោះ ពួកគេចាំគិតពីមនុស្សដែលពួកគេស្រលាញ់ គ្រួសាររបស់ពួកគេ និងមនុស្សដែលពួកគេធ្លាប់បម្រើ។»

1. Original Sentence & Translation ប្រយោគដើម + បកប្រែ

EN: Covey ends with a personal question he often asks: “At the end of life, who wishes they had spent more time at work or watching TV?” The answer is nobody. At that moment, people think about their loved ones, families, and those they served.

KM: Covey បញ្ចប់ដោយសំនួរផ្ទាល់ខ្លួនមួយ ដែលគាត់សួរញឹកញាប់៖ “នៅពេលជីវិតជិតចប់ តើមាននរណាម្នាក់ ធ្លាប់សុំថា បើសិនជាខ្ញុំបាននៅការិយាល័យ ឬមើលទូរទស្សន៍ច្រើនជាងនេះទេ?” ចម្លើយគឺ គ្មាននរណា។ ពេលនោះ មនុស្សគិតអំពីអ្នកដែលពួកគេស្រលាញ់ គ្រួសាររបស់ពួកគេ និងមនុស្សដែលពួកគេធ្លាប់បម្រើ។

2. Comprehension & Inference ការយល់ + អត្ថន័យលាក់លៀម

EN: The deeper message is that, at the end of life, what really matters is relationships and service, not hours in the office or time in front of screens. He is inviting us to re-set our priorities now, before the deathbed moment comes.

KM: អត្ថន័យជ្រៅគឺ៖ នៅចុងបញ្ចប់ជីវិត អ្វីសំខាន់មិនមែន “ម៉ោងនៅការិយាល័យ” ឬ “ម៉ោងមើលទូរទស្សន៍” ទេ ប៉ុន្តែជាគំនិតចុងក្រោយអំពីទំនាក់ទំនង និងការបម្រើអ្នកដទៃ។ Covey កំពុងអញ្ជើញយើង ត្រូវរៀបចំអាទិភាពជីវិតឲ្យត្រឹមត្រូវចាប់ពីពេលនេះ មុនពេលដល់ថ្ងៃនោះ។

3. Sentence Breakdown បំបែកប្រយោគ

On a final personal note – Covey signals he is sharing something very personal to close his message.
I constantly pose in my teaching – he asks this question again and again to students and audiences.
How many on their deathbeds wished they’d spent more time at the office—or watching TV? – a rhetorical question; the real expected answer is “no one.”
The answer is, No one. – he states the obvious answer to emphasize the point.
They think about their loved ones, their families, and those they have served. – describes what people really focus on at the end of life.

KM: ប្រយោគនេះប្រើសំណួររូបិយប័ណ្ណ ដើម្បីបង្អួតចម្លើយ “គ្មាននរណា” ហើយបន្ថែមឃ្លាចុងក្រោយដើម្បីបង្ហាញថា ទំរង់គំនិតពិតនៅលើគ្រែជំងឺ គឺអំពីសេចក្តីស្រឡាញ់ និងការបម្រើ។

4. Vocabulary Building (Word Structure & Meaning) វាក្យសព្ទ

on a final personal note – as a last personal comment. → ជាកំណត់ចំនាំផ្ទាល់ខ្លួនចុងក្រោយ
constantly pose (a question) – to ask repeatedly. → សួរញឹកញាប់ / លើកសំណួរឡើងជាញឹកញាប់
deathbed – the bed or moment when a person is about to die. → គ្រែជំងឺមុនស្លាប់ / វេលាចុងក្រោយនៃជីវិត
wished they’d spent more time – regretted not giving more time. → សោកស្តាយថា មិនបានចំណាយពេលច្រើនជាងនេះ
loved ones – people you deeply care about. → មនុស្សស្រឡាញ់ / អ្នកជាទីស្រឡាញ់
those they have served – people they helped or worked for. → មនុស្សដែលពួកគេធ្លាប់បម្រើ ឬជួយចំពោះ

5. Grammar Usage & Notes វេយ្យាករណ៍

EN: The question uses past perfect (“they’d spent” = they had spent) to talk about an unreal, imagined past. “How many…?” introduces a rhetorical question; the short sentence “No one.” is a powerful, complete answer by itself.

KM: សំណួរប្រើ past perfect “they’d spent” (they had spent) ដើម្បីនិយាយអំពីអតីតកាលដែលស្មានឡើង (regret)។ រចនាបទសំណួរ “How many…?” នៅទីនេះគឺសំណួររូបិយប័ណ្ណ (rhetorical) ហើយឃ្លាខ្លី “No one.” គឺជាចម្លើយពេញលេញ មានអារម្មណ៍ខ្លាំង។

6. Grammar & Sentence Structure រចនាប្រយោគ

On a final personal note, I want to... – polite way to introduce a closing personal comment.
How many [people] on their deathbeds wished they’d... – pattern for a reflective question.
The answer is, No one. – statement + short emphatic answer.
They think about [X], [Y], and [Z]. – parallel list, very clear and rhythmic.

KM: អ្នកអាចយកលំនាំនេះសរសេរ៖
– “On a final personal note, I want to ask: How many people, at the end of their lives, wished they had earned more titles?”
– “The answer is, No one. They think about their character and the people they’ve helped.”

7. Parts of Speech ប្រភេទពាក្យ

Nouns: note, question, teaching, deathbeds, time, office, TV, loved ones, families
Verbs: want, repeat, pose, wished, had spent, think, served
Adjectives: final, personal
Adverbs: constantly (modifies “pose”)

8. Cultural & Thematic Context បរិបទវប្បធម៌

EN: In many cultures, there is a common saying: “No one on their deathbed wishes they had worked more.” Covey is using this idea to challenge workaholism and shallow entertainment. He reminds readers that in the end, we measure life by love and service, not by hours in the office.

KM: ក្នុងវប្បធម៌ជាច្រើន មានសម្រង់តែងនិយាយថា “គ្មាននរណា នៅលើគ្រែជំងឺមុនស្លាប់ សុំឲ្យខ្លួនឯងបានធ្វើការច្រើនជាងនេះទេ।” Covey ប្រើគំនិតនេះ ដើម្បីបញ្ច្រាសនឹង habit “ធ្វើការលើសកម្រិត” និងការលង់លៅក្នុងការកម្សាន្តទូរទស្សន៍។ គាត់រំលឹកថា នៅចុងក្រោយ យើងវាស់ជីវិត តាមសេចក្តីស្រឡាញ់ និងការបម្រើ មិនមែនតាមម៉ោងនៅការិយាល័យ។

9. Phrasal Verbs កិរិយាសម្ញាត់ (Phrasal Verbs)

EN: Important verb phrases here include spend time at (give time to some place or activity) and think about (focus your thoughts on something). Related expressions: “look back on your life,” “make time for your family,” “give back to others.”

KM: វាក្យសព្ទសំខាន់៖
– spend time at the office = ចំណាយពេលនៅការិយាល័យ
– think about your loved ones = គិតអំពីមនុស្សស្រឡាញ់
និងពាក្យទាក់ទង៖ “look back on your life” = ត្រលប់មកពិចារណាជីវិត, “make time for your family” = កំណត់ពេលឲ្យគ្រួសារ, “give back to others” = ឲ្យវិញ/បម្រើឲ្យអ្នកដទៃ។

10. Back to top ត្រលប់ទៅក្បាលប្រយោគ

This is so true with me. By far the greatest and most satisfying impact of the principles embodied in the 7 Habits comes out of the lives of my children and grandchildren.

«អ្វីដែលបាននិយាយនេះ ពិតជាត្រូវគ្នាខ្លាំងណាស់សម្រាប់ខ្ញុំផ្ទាល់។ ផលប៉ះពាល់ដ៏위សេស និងផ្តល់សេចក្តីពេញចិត្តជាងគេ ដែលកើតចេញពីគោលការណ៍ក្នុង The 7 Habits មិនមែនប៉ុណ្ណោះលើខ្លួនខ្ញុំទេ ប៉ុន្តែបំផុតគេ គឺលើជីវិតកូនៗ និងភួតចៅៗរបស់ខ្ញុំ។»

1. Original Sentence & Translation ប្រយោគដើម + បកប្រែ

EN: The writer says this statement is deeply true for him. The most powerful and satisfying results of living the 7 Habits are not just in his own life or career, but in the lives and character of his children and grandchildren.

KM: អ្នកនិយាយប្រាប់ថា ប្រយោគនេះពិតជាសមស្របខ្លាំងសម្រាប់គាត់។ ផលល្អដ៏មានអត្ថន័យ និងផ្តល់សេចក្តីពេញចិត្តជាងគេ ពីការរស់នៅតាមគោលការណ៍ក្នុង The 7 Habits មិនមែនមានតែលើជីវិត និងអាជីពរបស់គាត់ទេ ប៉ុន្តែពិសេសបំផុត គឺលើជីវិត និងសភាពអត្តចរិតរបស់កូនៗ និងភួតចៅៗ។

2. Comprehension & Inference ការយល់ + អត្ថន័យលាក់លៀម

EN: The deeper message is: the real success of these principles is seen in the next generation. When our children and grandchildren live with good habits, that is more satisfying than personal awards, money, or status. It suggests that a true legacy is the character we pass on, not just achievements we collect.

KM: អត្ថន័យជ្រៅគឺ៖ ភាពជោគជ័យពិតប្រាកដនៃគោលការណ៍ទាំងនេះ ត្រូវបានឃើញច្បាស់នៅលើជីវិតជំនាន់បន្ទាប់។ ពេលកូនៗ និងភួតចៅៗយើង រស់នៅដោយទម្លាប់ល្អ នោះបង្កើតសេចក្តីពេញចិត្តលើសលប់ជាងរាល់រង្វាន់ ប្រាក់ ឬតំណែង។ វាប្រាប់យើងថា “ទេវតាមរូប héritage” ដែលសំខាន់បំផុត គឺអត្តចរិត និងគោលការណ៍ដែលយើងបញ្ជូនបន្ត មិនមែនជាអ្វីដែលយើងប្រមូលទេ។

3. Sentence Breakdown បំបែកប្រយោគ

This is so true with me. – a strong agreement; the speaker says the previous idea fits his own life very closely.
By far the greatest and most satisfying impact – emphasizes that nothing else compares; this is number one.
of the principles embodied in the 7 Habits – the core values and ideas from The 7 Habits that he has tried to live.
comes out of the lives of my children and grandchildren. – the visible results show up in how his children and grandchildren live.

KM: ប្រយោគដើមចាប់ផ្តើមដោយការបញ្ជាក់ថា “នេះត្រឹមត្រូវខ្លាំងសម្រាប់ខ្ញុំ” បន្ទាប់មកលើកឡើងថា ផលប៉ះពាល់ដែល “អស្ចារ្យ និងផ្តល់សេចក្តីសុខចិត្តជាងគេ” នៃគោលការណ៍ 7 Habits គឺត្រូវបានមើលឃើញច្បាស់ក្នុងជីវិតកូន និងចៅ។ វាជំរុញឲ្យយើងគិតពីផលប៉ះពាល់រយៈពេលវែងលើគ្រួសារ។

4. Vocabulary Building (Word Structure & Meaning) វាក្យសព្ទ

by far – used to emphasize that something is much greater than anything else. → ភ្លឺច្បាស់ជាងគេ / លើសគេឆ្ងាយ
greatest – the most important or strongest. → ធំបំផុត / សំខាន់បំផុត
most satisfying – giving the deepest feeling of happiness and fulfillment. → ផ្តល់សេចក្តីពេញចិត្តខ្លាំងបំផុត
impact – strong effect or influence. → ផលប៉ះពាល់ / ឥទ្ធិពល
principles embodied in – principles that are expressed and lived through something. → គោលការណ៍ដែលបានបង្កប់ / បញ្ចូលនៅក្នុង…
comes out of – results from; is seen in. → កើតចេញពី / បង្ហាញខ្លួនតាមរយៈ
grandchildren – children of your children. → ភួតចៅ / ចៅៗ

5. Grammar Usage & Notes វេយ្យាករណ៍

EN: The phrase “This is so true with me.” is informal; more standard would be “for me,” but “with me” sounds conversational. The structure “By far the greatest and most satisfying impact…” uses “by far” to strengthen the superlative (“greatest”). The subject of the sentence is long: “the greatest and most satisfying impact … comes out of the lives of my children and grandchildren.”

KM: ឃ្លា “so true with me” ជារបៀបនិយាយស្រាលៗ (informal) ដែលស្តង់ដាមានទំរង់ “so true for me”។ ពាក្យ “by far” ត្រូវបានប្រើដើម្បីបង្កើនកម្លាំងឃ្លា superlative “greatest” (អស្ចារ្យជាងគេបំផុត)។ ប្រយោគមានប្រធានវែងបន្តិច៖ “impact … comes out of the lives of my children and grandchildren”។

6. Grammar & Sentence Structure រចនាប្រយោគ

Pattern 1: This is so true with/for me. – to strongly agree with a statement.
Pattern 2: By far the greatest and most [adj] impact of [X] comes out of [Y].
Pattern 3 (adaptation): By far the greatest reward of my work comes out of seeing my children grow into responsible adults.

KM: អ្នកអាចប្រើលំនាំនេះសរសេរសម្រាប់ជីវិតផ្ទាល់ខ្លួនដូចជា៖
– “By far the greatest and most satisfying impact of building my company comes out of the lives of my team members and their families.”

7. Parts of Speech ប្រភេទពាក្យ

Nouns: impact, principles, lives, children, grandchildren
Verbs: is, comes (out), embodied
Adjectives: true, greatest, satisfying
Adverbs: so, far (in “by far”)
Prepositions: with, of, in, out of

8. Cultural & Thematic Context បរិបទវប្បធម៌

EN: In many cultures, especially family-oriented ones, elders often say their greatest joy is seeing their children and grandchildren live well. This line connects the 7 Habits to multi-generational influence: not just “self-help,” but building a family culture where principles are lived and transmitted.

KM: ក្នុងវប្បធម៌ជាច្រើន (រួមទាំងវប្បធម៌ខ្មែរ) មនុស្សចាស់ៗតែងនិយាយថា សេចក្តីរីករាយធំបំផុត គឺដឹងថា កូនចៅរស់នៅល្អ មានគោលការណ៍។ បន្ទាត់នេះភ្ជាប់ 7 Habits ទៅនឹង “ឥទ្ធិពលជំនាន់ក្រោយ” ឲ្យយើងឃើញថា វាមិនមែនជាសៀវភៅសម្រាប់ខ្លួនឯងតែមួយទេ ប៉ុន្តែជាឧបករណ៍ក្នុងការបង្កើតវប្បធម៌គ្រួសារ ដោយផ្អែកលើគោលការណ៍។

9. Phrasal Verbs កិរិយាសម្ញាត់ (Phrasal Verbs)

EN: The phrase comes out of behaves like a phrasal/idiomatic expression meaning “results from” or “is produced by.” Related useful phrases: grow out of (develop from), pass on (values) (give to the next generation).

KM: comes out of = កើតចេញពី / បង្កើតចេញពី។ ឧទាហរណ៍៖ “The best results come out of daily disciplined effort.”
ពាក្យទាក់ទង៖
– grow out of = លូតលាស់ចេញពី
– pass on values = បញ្ជូនគុណតម្លៃទៅជំនាន់ក្រោយ។

10. Back to top ត្រលប់ទៅក្បាលប្រយោគ

For example, my nineteen-year-old granddaughter, Shannon, was “drawn” to serve the orphans of Romania and wrote Sandra and me of an epiphany one day after a little sick child threw up on her and then reached out for a hug. In that moment, Shannon inwardly resolved “I don’t want to live a selfish life anymore. I must spend my life in service.” As of this writing she has returned to Romania and is still serving the people.

«ឧទាហរណ៍ កូនក្រមុំអាយុដប់បួនឆ្នាំរបស់ខ្ញុំឈ្មោះ Shannon ត្រូវបានទាក់ទាញក្នុងចិត្ត (drawn) ឲ្យទៅបម្រើកុមារកំព្រានៅប្រទេស Romania ហើយបានសរសេរមកកូនស្រី Sandra និងខ្ញុំ អំពីមួយខណៈភ្ញាក់ដឹងធំៗ (epiphany) មួយថ្ងៃ បន្ទាប់ពីកូនកំព្រាឈឺតូចម្នាក់ ក្អួតលើខ្លួននាង ហើយបន្ទាប់មកបានលាតដៃសុំអោប។ នៅពេលនោះ Shannon បានសម្រេចក្នុងចិត្តថា៖ “ខ្ញុំមិនចង់រស់ជីវិតអត់ខ្វល់តែខ្លួនឯងទៀតទេ។ ខ្ញុំត្រូវប្តេជ្ញា ឲ្យជីវិតខ្លួនឯងសម្របសម្រួលក្នុងការបម្រើ។” នៅពេលសរសេរអត្ថបទនេះ នាងបានត្រលប់ទៅ Romania វិញ ហើយនៅតែបន្តបម្រើប្រជាជនទីនោះ។»

1. Original Sentence & Translation ប្រយោគដើម + បកប្រែ

EN: The author gives a concrete example: his nineteen-year-old granddaughter Shannon felt a strong inner pull to serve Romanian orphans. After a sick child threw up on her and still reached out for a hug, she had a powerful inner awakening: she decided she didn’t want a selfish life anymore, but a life of service. At the time of writing, she has gone back to Romania and continues serving there.

KM: អ្នកនិពន្ធយកឧទាហរណ៍ពិតមកបង្ហាញ៖ កូនក្រមុំអាយុ ១៩ ឆ្នាំឈ្មោះ Shannon មានអារម្មណ៍ទាក់ទាញក្នុងចិត្ត ឲ្យទៅបម្រើកុមារកំព្រានៅ Romania។ មួយថ្ងៃ បន្ទាប់ពីកុមារកំព្រាឈឺម្នាក់ ក្អួតលើនាងរួច តែរួចហើយបានលាតដៃសុំអោប នាងបានមានអារម្មណ៍ភ្ញាក់ដឹងខ្លាំងមួយថា៖ “ខ្ញុំមិនចង់រស់ជីវិតគ្រប់គ្រាន់ តែសម្រាប់ខ្លួនឯងទៀតទេ។ ខ្ញុំត្រូវឲ្យជីវិតខ្ញុំសម្រាប់ការបម្រើអ្នកដទៃ។” នៅពេលសរសេរបន្ទាត់នេះ នាងបានត្រឡប់ទៅ Romania វិញ និងនៅតែបន្តបម្រើនៅទីនោះ។

2. Comprehension & Inference ការយល់ + អត្ថន័យលាក់លៀម

EN: The deeper message is that real conversion to a life of service often comes in small, messy, human moments—not in a perfect, clean situation. The child’s trust and need for love, even when sick, touched Shannon’s heart so deeply that she redefined her whole life purpose. It shows how living the 7 Habits reaches into the next generation; the “legacy” is a heart that chooses service over selfishness.

KM: អត្ថន័យជ្រៅគឺ៖ ការប្រែចិត្តទៅរកជីវិតបម្រើ មិនមែនកើតឡើងក្នុងកន្លែងស្អាតល្អឥតខ្ចោះទេ ប៉ុន្តែច្រើនកើតឡើងក្នុង ពេលវេលាតូចៗ ដែលពោរពេញដោយមនុស្សធម៌ និងភាពរឹងទ្រាំ។ កុមារឈឺម្នាក់ ក្អួតលើនាង ហើយទោះបីជាយ៉ាងនោះ ក៏នៅតែចង់បានអោបនឹងសេចក្តីស្រឡាញ់ វាបានប៉ះពាល់ដល់ចិត្ត Shannon ឲ្យសម្រេចប្ដូរគោលបំណងជីវិត។ វាបង្ហាញថា ការរស់តាមគោលការណ៍ 7 Habits បន្តឥទ្ធិពលទៅជំនាន់ក្រោយ ដោយបង្កើតកូនចៅដែលជ្រើសរើស “បម្រើ” ជំនួស “អាត្មានិយម”។

3. Sentence Breakdown បំបែកប្រយោគ

For example, my nineteen-year-old granddaughter, Shannon, was “drawn” to serve the orphans of Romania – introduces a personal example; “drawn” means she felt a strong inner pull.
and wrote Sandra and me of an epiphany one day – she wrote them about a sudden, deep realization.
after a little sick child threw up on her and then reached out for a hug – the specific, emotional moment that triggered her inner change.
In that moment, Shannon inwardly resolved “I don’t want to live a selfish life anymore. I must spend my life in service.” – shows her internal decision and new life direction.
As of this writing she has returned to Romania and is still serving the people. – confirms that this decision is not just emotion; she continues to act on it.

KM: ប្រយោគដំបូងដាក់ឧទាហរណ៍ពីកូនក្រមុំ និងអារម្មណ៍ “drawn” ទៅរកការបម្រើ។ បន្ទាប់មកបង្ហាញព្រឹត្តិការណ៍តូចមួយ (កុមារឈឺក្អួតលើនាង ប៉ុន្តែក៏សុំអោប) ដែលបង្ហាញអំពីការត្រូវការ “សេចក្តីស្រឡាញ់” របស់កុមារ។ ពេលនោះ Shannon សម្រេចក្នុងចិត្តប្ដូរជីវិត និងអំពើរបស់នាង។ ប្រយោគចុងក្រោយបញ្ជាក់ថា នាងមិនត្រឹមគិតទេ តែបានវិលទៅបម្រើជាក់ស្តែង។

4. Vocabulary Building (Word Structure & Meaning) វាក្យសព្ទ

granddaughter – the daughter of one’s son or daughter. → កូនក្រមុំ (កូនស្រីរបស់កូនស្រី/កូនប្រុស)
was “drawn” to – felt a strong attraction or calling toward. → ត្រូវបានទាក់ទាញក្នុងចិត្ត / មានអារម្មណ៍ចង់ទៅធ្វើ
orphans – children without parents. → កុមារកំព្រា
epiphany – a sudden deep realization or understanding. → ភ្ញាក់ដឹងខ្លាំង / ការយល់ដឹងភ្លាមៗ
threw up – vomited. → ក្អួត
reached out for a hug – extended arms to ask for an embrace. → លាតដៃសុំអោប
inwardly resolved – decided deeply inside, in one’s heart. → សម្រេចក្នុងចិត្ត / ចិត្តសម្រេច
selfish life – a life focused only on oneself. → ជីវិតអាត្មានិយម / គិតតែខ្លួនឯង

5. Grammar Usage & Notes វេយ្យាករណ៍

EN: – “was ‘drawn’ to serve” uses passive + past participle to show an internal pull, not a conscious plan.
– “threw up on her and then reached out for a hug” uses past simple to narrate two actions in sequence (threw… then reached).
– Direct speech: “I don’t want to live a selfish life anymore. I must spend my life in service.” shows Shannon’s exact words and strong modality (“must”).
– “As of this writing she has returned…” uses present perfect (“has returned”) to connect past action to the present time of writing.

KM: – was drawn = មិនមែន “គេបង្ខំឲ្យទៅ” តែជាអារម្មណ៍ត្រូវបានទាក់ទាញក្នុងចិត្ត។
– ការប្រើកាលអតីតធម្មតា “threw up… reached out” បង្ហាញសកម្មភាពពីរដែលកើតបន្តបន្ទាប់គ្នា។
– ការនិយាយផ្ទាល់ក្នុង “” បង្ហាញការសម្រេចចិត្តខ្លាំង (I must…)។
– “has returned” បង្ហាញថា បានត្រលប់រួចហើយ ហើយ still relevant នៅពេលអ្នកនិពន្ធសរសេរអត្ថបទ។

6. Grammar & Sentence Structure រចនាប្រយោគ

Pattern 1: For example, my [age]-year-old [relative], [Name], was drawn to [serve group]...
Pattern 2: In that moment, [Name] inwardly resolved, “I don’t want to [old pattern] anymore. I must [new life direction].”
Pattern 3: As of this writing, [he/she] has [action] and is still [ongoing action].

KM: អ្នកអាចកែសម្រួលដូចជា៖
– “For example, my friend was drawn to serve poor children in Phnom Penh.”
– “In that moment, he inwardly resolved, ‘I don’t want to waste my life anymore.’”
– “As of this writing, he has returned to the village and is still serving the community.”

7. Parts of Speech ប្រភេទពាក្យ

Nouns: granddaughter, orphans, epiphany, child, moment, life, service, people
Verbs: was drawn, serve, wrote, threw up, reached out, resolved, want, live, must spend, has returned, is serving
Adjectives: nineteen-year-old, little, sick, selfish
Adverbs/phrases: for example, inwardly, still

8. Cultural & Thematic Context បរិបទវប្បធម៌

EN: Serving orphans in another country is a common form of volunteer work in many Western cultures, but the story here focuses less on “travel” and more on inner transformation. It fits Habit 2 (Begin with the End in Mind) and Habit 7 (Sharpen the Saw): her “end” becomes a life of service, and her “renewal” comes through loving difficult, real people in pain.

KM: នៅក្នុងវប្បធម៌ខាងលិច មនុស្សវ័យក្មេងជាច្រើនចូលរួមជាស្ម័គ្រចិត្តទៅជួយកុមារកំព្រាក្នុងប្រទេសផ្សេងៗ។ តែរឿងនេះមិនផ្តោតលើវិស័យ “ទេសចរណ៍” ទេ ប៉ុន្តែផ្តោតលើការប្រែចិត្តខាងក្នុង។ វាស្របនឹង Habit 2 (Begin with the End in Mind) ព្រោះនាងកំពុងកំណត់ “ចុងផ្លូវជីវិត” ថាជីវិតបម្រើ និង Habit 7 (Sharpen the Saw) ព្រោះការបម្រើមនុស្សឈឺចាប់ ក្លាយជាការកែលម្អចិត្ត និងអារម្មណ៍ផ្ទាល់របស់នាង។

9. Phrasal Verbs កិរិយាសម្ងាត់ (Phrasal Verbs)

EN:

threw up (on her) – to vomit. → ក្អួតលើ
reach out (for a hug) – to extend the arms or make a request for connection/help. → លាតដៃសុំអោប / សុំស្និទ្ធស្នាល
spend my life (in service) – not a strict phrasal verb, but a very common phrase meaning to use one’s life for a purpose. → ប្រើជីវិតខ្លួនឯងលើ…

KM: – threw up គឺកិរិយាសម្ងាត់សម្រាប់ “ក្អួត”។
– reach out for a hug បង្ហាញសកម្មភាពសុំសេចក្តីស្រឡាញ់។
– spend my life in service ជាពាក្យសំខាន់ណាស់សម្រាប់គំនិត “ជីវិតផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍សម្រាប់អ្នកដទៃ”។

10. Back to top ត្រលប់ទៅក្បាលប្រយោគ

All of our children are married and, with their spouses, have developed principle-based mission statements focused on service. To see them live these mission statements gives us joy in our posterity.

«កូនៗទាំងអស់របស់យើងបានរៀបការ ហើយរួមជាមួយស្វាមីភរិយារបស់ពួកគាត់ ទាំងអស់បានបង្កើតបេសកកម្មជីវិត ដោយផ្អែកលើគោលការណ៍ (principle-based mission statements) ដែលផ្តោតលើការបម្រើ។ ការមើលឃើញពួកគេរស់ទៅតាមបេសកកម្មទាំងនេះ បាននាំមកជាសេចក្តីរីករាយដ៏ជ្រាលជ្រៅចំពោះជំនាន់ក្រោយ (posterity) របស់យើង។»

1. Original Sentence & Translation ប្រយោគដើម + បកប្រែ

EN: The writer says that all of their children are married and, together with their husbands or wives, they have created mission statements based on principles and focused on serving others. Watching their children and spouses actually live by these mission statements brings deep joy about their future generations.

KM: អ្នកនិយាយប្រាប់ថា កូនៗទាំងអស់របស់ពួកគាត់បានរៀបការ ហើយរួមជាមួយស្វាមី ឬភរិយារបស់ខ្លួន ពួកគេបានបង្កើតបេសកកម្មជីវិត ដែលផ្អែកលើគោលការណ៍ និងផ្តោតលើការបម្រើអ្នកដទៃ។ ការមើលឃើញកូន និងស្វាមីភរិយារបស់ពួកគេរស់ទៅតាមបេសកកម្មទាំងនេះ ធ្វើឲ្យគាត់មានសេចក្តីរីករាយយ៉ាងខ្លាំងចំពោះជំនាន់ក្រោយរបស់គាត់។

2. Comprehension & Inference ការយល់ + អត្ថន័យលាក់លៀម

EN: The deeper idea is that the real proof of successful parenting and teaching is when children, as adults, build their own purpose based on true principles and service. It’s not just that they are “successful,” but that they are intentionally living for something higher than themselves. This gives the parents confidence and joy about the future of the family line.

KM: អត្ថន័យជ្រៅគឺថា ការអប់រំសម្រាលជោគជ័យពិតប្រាកដ គឺពេលកូនៗធំឡើងរួច ពួកគេសម្រេចបេសកកម្មជីវិតផ្ទាល់ខ្លួន ដោយផ្អែកលើគោលការណ៍ និងការបម្រើមនុស្សដទៃ។ មិនមែនត្រឹមតែ “ជោគជ័យ” តាមស្តង់ដារខាងក្រៅទេ ប៉ុន្តែជាជីវិតមានគោលបំណងខ្ពស់ជាងខ្លួនឯង។ វាធ្វើឲ្យឪពុកម្ដាយ មានទំនុកចិត្ត និងសេចក្តីរីករាយចំពោះអនាគតរបស់គ្រួសារ។

3. Sentence Breakdown បំបែកប្រយោគ

All of our children are married – gives the family situation: all children are adults with families.
and, with their spouses, have developed… – they did this together as couples, not alone.
principle-based mission statements focused on service – written statements of purpose built on principles, not on ego; focused on serving.
To see them live these mission statements – the parents see their children actually practicing what they wrote.
gives us joy in our posterity – this brings joy and hope when they think of future generations.

KM: ប្រយោគទីមួយបង្ហាញស្ថានភាពគ្រួសារ (កូនៗរៀបការរួច) បន្ទាប់មកផ្ដោតលើអំពើរួមរវាងកូន និងស្វាមីភរិយា ដោយបង្កើតបេសកកម្មផ្អែកលើគោលការណ៍។ ប្រយោគក្រោយបង្ហាញអារម្មណ៍ឪពុកម្ដាយ៖ ការមើលឃើញពួកគេ “រស់ទៅតាមបេសកកម្ម” ធ្វើឲ្យមានសេចក្តីរីករាយលើជំនាន់ក្រោយទាំងមូល។

4. Vocabulary Building (Word Structure & Meaning) វាក្យសព្ទ

spouse – a husband or wife. → ដៃគូរស្វាមីភរិយា
principle-based – built on or guided by principles (truths that don’t change). → ផ្អែកលើគោលការណ៍ / ដឹកនាំដោយគោលការណ៍
mission statement – a short written statement that explains a person’s or organization’s purpose. → សេចក្តីថ្លែងបេសកកម្ម / គោលបំណងជីវិតសរសេរជាអក្សរ
focused on service – strongly directed toward serving others. → ផ្តោតលើការបម្រើ / ការផ្តល់សេវា
posterity – all future generations of one’s family; descendants. → ជំនាន់ក្រោយ / កូនចៅជំនាន់ក្រោយ
to live (a mission statement) – to practice and act according to it, not just write it. → រស់អនុវត្តទៅតាមបេសកកម្ម

5. Grammar Usage & Notes វេយ្យាករណ៍

EN: – “All of our children are married” uses the present simple to describe a present state.
– The phrase “and, with their spouses, have developed…” uses present perfect (“have developed”) to show a completed action with present relevance.
– “To see them live these mission statements gives us joy…” uses an infinitive (to see) as the subject of the verb “gives.” The real subject is the whole phrase “To see them live these mission statements.”

KM: – “are married” = ស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន (បានរៀបការហើយ)។
– “have developed” (present perfect) បង្ហាញថា ការបង្កើតបេសកកម្មបានធ្វើរួចទៅហើយ ប៉ុន្តែមានអត្ថន័យបន្តមកដល់ថ្ងៃនេះ។
– ក្នុងប្រយោគទីពីរ “To see them live these mission statements” ជាប្រធានពិតៗ ដែលធ្វើឲ្យកិរិយាសព្ទ “gives” ត្រូវសរសេរជាទម្រង់ឯកវចនៈ (adds “-s”)។

6. Grammar & Sentence Structure រចនាប្រយោគ

Pattern 1: All of our children are [adjective/state].
Pattern 2: [Subject], with [group], have developed [adjective] mission statements focused on [theme].
Pattern 3: To see them [verb phrase] gives us joy in [area].

KM: អ្នកអាចកែជាប្រយោគផ្ទាល់ខ្លួនដូចជា៖
– “With my team, we have developed principle-based mission statements focused on serving our clients.”
– “To see my team live these mission statements gives me joy in our company’s future.”

7. Parts of Speech ប្រភេទពាក្យ

Nouns: children, spouses, principles, mission statements, service, joy, posterity
Verbs: are, have developed, live, gives
Adjectives: principle-based, married (also past participle acting as adjective), focused
Prepositions: with, on, in
Infinitive phrase: To see them live these mission statements (acts as a noun/subject)

8. Cultural & Thematic Context បរិបទវប្បធម៌

EN: In the 7 Habits tradition, a family or couple “mission statement” is a written agreement about what kind of people they want to be and how they want to live together. It becomes like a compass. This quote shows a second-generation culture of principles: the parents lived 7 Habits, and now the children as couples create their own mission statements focused on service, not selfish success.

KM: ក្នុងវប្បធម៌ 7 Habits មានគំនិត “family mission statement” ដែលជាសេចក្តីព្រាងអក្សរអំពីតម្លៃ និងបែបផែនរស់នៅរួមគ្នា។ វាដូចជាខំស្ប៉ាស ណែនាំជីវិតគ្រួសារ។ បន្ទាត់នេះបង្ហាញពីវប្បធម៌គ្រួសារជំនាន់ទី២៖ ឪពុកម្ដាយរស់តាម 7 Habits រួច កូនៗក៏ធ្វើបេសកកម្មផ្ទាល់ខ្លួនផ្អែកលើ “service” មិនមែនលើអោយខ្លួនឯងតែមួយ។

9. Phrasal Verbs កិរិយាសម្ងាត់ (Phrasal Verbs)

EN: There are no strong phrasal verbs, but two useful verb phrases:

develop (mission statements) – to create, design, and refine them over time.
live (these mission statements) – idiomatic: to live according to them in real behavior.

KM: – develop នៅទីនេះ = រៀបចំ / បង្កើត / អភិវឌ្ឍបន្តិចម្ដងៗ។
– live these mission statements = មិនមែន “រស់នៅជាមួយក្រដាស” ទេ ប៉ុន្តែ “រស់អោយត្រូវតាមអក្សរ និងគោលការណ៍ក្នុងក្រដាស”។ នេះជាពាក្យសំខាន់ក្នុង 7 Habits (live the principles, live the mission, live the values)។

10. Back to top ត្រលប់ទៅក្បាលប្រយោគ

As you now commence reading The 7 Habits of Highly Effective People, I also promise you an exciting learning adventure. Share with your loved ones what you are learning. And most important, start applying what you are learning. Remember, to learn and not to do is really not to learn. To know and not to do is really not to know.

«ពេលអ្នកចាប់ផ្តើមអានសៀវភៅ The 7 Habits of Highly Effective People នេះ ខ្ញុំក៏សន្យាឱ្យអ្នកដែរពី ដំណើររៀនដ៏រំភើប មួយ។ ចែករំលែកអ្វីដែលអ្នកកំពុងរៀនជាមួយ មនុស្សដែលអ្នកស្រលាញ់។ ហើយសំខាន់បំផុត ចាប់ផ្តើមអនុវត្តអ្វីដែលអ្នករៀន។ ចាំថា៖ រៀន ប៉ុន្តែមិនអនុវត្ត ក៏មានន័យថា មិនទាន់បានរៀន។ ដឹង ប៉ុន្តែមិនអនុវត្ត ក៏មានន័យថា មិនទាន់បានដឹង។»

1. Original Sentence & Translation ប្រយោគដើម + បកប្រែ

EN: As the reader begins The 7 Habits, the author assures them that the journey ahead will be exciting and transformative. He encourages readers to share their learning with loved ones and, above all, to apply the principles in real life. He emphasizes that learning without action is not true learning, and knowing without acting is not true knowing.

KM: នៅពេលអ្នកចាប់ផ្តើមអាន 7 Habits អ្នកនិពន្ធប្រាប់ទុកមុនថា ដំណើររៀននេះនឹង រំភើប និងផ្លាស់ប្តូរជីវិត។ គាត់លើកទឹកចិត្តឲ្យអ្នក ចែករំលែកអ្វីដែលរៀនបាន ជាមួយមនុស្សជាទីស្រឡាញ់ ហើយ សំខាន់ជាងគេ គឺត្រូវអនុវត្ត។ គាត់រំលឹកថា៖ រៀន តែគ្មានអនុវត្ត = មិនទាន់រៀន និង ដឹង តែគ្មានអនុវត្ត = មិនទាន់ដឹង។

2. Comprehension & Inference ការយល់ + អត្ថន័យលាក់លៀម

EN: The author stresses an important universal truth: knowledge becomes real only through action. The journey of transformation in the 7 Habits is not passive—it's active, shared, and practiced daily. He also suggests that learning together with family builds a stronger culture of growth and shared principles.

KM: គាត់បញ្ជាក់ច្បាស់ពីសេចក្តីពិតសកលមួយ៖ ចំណេះដឹងនឹងក្លាយជាចំណេះដឹងពិត តែពេលយើងអនុវត្តវា។ ដំណើរផ្លាស់ប្តូរនៅក្នុង 7 Habits មិនមែនគ្រាន់តែអានទេ តែត្រូវអនុវត្តជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ ការចែករំលែកជាមួយគ្រួសារ ក៏ជួយបង្កើត វប្បធម៌រៀនរួម និងគោលការណ៍សាមគ្គីក្នុងគ្រួសារ។

3. Sentence Breakdown បំបែកប្រយោគ

As you now commence reading... – “commence” = begin formally.
I also promise you an exciting learning adventure. – assures a meaningful journey.
Share with your loved ones what you are learning. – encourages community learning.
start applying what you are learning. – action is the key.
to learn and not to do is really not to learn. – defines the meaning of true learning.
to know and not to do is really not to know. – defines the meaning of true knowledge.

KM: ប្រយោគទាំងអស់ផ្ដោតលើ “ចាប់ផ្តើម → ចែករំលែក → អនុវត្ត → ក្លាយជាចំណេះដឹងពិត”។ វាសរសេរជាលំនាំដំណើររៀនដែលអ្នកអាចអនុវត្តបានភ្លាមៗ។

4. Vocabulary Building (Word Structure & Meaning) វាក្យសព្ទ

commence – begin (formal). → ចាប់ផ្តើម
exciting – full of energy and enthusiasm. → រំភើប / គួរអោយចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំង
loved ones – people you care deeply about. → មនុស្សជាទីស្រលាញ់
apply – put knowledge into action. → អនុវត្ត
to learn and not to do... – a parallel structure expressing principle/philosophy.
really – emphasizes the truth of the statement. → ពិតប្រាកដ

5. Grammar Usage & Notes វេយ្យាករណ៍

EN: – The repeated structure “to learn and not to do is really not to learn” uses infinitive phrases as subjects.
– The parallelism (“to learn… not to do… is not to learn”) creates rhythm and emphasis.
– Imperatives: Share…, start applying…, Remember… – direct instructions to the reader.

KM: – ទម្រង់ infinitive (to learn / to do / to know) ត្រូវបានប្រើជាប្រធានប្រយោគ។
– ប្រយោគមានលំនាំស្ទួន ដើម្បីបង្កើនអត្តន័យរឹងមាំ។
– ប្រើសេចក្តីបញ្ជា (imperatives) ដើម្បីលើកទឹកចិត្តអ្នកអានអោយធ្វើជាក់ស្តែង។

6. Grammar & Sentence Structure រចនាប្រយោគ

Pattern 1: As you commence [activity], I promise you [experience].
Pattern 2: Share with [people] what you are learning.
Pattern 3: To [verb] and not to [verb] is really not to [verb].

KM: អ្នកអាចប្រើលំនាំនេះសម្រាប់ជីវិតរបស់អ្នកដែរ៖
– “As you commence learning English, I promise you steady progress.”
– “Share with your family what you are practicing.”
– “To plan and not to do is really not to plan.”

7. Parts of Speech ប្រភេទពាក្យ

Nouns: adventure, loved ones, life, knowledge
Verbs: commence, promise, share, learning, applying, learn, know, do
Adjectives: exciting
Adverbs: now, really
Infinitives: to learn, to do, to know

8. Cultural & Thematic Context បរិបទវប្បធម៌

EN: This reflects Covey’s philosophy that wisdom is practical, not theoretical. The 7 Habits is not a book to admire but to live. The message “knowing ≠ doing” is common in leadership and personal development training across many cultures.

KM: នេះបង្ហាញគំនិតគោលរបស់ Covey៖ ប្រាជ្ញាគឺការអនុវត្ត មិនមែនត្រឹមជាគន្លឹះវិជ្ជាជីវៈ។ 7 Habits មិនមែនជាសៀវភៅអានសប្បាយទេ តែជាសៀវភៅ “រស់តាមវា”។ គំនិត “ដឹង ≠ អនុវត្ត” គឺជាគន្លឹះសំខាន់ក្នុងបណ្តុះបណ្តាលអ្នកដឹកនាំជាច្រើននៅពិភពលោក។

9. Phrasal Verbs កិរិយាសម្ងាត់ (Phrasal Verbs)

There are no strong phrasal verbs in this passage, but there are important verb patterns:

start applying – begin using knowledge in action.
share with – communicate something to someone.

KM: មិនមាន phrasal verbs ចម្បងទេ តែមានទម្រង់កិរិយាសំខាន់ៗ៖
– start applying = ចាប់ផ្តើមអនុវត្ត
– share with = ចែករំលែកជាមួយ

10. Back to top ត្រលប់ទៅក្បាលប្រយោគ

I have personally found living the 7 Habits a constant struggle—primarily because the better you get, the very nature of the challenge changes, just like skiing, playing golf, tennis, or any sport does. Because I sincerely work and struggle every day at living these principle-embodied habits, I warmly join you in this adventure.

«ផ្ទាល់ខ្លួនខ្ញុំបានរកឃើញថា ការរស់នៅតាម 7 Habits គឺជាការតស៊ូបន្តបន្ទាប់ មួយច្រើនណាស់ ពិសេសដោយសារ ពេលដែលអ្នកកាន់តែប្រសើរឡើង ក៏ “ធម្មជាតិនៃបញ្ហា” ក៏ប្លែកទៅវិញ ដូចជាកីឡាជិះស្គី លេងកូភីឡ៍ តេនីស ឬកីឡាណាមួយដែរ។ ព្រោះខ្ញុំ ខំធ្វើការនិងតស៊ូរៀងរាល់ថ្ងៃ ក្នុងការរស់នៅតាមទម្លាប់ដ៏សម្បូរទៅដោយគោលការណ៍ទាំងនេះ ខ្ញុំ រួមចិត្តរួមផ្លូវជាមួយអ្នក ក្នុងដំណើរផ្សងព្រេងរៀនដ៏អស្ចារ្យនេះផងដែរ។»

1. Original Sentence & Translation ប្រយោគដើម + បកប្រែ

EN: The author admits that actually living the 7 Habits is a continual struggle. As you improve, the challenges don’t disappear; they change and become more advanced, like in sports. Because he works every day to live these principle-based habits, he says he joins the reader on the same learning journey.

KM: អ្នកនិពន្ធសារភាពថា ការរស់នៅតាម 7 Habits មិនមែនសាមញ្ញទេ គឺជាការតស៊ូជាបន្តបន្ទាប់។ ពេលយើងកាន់តែប្រសើរឡើង បញ្ហាមិនបាត់បង់ទេ តែវាប្រែរូបរាង និងកាន់តែជ្រៅ ដូចកីឡាផ្សេងៗ។ ព្រោះគាត់កំពុងខំអនុវត្តទម្លាប់ទាំងនេះរៀងរាល់ថ្ងៃ គាត់បានប្រាប់ថា គាត់កំពុង ដើរតាមផ្លូវដូចអ្នក ក្នុងដំណើររៀន និងកែលម្អខ្លួននេះ។

2. Comprehension & Inference ការយល់ + អត្ថន័យលាក់លៀម

EN: He is modeling humility and honesty. Even the “expert” is still struggling and practicing. Growth is not a straight line; each new level brings new types of challenges. By comparing the 7 Habits to sports, he shows that mastery comes only through continual practice, not just reading. He also builds emotional connection by saying, “I’m in this with you.”

KM: គាត់កំពុងបង្ហាញ ភាពទាបខ្លួន និងស្មោះត្រង់។ ទោះជាគាត់ជាអ្នកបង្រៀនក៏ដោយ គាត់នៅតែតស៊ុយ៉ាងសកម្មដែរ។ ការលូតលាស់មិនមែនបន្ទាត់តែមួយ ឡើងៗពីរាល់កម្រិតទេ តែគ្រប់កម្រិតមានបញ្ហាបែបថ្មីៗ។ ការប្រៀបធៀបជាមួយកីឡា បង្ហាញថា ជំនាញមកពីការហ្វឹកហាត់បន្តបន្ទាប់ មិនមែនពីការអានប៉ុណ្ណោះ។ ដោយនិយាយថា “ខ្ញុំរួមធ្វើជាមួយអ្នក” គាត់បង្កើតការភ្ជាប់អារម្មណ៍ និងសេចក្តីទុកចិត្តជាមួយអ្នកអាន។

3. Sentence Breakdown បំបែកប្រយោគ

I have personally found... – personal experience, not theory.
living the 7 Habits a constant struggle – daily effort and difficulty.
primarily because the better you get, the very nature of the challenge changes – main reason: higher level → new type of challenge.
just like skiing, playing golf, tennis, or any sport – sports analogy for progressive skill.
Because I sincerely work and struggle every day... – continuous commitment.
I warmly join you in this adventure – invitation and companionship.

KM: ប្រយោគគឺ “ខ្ញុំកំពុងតស៊ូ → ព្រោះកាន់តែប្រសើរ បញ្ហាកាន់តែប្លែក → ដូចកីឡា → ខ្ញុំកំពុងហ្វឹកហាត់រៀងរាល់ថ្ងៃ → ដូច្នេះ ខ្ញុំរួមធ្វើដំណើរជាមួយអ្នក”។

4. Vocabulary Building (Word Structure & Meaning) វាក្យសព្ទ

constant struggle – ongoing, continuous effort and difficulty. → ការតស៊ូបន្តបន្ទាប់
primarily – mainly, chiefly. → ជាចម្បង / ជាមូលហេតុសំខាន់
the very nature of the challenge – the core character of the difficulty. → ធម្មជាតិនៃបញ្ហាផ្ទាល់
principle-embodied habits – habits that contain and express principles. → ទម្លាប់ដែលសម្បូរទៅដោយគោលការណ៍
warmly – with kindness and sincerity. → ដោយចិត្តកក់ក្ដៅ / ដោយស្មោះ
adventure – exciting, sometimes risky, journey. → ដំណើរផ្សងព្រេង

5. Grammar Usage & Notes វេយ្យាករណ៍

EN: – “I have personally found…” uses the present perfect to show an experience that started in the past and is still true now.
– “living the 7 Habits a constant struggle”: here “living the 7 Habits” is a gerund phrase acting as the object of “found,” and “a constant struggle” is the object complement (what it is found to be).
– The two sentences are linked by “Because…”, giving reason and result.

KM: – កាលបច្ចុប្បន្នបន់ have found បង្ហាញបទពិសោធន៍តាំងពីមុនរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន។
– living the 7 Habits ជា gerund phrase (កិរិយាសព្ទបង្កើនជានាម) ដែលធ្វើជាវត្ថុ (object) របស់ found។ a constant struggle គឺជាពាក្យបំពេញ (complement) ជូនវត្ថុ។
– ប្រើ Because... ដើម្បីបង្ហាញមូលហេតុ → «ព្រោះ… ដូច្នេះ…»។

6. Grammar & Sentence Structure រចនាប្រយោគ

Pattern 1: I have personally found [gerund phrase] a [adjective] [noun].
→ “I have personally found leading a team a constant challenge.”
Pattern 2: Because I [verb] every day at [activity], I [verb] you in this [journey/adventure].
→ “Because I work every day at improving my English, I join you in this learning journey.”
Pattern 3 (comparison): …changes, just like [activity] or any sport does.

KM: អ្នកអាចយកលំនាំនេះសរសេរអំពីជីវិតរបស់អ្នកដែរ៖
– “I have personally found building a company a constant challenge.”
– “Because I work and struggle every day at serving my clients, I warmly join my team in this adventure.”

7. Parts of Speech ប្រភេទពាក្យ

Nouns: struggle, nature, challenge, skiing, golf, tennis, sport, adventure, habits
Verbs: have found, living, get, changes, work, struggle, join
Adjectives: constant, better, principle-embodied
Adverbs: personally, primarily, sincerely, every day, warmly
Conjunctions: because, just like, or

8. Cultural & Thematic Context បរិបទវប្បធម៌

EN: In many Western self-development books, authors sometimes appear “perfect.” Here, Covey does the opposite—he openly admits his ongoing struggle. This builds trust and shows that the 7 Habits is a lifelong practice, similar to an athlete who keeps training even at a high level.

KM: ក្នុងសៀវភៅអភិវឌ្ឍខ្លួនជាច្រើន អ្នកនិពន្ធហាក់ដូចជា “ល្អគ្រប់យ៉ាង”។ តែ Covey ត្រឡប់បញ្ច្រាស គឺ សារភាពថាគាត់កំពុងតស៊ុច្រើនដូចគ្នា។ វាបង្កើតសេចក្តីជឿទុកចិត្ត និងរំលឹកថា 7 Habits គឺជាការអនុវត្តពេញជីវិត ដូចកីឡាករដែលត្រូវហ្វឹកហាត់ជានិច្ច ទោះស្ថិតលើកម្រិតខ្ពស់ក៏ដោយ។

9. Phrasal Verbs កិរិយាសម្ងាត់ (Phrasal Verbs)

EN: There are no explicit phrasal verbs, but there are idiomatic ideas:

living the 7 Habits – similar to “live out the habits,” meaning to practice them in daily life.
join you in this adventure – idiomatic phrase meaning to share the same journey or challenge.

KM: – live (out) the 7 Habits មានន័យថា “រស់តាមទម្លាប់ទាំងនេះក្នុងជីវិតពិត”។
– join you in this adventure មានន័យថា “ខ្ញុំរួមផ្លូវជាមួយអ្នក ក្នុងដំណើរផ្លាស់ប្តូរ និងរៀន”។

10. Back to top ត្រលប់ទៅក្បាលប្រយោគ

✎ Edit Post ↑ Top Up

The 7 Habits of HHP_FOREWORD TO THE 2004 EDITION

FOREWORD TO THE 2004 EDITION

Contact form

Reading Tools